Եղիր անկեղծ, շիտակ ու բարի, այնուհետեւ թէկուզ ամբողջ աշխարհքը վեր կենայ քո դէմ, վերջը դու ես յաղթելու։
• Ի՞նչ ես հասկանում հոգու խաղաղություն ասելով: Ե՞րբ ես խաղաղ ու հանգիստ:
Հոգու խաղաղությանը շատ դժվար է հասնել, քանի որ մենք մարդիկ ենք և ունենք էմոցիաներ և անցնում ենք տարբեր ապրումների միջով և միշտ չի լինում լինել հոգով խաղաղ։
Ես կարծում եմ հոգով խաղաղ լինելը դա երբ իմաստ չկա ինքդ քեզ խաբելու, երբ դու քեզ հետ արդար ես։
• Ի՞նչ է գրում Հովհ. Թումանյանը հոգու խաղաղության մասին: Դո՞ւ էլ ես այդպես կարծում:
«Ես ինձ շատ լաւ եմ զգում։ Լինել մաքուր ու արդար՝ էդ մեծ բան է։ Դա տալիս է ե՛ւ կայտառութիւն, ե՛ւ հանգստութիւն, ե՛ւ ամէն, ամէն ինչ, ե՛ւ
առողջութիւն»։
Այո,մարդ իրեն հանգիս և լավ է զգում, երբ նա գիտի, որ արդար է, ոչ բոլորն կարող են ասել, որ ազատ են, որ արդար են, արդար լինելը կյանքում ամենակարևոր բաներից մեկն
է, քանի որ արդար լինելով, դու կարող ես քեզ ազատ ու հանգիստ զգալ։
• Ի՞նչպես էր վերաբերում Թումանյանը մարդկային ապերախտությանն ու չարությանը: Համամի՞տ ես նրա հետ:
Ինձ մոտ տպավորություն մնաց, որ նա շատ խելացի և լավատես մարդ էր, շատ հանգիստ և խելացի, նույնիսկ ամենա վատ իրավիճակներում նա չէր հուսահատվում, ահա վառ
ապացույց։
Որքան էլ մարդկային ապերախտութեան մասին մտքերը յուզէին բանաստեղծին, համբերութիւնն ու արդարութեան վերջնական յաղթանակի նկատմամբ հաւատը չէր լքում նրան. «Էսպէս է աշխարհքի բանը —
լաւութիւնն էլ է պատժւում — էն էլ աւելի շատ։ Բան չկայ. ամէն բանին վերջ կայ. իսկ արդարութիւնը եւ անմեղութիւնը միշտ յաղթանակել են աշխարհքում ու պիտի յաղթանակեն, եւ ես չեմ էլ նեղանում, որ էդ շուտ չի
լինում»։
• Բնութագրիր Հովհաննես Թումանյանին:
Ինչպես գրել էի վերևում, Թումանյանը շատ բարի,իմաստուն,հասկանում էր, ինչ պիտի անի այս կամ այն իրավիճակում, նա շատ դեպքերում չափազանց հանդուռժող, ամենալավատես
մարդկանցից էր, ում ես ընդհանրապես գիտեմ։
Առաջադրանք 4
Կարդալ Թմկաբերդի առումը, արձակ շարադրել Թումանյանի «Թմկաբերդի առումը» պոեմի բովանդակությունը (շարադրանքը պետք է կազմված լինի 5-7 նախադասությունից
և պարունակի 50-60 բառ):
Հովհաննես Թումանյանը ստեղծել է մի կերպար Թմկա տիրուհուն, ով լինելով Թաթուլի կինը փառքի
համար դավաճանել է ամուսնուն: Չեմ կարող ասել, որ բոլոր կանայք ունեն իրենց հոգու խորքում Թմկա տիրուհի, բայց կանանց մեծամասնությունը ձգտում է փառքին ու հարստությանը: Շատերը երազում են ունենալ թանկարժեք զարդեր,
օծանելիքներ, նորաձև զգեստներ և այլն, բայց ոչ բոլորն են պատրաստ հանուն փառքի դավաճանության դիմել:
Փորձիր
պարզել՝ ինչ է պոեմը:
Պոեմ , չափածո մեծածավալ ստեղծագործություն, որի տարբեր մասերը միավորվում են սյուժեի կամ կերպարի ընդհանրությամբ։ Պոեմը չափածո բոլոր գրական
ժանրերից ամենամեծն է իր ծավալով և ընդգրկումներով։ Նրան հատուկ են թե՛ վիպերգական, թե՛ քնարական հատկանիշներ։
Պոեմի վիպերգական հատկանիշներից են սյուժետային տարրերի և կերպարների առկայությունը, պատմողական շարադրանքը, նկարագրությունները։
Համաձայն չեմ, ամեն կառավորություն արժի իր ժողովրդին, ամեն կառավարությունը կախված է ժողովրդից,այդ պատճառով ես կարծում եմ որ ամեն մի կառավարություն արժանի է իր
ժողովրդին։
Կառավարություններից շատերին ամբոխն է պետք, բանաստեղծին՝ ժողովուրդը
Այո, կառավարությանը ձեռնտու չէ, նրանց պետք չեն խելացի, իրենց մտքերը ունեցող անձիք, նրան պետք են մարդիկ, ովքեր չեն կարող ինքնուրույն որոշումներ
ընդհունել,կառավարությանը նախիր է պետք։
Գրավոր (7-10 նախադասությամբ) և բանավոր ներկայացրեք ֆիլմի բովանդակությունը
Այս կարճ ֆիլմը Վահան Տերյանի կյանքի մասին էր, այս ֆիլմը պատմում էր, որ նա ծնվել է 1885 փետրվարի 9, եղել է 11-րդ երեխան ընտանիքում, լուրջ ուսումը անցնում է
Մոսկվայում։ Առաջին թերթը հրատարակում է 1902-1903 թվականերին։ Իր առաջին բանաստեղծությունները կարդացել է շատ հայտնի մարդ, բոլորս կարծում եմ նրան գիտենք, Ավետիկ Իսահակյանը։1910 տասական
թվականերից սկսած Տերյանը խմբագրում է Գարուն գրական գեղարվեստական ալմանախը Մոսկվայում։Վահան Տերյանը այդ ժամանակներում գումարի հետ խնդիրներ ուներ, ինչում նրան օգնեց Հովհաննես
Թումանյանը: Ժամանակ անց նա դառնում է Հայկական գործերի կոմիսարիատի նախագահի տեղակալ։ Համաշխարային պատերազմ, հեղապոխություն, գաղթականության օգնության հարցեր, այդպիսի վատ ժամանակներին
միանում է նաև հիվանդություն և ընտանիքի վիշտը, Սուսաննան ունեցավ աղջիկ, բայց նա վախճանվեց։1919 թվականին նոյեմբերին գրւմ է իր վերջին բանաստեղծությունը։1920 թվականին հունվարի 7-ին, վախճանվում
է։
Այս պատմվածքը Ամանորյա նվերների մասին էր, թե ինչպես են նվեր մատուցում միմյանց սիրելի զույգերը։
Նրանք երկուսն էլ վաճառեցին իրենց համար շատ թանկ իրեր, որպեսզի երջանկացնեն սիրելիին։ Աղջիկն ուներ երկար մազեր, այդ մազերը թանկ էին նրա համար, նա սիրում էր իր մազերը, իսկ տղամարդը ուներ ժամացույց,
որն իրեն իր պապիկն էր կտակել, բայց նա չուներ շղթա ժամացույցի համար։ Ամանորի համար նրանք վաճառեցին այդ ամենը, որպեսզի սիրելիի համար ներ անեն, տղան գնեց աղջկա մազերի համար զարդ, իսկ աղջիկը՝
ժամացույցի համար շղթա։ Բայց պարզվում է, որ եկուսն էլ կորցրեցին այդ իրերը, բայց նվերը չձախողվեց։ Պատմվածքը նրա մասին էր, թե կարևոր չէ նվերի չափը, գինը, կարևորը, որ այն մեծ չարչարանքով և սիրով
գնված լինի։
Պատմվածքը նրա մասին
էր, որ պետք է միշտ լավություն անել բոլորին, դրանով կօգնենք նրանց և հավատացեք, բարի մարդը ձեր լավությունը կընդհունի և փոխադարձ լավություն կանի։ Ամեն անգամ, երբ ես որևէ մեկին լավություն եմ անում,
մեջս մի բան փոխվում է, երջանկանում եմ, որ կարողացել եմ օգնել նրան, ում պետք էր այդ օգնությունը։ Հյուրանոցի տերը ծանր վիճակում էր, ոչ ոք չէր գալիս հյուրանոց։ Բայց նա այդ ծանր իրավիճակին մեկ տեղ
օգնեց ծերունում, ով օգնության կարիք ուներ։ Կերակրեց ծերունուն, կացարան տվեց, տաքացրեց նրան։ Ծերունին Սուրբ Նիկողայոսն էր, նա Սուրբ էր, նա չէր մոռացել հյուրանոցի տիրոջ բարությունը, պետք է բոլորս
նրա նման լինենք, հիշեք նրանց, ովքեր մեզ լավություն են արել, երբեք չմոռանանք նրանց և փոխհատուցենք։ Ծերունու աղոթքից հետո հյուրանոցը բարգավաճեց, ունեցավ մեծ հաջողություններ, բայց դա ոչ թե աղոթքից
էր, այլ հյուրանոցի տիրոջ բարությունից։
Այս անգամ կարդացի
Անդերսենի Լուցիկներով աղջիկը պատմվածքը, շատ գեղեցիկ և հուզիչ պատմվածք է։ Այստեղ պատմում էր մի աղջնակի մասին, ով փողոցում լուցկիներ էր վաճառում, Սուրբ Ծննդյան գիշերը ոչ մի լուցկի չէր վաճառել, նա
մրսում էր՝ շատ ցուրտ էր, բայց տուն չէր գնում, որովհետև հայրիկը կծեծեր նրան, եթե տեսներ, որ ոչ մի լուցկի չի վաճառել։ Աղջիկը սառել էր, վախվխելով վերցրեց մի տուփ լուցկի, մի լուցկի հանեց և չըխկ՝
վառեց։ Երբ վառեց իր աչքին հայտնվեց մի տաք վառան, նա մմոտեցավ վառարանին, որ տաքանա, բայց այդ պահին լուցկին հանգեց, կրկին լուցկի վառեց և տեսավ համեղ ուտելիք, բայց կրկին լուցկին հանգեց և անհետացավ,
նորից վառեց և տեսավ գեղեցիկ տոնածառ, երբ ուզում էր դիպչել տոնածառին՝ լուցկին հանգեց, տոնածառն անհետացավ։ Նա հիշեց իր տատիկին, իր տատիկը միակն էր, ով սիրում էր իրեն, բայց ցավոք մահացել էր։ Մի
լուցկի էլ վառեց և տատիկին տեսավ, նա տատիկին խնդրեց, որ իրեն վերև տանի, Աստված պապիկի մոտ։ Նրանք միասին վերև բարձարացան․ առավոտյան մարդիկ աղջկան տեսան փողոցում մահացած՝ ցրտից էր մահացել։ Նա վառել
էր գրեթե մի տուփ լուցկի։ Այդ լուցկիններն իր երազանքերն էին, նա վառել էր դրանք և ամեն վառելուց սպասել էր, թե երբ է կատարվելու իր երազանքը։
Նոյեմբերի 9-30
Ծանոթացեք մեկնարկային մեդիափաթեթին, ընտրեք մեկ նյութ, կարդացեք, գրավոր վերապատմեք 5-7 նախադասությամբ, կարդացածը բանավոր
ներկայացրեք, կարող եք նաև ռադիոնյութ պատրաստել
Ես կարդացի կրթահամալիրի զինանշանի մասին:Վահան է որի մեջտեղում խաչ կա։ Խաչի ծայրերին կան Ո․ Կ․ Վ․ Ա․ տառերը։ Այս տառերը
հետևյալ նախադասության բառերի սկզբնատառերն են․ Որդեգիր Կուսին Վարդապետ Ապաշխարութեան։ Խաչի չորս անկյուններում կան չորս տարբեր առարկաներկրակ, զանգ, վարդապետի գավազան ու բաց գիրք:
Իմ կարծիքով Տիար Բլեյանը տարբերվում է ուրիշ տնորեներից, իմ կարծիքով նա ուներ միքտ,որը նա իրականացրել է:Տիար Բլեյանը ուներ մտքի
թռիչք:
Մխիթարյան Միաբանության կայքի ձախ անկյունում տեսանելի է 4 տառ՝ Ո. Կ. Վ.
Ա.: Փորձիր պարզել՝ ո՞ր բառերի սկզբնատառերն են, և ի՞նչ է ներկայացնում պատկերվածը
Տառերը Որդեգիր Կուսին Վարդապետ Ապաշխարութեան նախադասության բառերի սկզբնատառերն են:
Գրիր «Կրթահամալիրի իմ խորհրդանիշը» վերնագրով շարադրություն:
Իմ խորհրդանիշը մեր գրադարանն է, մեր գրադարանում ինձ շատ է դուր գալիս մթնոլորտը,գրադարանում միշտ լռություն է տիրում և դու կարող ես գնալ
գրադարան ոչ միայն գիրք ընթերեցելու համար,այլ ուղղակի հանգստանալու, իմ տասնյակ նախագծերը ես արել եմ գրադարանում,գրադարանում ես ինձ հանգիստ եմ զգում:
Թարգմանրաց տոնը ազգային եկեղեցիական տոներից է։ Այս տոնում հիշատակվում են հայ թարգմանական արվեստը սկսած Մեսրոպ Մաշտոցից ու նրա ավագ և կրտսեր աշակերտներից
մինչև մեր օրեր։
Որպես անձ, Մաշտոցը Խորենացու վկայությամբ, գերազանցել է «բոլոր ազնիվ մարդկանց, որպիսիք այն ժամանակ կային։
Որովհետև հպարտություն և կեղծավորություն նրա վարքում երբեք տեղ չգտան, այլ հեզ, բարյացակամ և բարեմիտ լինելով, երևում էր բոլորին երկնայինների սովորությամբ զարդարված։ Որովհետև նա
հրեշտակի տեսք ուներ, բեղմնավոր միտք, պայծառ էր խոսքով, գործերով ժուժկալ»։
նախագծում օգտագործվող ուսումնական նյութերից որևէ մեկը արտահայտիչ
կարդա և ձայնագրիր:
Մարդկային կյանքը մի անհամառոտ ճանապարհ է որը սկսում է մարդու ծնունդով և շարունակում է մինչև:Այդ ճանապարհորդության ժամանակ մարդը հանդիպում է դժվարությունների: Ստույգ մարդիկ հաղթահարում են այդ դժվարությունները,իսկ մյուսները հուսահատվում են:Մանկության ժամանակ մարդը ավելի ազատ է ապրում:Պտանեկության ու երիտասարդության շրջանում մարդը փորձում է սովորել,աշխատել: Ապա մարդ գնում է դեպի ծերութոյւն,ձեռք է բերում ավելի շատ փորձ:
Կոմիտասը իսկապես ինձ դուր էր գալիս ։ Իր մասին այս ամենը կարդալով, իմ պնդման մեջ համոզվեցի։ Այս նյութերը կարդալուց,ես պատկերացնում էի , բարի և հետաքրքիր մարդու կերպար։ Եվ չեմ կարծում, որ եթե Կոմիտասը այդպիսին չլիներ, իր մասին այդպիսի բաներ կգրեին։ Կոմիտասը տարբերվում էր այդ ժամանակի մարդկանցից և այդ պատճառով էլ էր, որ ուրիշ մարդկանց իր մոտ էր ձգում։ Մյուս մարդիկ ուզում էին ավելի լավ հասկանային և չանաչեին նրան։
Կարդա Կոմիտասի բանաստեղծությունները, ընտրիր և անգիր սովորիր քեզ հատկապես դուր եկած բանաստեղծություններից մեկը կամ մի քանիսը:
Մարդկային կյանքը մի անհամառոտ ճանապարհ է որը սկսում է մարդու ծնունդով և շարունակում է մինչևմահ
:Այդ ճանապարհորդության ժամանակ մարդը հանդիպում է դժվարությունների: Ստույգ մարդիկ հաղթահարում են այդ դժվարությունները,իսկ մյուսները հուսահատվում են:Մանկության ժամանակ մարդը ավելի ազատ է ապրում:Պտանեկության ու երիտասարդության շրջանում մարդը փորձում է սովորել,աշխատել: Ապա մարդ գնում է դեպի ծերութոյւն,ձեռք է բերում ավելի շատ փորձ:
Անկախության
Անկախություն բառը լսելուց, ես պատկերացնում եմ մարդ, ով ոչմեկից կախված չէ, մարդ ով կարող է անել այն ինչ ցանկանուկ է և ոչ մեկ նրան ոչինչ չի կարող ասել, որովհետև նա անկախ է: Ես կարծում եմ ամեն մարդ
պետք է անկախ լինի բոլորից,բայց ես նաև կարծում , որ անհնար է անկախ լինել բոլորից, որովհետև ամբողջ կյանքում մենք այնանք մարդ ենք տեսնում և անհնար է նրանցից ոչմեկից կախված չլինել:
Անկախություն բառը լսելուց, ես պատկերացնում եմ մարդ, ով ոչմեկից կախված չի, մարդ ով կարող է անել այն ինչ ցանկանուկ է և ոչ մեկ
նրան ոչինչ չի կարող ասել, որովհետև նա անկախ է: Ես կարծում եմ ամեն մարդ պետք է անկախ լինի բոլորից,բայց ես նաև կարծում , որ անհնար է անկախ լինել բոլորից, որովհետև ամբողջ կյանքում մենք այնանք
մարդ ենք տեսնում և անհնար է նրանցից ոչմեկից կախված չլինել:
Հարցեր և առաջադրանքներ
Փորձիր նկարագրել կամ պատկերել Վախ ասվածը
Վախ ասլեով ես հասկանում եմ, երբ դու անհանգիստ ես և դրա հետ ոչինչ չես կարող անել, երբ ներսում ամեն ինչ սեղմվում է
և դու անզոր ես։
Ինչով Արտաշը նման չէր մյուս մկներին
Միակ Արտաշը չվախեցավ Ռալֆից և ցույց տվեց, որ նա շատ քաջ սիրտ ունի և մյուսների պես
չի վախենում և այդ պատճառով նա ստացավ պարգևատրվեց։
Այս պատմությունը դաս եղավ քեզ համար, թե ոչ
Ճիշտն ասած ոչ, քանի որ ես ամբողջովին չհասկացա պատմվածքի իմաստը, քանի որ Սարոյանի ոճը ինձ համար այդքանել հասկանալի չի։
Վիլյամ Սարոյան «Պատերազմը»
Դու ի՞նչ ես հասկանում պատերազմ ասելով, իսկ խաղաղությո՞ւն:
Պատերազմ բառը լսելուց ես միանգամից պատկերացնում եմ, արյուն, զոհեր որոնցից կարող էինք խուսափել։ Պատերազմը ես հասկանում եմ այսպես, երկու պետության տարաձայնություններ, այլ ոչթե քաղաքացիների, քանի որ քաղաքացիներից ոչմեկ պատերզմ չի ցանկանում։
Քո կարծիքով ի՞նչ է սերը:
Ես դեռ չեմ սիրահարվել և քիչ գաղափար ունեմ սիրո մասին, բայց ես կարծում եմ, որ սերը դա մի զգացմունք է, որի շնորհիվ կարելի է հաղթահարել ամեն դժվարություն։
Երբ և ինչու են մարդիկ և ժողովուրդները սկսում ատել միմյանց:
Ես կարծում եմ,որ մարդիկ միայն պատերազմի պատճառով մարդիկ կարող են իրար ատել, կամ լարված հարաբերությունների պատճառով։ Ուրիշ պատճառ ես կարծում եմ չի կարող լինել։
Ի՞նչ ընդհանուր բաներ ունեին Հերմանն ու Գրիգորը:
Ես կարծում եմ ընդհանուր նրանք ունեին մի բան և ես կարծում եմ դա նրանց բնավորությունն էր, ես կարծում եմ նրանք բարի էին և վրեժխնդիր չէին, քանի որ միայն նրանք չէին ատում կայզերին և նրան մահ ցանկանում։
Ինչպե՞ս ես հասկանում վերջին նախադասությունը: Գրավոր ներկայացրու հասկացածդ:
Այ հենց դա է, որ ես ատում եմ
Ես նախադասությունից ես հասկացա,որ Գրիգորը անսիրտ մարդ չէ և նա կարողանում է ընդհունել ուրիշի տեսանկյունը, այլ ոչթե մյուս տղաների պես։
Սասնա ծռեր
Ընկերոջս՝ Սամվելի հետ ձայնագրեցինք Սասնա Ծռեր էպոսի ճյուղից այս փոքրիկ հատվածը։
Թագավորն ասաց.— Ես հայ եմ, դու՝ արաբ.
Ես խաչապաշտ, դու՝ կըռապաշտ,
Ի՞նչ բան է, որ ես իմ աղջիկ տամ քեզ:
Ես իմ աղջիկ չեմ ի՛տա քեզ:
Խալիֆան ասաց.— Գագի՛կ թագավոր,
Խաթրով ըլնի, տի տա՛ս:
Կռվով ըլնի, տի տա՛ս:
Թե քո աղջիկ չտա՛ս,
Քո ժողովուրդ առ ու գերի կ’անեմ,
Ձեզ ամենիդ կըմորթեմ,
Քո ազգ ամեն կը կտրեմ,
Քո քաղաք տակ ու վերև կ’անեմ,
Քո թախտ ու թագ կը քանդեմ:
Ասաց.— Կռիվ կ’անեմ, չեմ ի՛տա:
Բաղդադու Խալիֆան կանչեց, ասաց.
— Հա՜, ասքա՜ր, ասքա՛ր արեք, գնացե՛ք.
Աղջիկ կը տա՝ կը տա. չի տար,
Քար քաղեցե՛ք, ավազ մաղեցե՜ք,
Ժողվեցեք, բերե՛ք՝ ինչ կա:
Էլան, ասքար արին, էկան.
Էկան Հայոց թագավորի վերա:
— Ահա, թագավոր,
Քո աղջիկ կամ կը տաս տանենք,
Կամ քար քաղենք, ավազ մաղենք,
Ժողվենք, տանենք՝ ինչ կա:
Թագավորն իրիշկեց, ի՜նչ իրիշկեց,–
Քանց աստղ էրկինք՝ զորք է թափվե:
Կռիվ արին, շատ զորք սպանին.
Խաչապաշտ թագավոր կոտրվեց:
Ծովինար խանում էրդիք կայներ էր.
Միտք արեց իր մեջ. «Որ իմ հերն իմանար,
Էսքան մեղք ու արունք չէր ձգի իմ վիզ, ինձ կը տար—
Իմ պատճառով էսա ամեն մարդ տի սպանեն,
Էնոնց տղաներ տի մնան որբ, ինձ տ’անիծեն,
Վերջըն զոռով ինձ տի տանեն:
Աղեկն էն է, որ ես իմ կամքով էրթամ,
Իմ հոր թագավորությունն էլ հաստատ մնա»։
Աղջիկն էլավ, գնաց իր հոր դիվան,
Ասաց.— Հա՛յրիկ, ինչի՞ կը մտածես:
Հեր պատասխան էտու էնոր, ասաց.
— Ես էնոր համար կը մտածեմ,
Որ էս զորքեր ամեն, էն քո համար է էկած
Կամ տ’էրթաս, կամ մեր էրկիր տ’ավերեն,
Խալիֆան մեր թագավորություն տ’առնի,
Զամեն տի սպանի, գերի տի տանի:
Թե իմ աղջիկ տամ, էն արաբ է, ես հայ եմ:
Ծովինար խանում ասաց.
— Որ ես էն կռապաշտ թագավոր չառնեմ,
Զամեն տի սպանի իմ պատճառով,
Աղեկն էն է, ե՛ս էրթամ,
Ուրիշ մարդու թող բան չըլնի:
Ե՛ս մենակ մեռնիմ իմ հոր թերեն.
Ես մեկ ջան եմ, էրթամ, կորսըվիմ,
Զանց մեր Հայաստան էրկիր ավերի,
Էն հազար հազար հոգիք կորուսանին:
Դարձավ ասաց.— Հա՛յրիկ, ինձ տուր էնոր:
Սփյուռքահայ Գրականություն
Հերթով կարդա հեղինակներից յուրաքանչյուրի ստեղծագործությունները։ Ամեն հեղինակի կարդալուց հետո գրառում արա
նրա և նրա ստեղծագործությունների մասին։ Ամենահետաքրքիր տողերը՝ ասույթները հավաքիր քո
բլոգում։ Գրառում անելիս այդ ասույթներն օգտագործիր որպես հիմնավորում քո ասածնեի։
Այս բանաստեղծին հանդիպեցի առաջին անգամ,բայց ինձ միանգամից դուր
եկավ այն, որ նա գրում է կարճ և հասկանալի,ինչպես հասկացա նա մեծամասամբ գրում է իր կյանքի մասին։
Քանի որ բոլորս ալ նոյն նաւը նստեր կը սուրանք անվերադարձ
Ես մտածում եմ նա ուզում էր այս բանաստեղծության մեջ ասել, որ
բոլորս նույն ենք, բայց ես նրա հետ համաձայն չեմ,ինչքան մարդ այդքան էլ մտքեր։
Ալիսա Կիրակոսյանը ինձ շատ դուր եկավ, նա գրում էր հանելուկներով,
դա ինձ շատ դուր եկավ, նա տալիս էր մտածելու տեղ, նա գրում էր տարբեր բաների շուրջ, Ալիսիա Կիրակոսյանը ինձ համար հետաքրքիր բանաստեղծ է։
Ուսումնասիրեք բանաստեղծների կենսագրական փաստերը, ապրած և
ստեղծագործած ժամանակաշրջանը և եզրակացություն արեք նրանց ստեղծագործությունների առանձնահատկությունների շուրջ։
Հայ մեծ բանաստեղծ Պարույր Սևակը ծնվել է 1924 թվականի հունվարի 24-ին Արարատի
շրջանի Չանախչի գյուղում։ Գրել ու կարդալ սկսել է հինգ տարեկանից։ Նույն տարիքից էլ սկսում է հաճախել դպրոց: Պարույրը մանուկ հասակից շատ էր կարդում, իսկ տասնմեկ տարեկանում առաջին անգամ իր փորձերն է
անում պոեզիայում։
1963թ.-ից մինչև 1971թ. աշխատում է որպես ավագ գիտաշխատող Հայաստանի
գիտությունների ազգային ակադեմիայում, 1966թ.-ից դառնում է Հայաստանի գրողների միության վարչության քարտուղարը։ Սևակը մահացել է 1971 թվականի հունիսի 17-ին ավտովթարից։ Թաղված է հայրենի
գյուղում։
Միասին քննարկեք ստեղծագործությունները։ Փորձեք բնութագրել բանաստեղծին և նրանց ստեղծագործությունները որպես գույն, ձայն, որևէ բնական երևույթ կամ
զգացողություն։ Շարադրեք ընտանեկան զրույցներից, համացանցից ու ձեր ընթերցած բանաստեղծություններից ստացած տպավորությունները ձեր բլոգներում, պատրաստվեք առցանց քննարկման։
Ինձ շատ դու եկավ նրա բանաստեղծությունները, քանի որ
ես շատ հանգիստ ու խամր մարդ եմ և ինչ որ պայծառ բասաստեղծություններ ես չեմ սիրում։
Պարույր Սևակի բանաստեղծությունները հիմնականում կամ իր մոր մասին են կամ սիրած աղջկա, ըստ իս նրա բանաստեղծությունները, սև և մուգ մանուշակագույն են։ Ինձ Պարույր Սևակը տխուր մարդ երևաց։
Պատմվածքը նրա մասին է, որ հայրը իր երազի մեջ խոսում է իր պատերազմում մահացած տղայի հետ, հայրը մեղադրում էր տղային նրա համար, որ նա գնացել էր իմացյալ մահի։Արդեն
երևում է, որ տղան հայրենասեր երիտասարդ էր և նա չեր զղջում նրա համար, որ մահացել է պատերազմի ընդհացքում , բայց դավաճանություն ես այստեղ չեմ տեսնում։
— Մեկը հո պիտի գնար։ Ի՜նչ է՝ ես արտոնյա՞լ էի։ Հո չէի թաքնվելու, հայրի՛կ։ Իսկ եթե ուզում ես ճիշտն իմանալ, հանուն քո սիրո գնացի։ Ռադիո֊հեռուստատեսությամբ
գոռում֊գոչում էիր, թե հայրենիքը վտանգի մեջ է, հայրենիքը պաշտպանենք։ Եթե ես չգնայի, մարդիկ լեզու կառնեին, թե իր տղային թաքցրել, ուրիշների գլխին է հայրենասիրության քարոզ կարդում։
Այս հատվածից կարելի է հասկանալ, որ տղան գնացել էր պատերազմին իր հոր համար, ես կարծում եմ նա հասկանում էր թե ինչ լուրջ արաք է գործում և ինչ հետևանքներ կարող են
լինել,ես կարծում եմ նա լրիվ հասկանում էր, որ պատերազմին հավանականությունը լրիվ առողջ վերադառնալու չկար։
Ես ուզում եմ առանձացնել այս մասը.
Ինչ էլ լինի՝ գեղեցիկ էր իմ մահը՝ զենքը ձեռքիս, հանուն հայրենիքի։
Ինչես ես հասկացա, այս պատմվածքըմեղադրում էին մարդուն իր անվան բացատրության մեջ և բռնի ուժով ստիպում էին
որպեսզի ինքն իր մեղադրանքըհաստատի։ Նրան անորինական ուղղարկեցին բանտ և նույնիսկ ազատվելուց հետո նրան
հանգիստ չէին թողնում և նրան տարան մի ուրիշ բանտ։ Այս պատմվածքը ըստ իս փորձում էր քարոզել թե ինչի է կարող հասցնել մարդկային հիմարությունը։
Ինչես ես հասկցա, այս պատմվածքը նրա մասին է,որ ամեն մարդը ունի իր
նորման և պատմվածքի մեջ կինը պատմում էր իր ցանկությունների մասին և ապրում էր ինչպես ուզում էր,բայց նրա ամուսնու համար դա նորմալ չեր, ես կարծում եմ դա լրիվ նորմալ է, ամեն մարդ իր համար ունի
սահման նորմալի և ոչ նորմալի, մենք հենց այդպես ենք մեզ ընկերներ գտնում, ով մեր նորմաներին համապաասխանում է։Ես կարծում եմ որ գրված օրենքներին որոնք բոլորի համար են, բոլորը պետք է անշուշտ
հետևեն։
Ամփոփում՝
Կարդալով այս երեք պատմավծքները կասեմ, որ նրանք ինձ տվեցին մտածելու համար թեմաներ։ Ինձ այս երեք թեմաներից դուր
եկավ միայն առաջինը,առաջին պատմվածքը իսկապես խորը և հիանալի իմաստ ուներ, իսկ մյուս երկուսը ուղղակի ստանդարտների և մարդկության հիմարության մասին էին։
Ես կարդացի բանաստեղծությունները և կարող եմ ասել, որ նրա բանաստեղծությունները շատ իմաստալից էին, ինձ շատ դուր եկավ, չնայած նրան, որ իմաստալից էին, շատ հեշտ հասկացվող էին,
բոլոր խորհուրդ կտամ։ Շատ ուրիշ հեղինակների բանաստեղծությունները ես ուղղակի չեմ հասկանում։
Երգում
է ծովը, դաշտը, հովը
soundcloud.com/sargis-meliqyan/abg0ahq8nq2g
Վահատն Տերյան
Առաջին մակարդակ
Կարդա տրված բանաստեղծությունները, խմբավորիր դրանք, պարզիր՝ քո
խմբավորումը
որքանով է համընկնում հեղինակի խմբավորման հետ։
Առաջին խմբավորում՝ գարուն,աշնան մեղեդի։
Երկրորդ խմբավորում՝ Մի խառնեք մեզ ձեր վայրի․․․, մի թե վերջին պոետն եմ ես։
Առանձին խմբավորումում,բանաստեղծությունները նման են նրանով, որ
երկուսն էլ բնության մասին են։
Երկրորդ խմբավորման մեջ բանաստեղծութունները նման են նրանով, որ
երկրի մասին են։
Գտիր այդ բանաստեղծությունների մեջ ա) մակդիրները,
բ)փոխաբերությունները, գ)համեմատությունները
ա)
ցավը խոր հոգու,մեկ֊մեկու,սրբազան,շղթայված,բաժան
բ)
Կախարդական մի շղթա կա երկնքում,
որպես ցավը խոր հոգու,Իջնում է նա հուշիկ,Մեղմ գիշերի գեղագանգուր
երազում,մոմեր
սրբազան։
գ)
Կարծիքդ գրիր այդ բանաստեղծությունների մասին:
Վահան Տերյանը աշնան երգիչ է,իր բանաստեղծություներում նա ցույց է
տալիս աշնան ողջ գեղեցկությունը և այդ գեղեցկությամբ պատկերում աղջկա գեղեցիկ դիմագծերը։
Տերյանի կենսագրական կարևոր փաստերը դուրս գրիր քո բլոգում։
Վահան Տերյան՝ նշանավոր հայ բանաստեղծ ու հասարակական գործիչ։
Ծնվել է 1885թ հունվարի 28-ին Ախալքալաքի Գանձա գյուղում՝ հոգևորականի ընտանիքում։ 1897թ Տերյանը մեկնում է Թիֆլիս, ուր սովորում էին այդ ժամանակ իր ավագ եղբայրները։ Եղբայրների մոտ ապագա բանաստեղծը
սովորում է ռուսերեն ու պատրաստվում ընդունվելու Մոսկվայի Լազարյան ճեմարան։ 1899թ Տերյանը ընդունվում է Լազարյան ճեմարան, ուր ծանոթանում է Ալեքսանդր Մյասնիկյանի, Պողոս Մակինցյանի, Ցոլակ Խանզադյանի
եւ այլ՝ ապագայում հայտնի դարձած, անձնավորությունների հետ։ Ավարտում է Լազարյան ճեմարանը 1906թ, այնուհետեւ ընդունվում Մոսկվայի համալսարան, որից կարճ ժամանակ հետո ձեռբակալվում է հեղափոխական
գործունեության համար ու նետվում Մոսկվայի Բուտիրկա բանտը։ 1908թ Թիֆլիսում լույս է տեսնում Տերյանի ստեղծագործությունների “Մթնշաղի անուրջներ” ժողովածուն, որը շատ ջերմ է ընդունվում թե՛ ընթերցողների,
եւ թե՛ քննադատների կողմից։ 1915 «Մշակ» թերթում հրատարկվում է բանաստեղծի հայրենասիրական բանաստեղծությունների «Երկիր Նաիրի» շարքը։ 1917 հոկտեմբերին Տերյանը ակտիվորեն մասնակցում է բոլշևիկյան
հեղափոխությանը եւ այն հաջորդած քաղաքացիական պատերազմին։ Լենինի ստորագրությամբ մանդատով մասնակցում է Բրեստի խաղաղ պայմանագրի ստորագրմանը։ 1919 Տերյանը՝ լինելով Համառուսական Կենտրոնական Գործկոմի
անդամ, առաջադրանք է ստանում մեկնել Թուրքեստան, սակայն ծանր հիվանդության պատճառով ստիպված է լինում մնալ Օրենբուրգում, ուր և վախճանվում է
Այս պատմվածքը մի աղջկա մասին է, ում անունը Դեյվ է։ Պատմվածում այս աղջիկը վախենում էր, իր անկողնու ներքևում կա երեք հրեշ,այդպիսի մտքրեք նրա մոտ առաջացել էին, շրջապատի պատճառով։
Դե իրենց ձեռնարկումն իհարկե այդքան էլ գովելի
չէր,բայցքանի որ նրանք չէին էլ ցանկանում ինչ-որ վնաս տալ երեխային, պարզապես փրկագին
էին ցանկանում։
2. Գտիր այն հատվածները, որտեղ գործարար ընկերները աստիճանաբար փոխում են
պայմանը։
Ես կարծում եմ, որ այն հատվածում էր, երբ հանցագործներից մեկն առաջարկում է երեխային առանցփրկագին տուն տանել։
3. Բնութագրիր Էսկվայր Էբենեզեր
Դորսեթին։
Ըստ ինձ Էսկվայր Էբենեզեր Դորսեթը շատ խելամիտ մարդ էր,չեմ կարող
ասել, որ նա ժլատ կամ ագահ էր, նաուղղակիշատ լավ էր ճանաչում իր երեխային,նա պարզապես գիտեր, որ գողերը կհոգնեն երեխայից։
4. Պատմության վերնագիրը փոխիր հայկական մի
առածով։
Փոս
փորողը ինքն է փոսը ընկնում:
5. Այդ
առածը վերնագիր ունենալով վերլուծական շարադրանք գրիր պատմվածքի շուրջ։
Փոս փորողը ինքն է փոսը ընկնում
Կարծում եմ, որ այս առածը ամենալավն է նկարագրում այս
պատմվածքը,
Նրանք երեխային վերադարձնելու համար գումար էին ցանկանում, բայցչգիտեին,ում են զոհ ընտրել,այդ պատճառով ել նրանք նույնիս գումար տվեցին։
11.04.2019
1․
Տեսակետդ գրառիր մարդու՝ պատրանքներով ապրելու մասին (հնարավո՞ր է առանց պատրանքների, ինչն է նպաստում պատրանքներով ապրելուն, արժե՞ միշտ սթափ նայել կյանքին և այլն)։
Ըստ ինձ մարդուն պատրանքը կարող է և խանգարել և օգնել։Պատրանքը պետք է նրա համար որպեսզի մարդկանց հույս տա, իսկ եթե մարդը շատ երկար է պատրանքով ապրում նա համար դա շատ վատ է դառնում, պետք չէ
երազանքների մեջ ընկնել, պետք է միշտ սաեը գլխով մտածել։
2․
Փորձիր պատրանքին նայել գուսանի տեսանկյունից։ Փորձիր շարադրել գուսանի ապրումները (նրա անունից) առավոտյան, երբ հայտնաբերեց, որ պատրանքով է ապրել։
Պատմվածքը կարդալուց հետո ես հասկացա, որ պատրքանը կարող է օգնել, դա լինում է այն ժամանակ երբ մարդ չի ունենում ոչ մի բան, նույնիսկ հույս,այդ ժամանակ պատրանքը փրկիչ է։
Վերլուծական շարադրանք գրիր Իսահակյանի բանաստեղծությունների
շուրջ։ Ուշադրություն դարձրու նրա բառապաշարին, համեմատություններին, փոխանունություններին։ Ինչպես է պատկեր ստանում, ինչ որոշիչներ է օգտագործում այդ պատկերները գունեղ ու տպավորիչ դարձնելու
համար։
Ես ուզում եմ սկսել նրանից,որ ոչ բոլոր բանաստեղծությունների
իմաստն եմ ես հասկացել և ոչ բոլորն են իմ դուրը եկել,Ավետիք Իսահակյաննիր ամեն բանաստեղծության մեջ այնպես է նկարագրում ամեն ինչ, որ
յուրաքանչյուրով, որ կարդում էպատկերացնում է շատ լավ իր նկարագրածը։ինձ զարմացրեց նրա բառապաշարըորըշատ հարուստ էր, հազվադեպ օգտագործվող բառերով,ընդհամենը մեկ
բանաստեղծությունը կարդալով ես սովորեցի մի քանի բառեր։Բայց ինչը ինձ դուր չի գալիս դա
այն,որ նրա բանաստեղծությունների իմաստը շատ խորն է և շատ դեպքերում շատերը չեն հասկանում իմաստը,ու այդ իմաստները շատ խորը և իմաստալից են և այդ պատճառով իմաստը հասկանալը ավելի դժվար է, բայց հենց դա
էԱվետիք Իսահակյաի յուրահատկությունը
Գտիր երկու արվեստագետների աշխատանքում տարբերությունները։
Առաջին արվեստագետը շատ էր աշխատում,նա ամբողջությամբ կլանված էր իր աշխատանքի մեջ,նա ապրում էր իր քանդակով,նա
իր քանդակի մեջ դնում էր իր հոքին նաև
Նա կարողանում էր գնահատել իր աշխատանքը,ինչի համար նա ստացավ
գովասանք։Իսկ երկրոդը նման էր ինձ այսինք նա ավարտել էր քանդակը, բայց երբ վերջացրեց նա հասկացավ, որ իր դուրը չի գալիս բայց ձնայաց դրան մարդկանց իր քանդակը անչափ դուր եկավ։
Արվեստագետ ասածի բնութագիրը՝ ըստ քեզ։
Ըստ ինձ արվեստագետը դա այն մարդն է,ով հասկանում է արվեստի արժեքը,երբ ինչ-որ սովորական նկարի մեջ ավելի խորը իմաստ է տեսնում,կամ ուրիշ մարդու գլուխգործոցը։
Գտիր այն հատվածները, որտեղ երևում է հանրության վերաբերմունքը երկու արվեստագետների աշխատանքի
նկատմամբ։
Եվ ամբոխը հոգեզմայլ և հափշտակված՝ ծունր իջավ գեղեցկի առջև, երկրպագեց նրա կատարելատիպին, ներբողներ երգեց արվեստագետին:
Ամբոխը, որ անշշուկ՝ ծով էր կապել հրապարակում և ալիք-ալիք կանգնել, երբ տեսավ անդրին, մի մարդու պես գետին խոնարհվեց, երկրպագեց և ծովի նման շառաչեց. Ահա՛ իսկական գեղեցիկը, միակ կատարյալը՝ անմահ և
հավերժական. փա՜ռք և սքանչցում մեծ արվեստագետին. նա տվեց մեզ մեծ գեղեցկությունը:
Մեկնաբանիր«Ա՛յն, ինչ որ տվի աղքատ ամբոխին- դա փշրանքն էր հոգուս հարստության. և ա՛յն, ինչ որ թափվեց իմ գեղեցկության տիեզերական բաժակից, նա
ընկավ ամբոխի վրա և ամբոխացավ. ուրեմն այդ թո՛ղ նրան լինի, ինձ նա պետք չէ, ես բարձր եմ նրանից. նա կատարյալը չէ. նա ես չեմ…» հատվածը։
Ինչպես ես հասկացա արվեստագետը ընդհանրապես ուրախ չէր,որ հախթել էր և նա
Ճնշված էր այն պատճառով,որ նա կարծում էր ինչպես ինքն էր ասում իր ներքին
գեղեցկության մտքերը դառնում են հանրապետություն այլ,ոչ իրենը և եթե դա դառավ ամբոխինը թող իրեննել մնա։
Էսսե գրիր՝ «Արվեստ և արվեստագետ» թեմայով՝ հենվելով այս պատմվածքի վրա (օրինակներն ու հիմնավորումները բեր այստեղից)։
Իմ կարծիքով, արվեստը իրականության
փոխաբերական արտացոլումն է, որի գլխավոր նպատակն է մարդուն հաղորդակից դարձնել գեղեցիկին, զգայական, հետաքրքիր և գեղեցիկ, երբեմն նույնիսկ անբացատրելի և հակասական: Կարծում եմ, որ ֆիլմը,
գեղանկարչություն, ճարտարապետություն և այլն արվեստի պետք է առաջացնել տարբեր զգացմունքները, զգացմունքներն ու մտքերը հոգու և մտքի մարդու, անշուշտ, նույն արվեստի գործը կարող է մարդկանց հոգիներում
միանգամայն հակառակ զգացումներ առաջացնել ։
Բոլոր արվեստները հարստացնում են մեր
ներաշխարհը, մեզ տալիս են նոր գիտելիքներ շրջակա իրականության մասին ։Արվեստի գործերում մենք տեսնում ենք հեղինակի տեսակետը որևէ իրավիճակի վերաբերյալ կամ ստեղծողի ընդհանրացված գիտելիքները ՝
արտահայտված գեղարվեստական կերպարների միջոցով ։ Մենք կարող ենք համաձայնել կամ չհամաձայնել հեղինակի կարծիքի հետ, քանի որ յուրաքանչյուր մարդ ունի աշխարհի սեփական տեսլականը, և չկա ճիշտ կամ սխալ
կարծիք և որքան մարդ, այնքան կարծիք:
11.10.2019
Կարդա «Ի մահուանն Արտաշիսի…» և «Վասն որոյ անիծեալ զնա Արտաշիսի» հատվածները։ կատարիր բոլոր առաջադրանքները։
***
Ի մահուանն Արտաշիսի բազում կոտորածք լինէին ըստ օրինի հեթանոսաց. դժուարի, ասեն, Արտավազդ` ասելով ցհայրն.
Մինչ դու գնացեր
Եւ զերկիրս ամենայն ընդ քեզ տարար,
Ես աւերակացս ում թագաւորեմ:
Աշխարհաբար
Արտաշեսի մահվան ժամանակ, հեթանոսական սովորությամբ, շատ կոտորածներ էին լինում. սրա վրա(պատճառով), ասում են, Արտավազդը նեղանում է և ասում է հորը…
Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Փորձիր գլխի ընկնել, թե զերկիրս ամենայն բառակապակցությունն ու աւերակացս բառը բացատրելիս որտեղից է ավելացել այս բառը:
2. Աշխարհաբար դարձրու Արտավազդի խոսքը:
Մինչ դու գնացիր,
Եվ ամբողջ երկրիը քեզ հետ տարար
Ես այս ավերակում ինչպես պետք է թագավորություն անեմ:
3. Հորն ուղղված այս խոսքի մասին քո վերաբերմունքը շարադրիր.
ա)մեղադրիր Արտավազդին
Արտավազդին մեղադրում եմ նրանով, որ նա մեղադրում էր իր մահացած հորը, փոխարենը նա կարող էր հոր թերությունները իր վրա վերցնել, և կառավարել երկիրը
բ)արդարացրու նրան:
Ես նրան չեմ կարող արդարեցն էլ, քանի որ նա արդարանալու տեղ չունի:
4. Արտավազդի բնավորության ո՞ր գիծն է երևում այս հատվածում:
Ըստ ինձ այստեղ երևում է նրա էգոիստությունը:
5. Բարձրաձայն կարդա հատվածն այնպես, որ նախորդ հարցի պատասխանդ զգացվի:
3. Ինչպես ես հասկանում զլոյս մի տեսցես արտահայտությունը:
Արտահայտությունը նշանակում է լույս չտեսնես:
4. Կազմիր նախադասություններ, որոնցում լույս տեսնել – ն ունենա տարբեր իմաստներ:
Այն մարդը շատ ստոր է, թող լույսի երես չտեսնի:
Ես մտա տուն, և լույսը վառեցի, քանի որ տանը շատ մութ էր:
Երկնքից մի լույս ծագեց:
07.10.2019
1. Կարդա՛ Ավ.Իսահակյանի «Մի
հին չինական զրույց» պատմվածքը։ Բացատրի՛ր
ֆիզիկական օրենիքի և հասարակական օրենքի նմանությունը։
Երկու օրենքներն էլ կատարվում են մարդու կողմից,
Երկու օրենքները նման են նրանով,որայն կապ ունի ժողովրդի հետ,
եթե լինի օրենք, որձեռնտու չլինի, ապա կարող է վատ հետևանքների բերել
2. Փորձիր կայսեր զգացմունքները մեկնաբանել գլխարկների պատմությունից առաջ և
հետո։
Կայսրը սկզբում շատ երջանիկ և գոհ էր իրենից,որ իր ժողովուրին լավություն էր արել,
Բայց որ իմանում է արդույքը նա շատ չի տխրում։
3. Փորձիր կայսեր սխալը տարբեր փուլերում ուղղելու առաջարկներ անել։
Ես չեմ կարող առաջարկներ տալ,քանի որ կայսրը անմիտ օրենք
ստեղծեց,ինքը չէր կարող ոչ մի փուլում ուղղելի իր սխալը,այդ
պատճառով նա չէր կարող ինչ-որ փուլում կանգնեցներ սպանությունները և դաժան պատիժները։
10.02.2019
Առաջադրանքներ
Փոխաբերական իմաստով նախադասությունների մեջ կիրառիր հետևյալ բառերը.
փոր, թութակ, կապիկ, աղվես, սիրտ, սև, քաղցր։
Գրաբարի
ձեռնարկ-մաս 1-ին-ից կարդա «Արտաշես և Սաթենիկ» զրույցի առաջին հատվածը՝ էջ 10-11։ Կարդա նաև աշխարհաբար տարբերակը։ Համեմատիր։ Կատարիր առաջարկվող առաջադրանքները։
***
Զայսու ժամանակ միաբանեալ Ալանք լեռնականօքն ամենայնիւ, յինքեանս արկանելով եւ զկէս Վրաց աշխարհին` մեծաւ ամբոխիւ տարածեալ ընդ աշխարհս մեր: Ժողովէ եւ Արտաշէս զիւրոց զօրացն բազմութիւն, եւ լինի
պատերազմ ի մէջ երկոցունց ազգացն քաջաց եւ աղեղնաւորաց: Սակաւ ինչ տեղի տայ ազգն Ալանաց, եւ գնացեալ անցանէ ընդ գետն մեծ Կուր, եւ բանակի առ եզերբ գետոյն ի հիւսիսոյ եւ հասեալ Արտաշէս բանակի ի հարաւոյ,
եւ գետն ընդ մէջ նոցա:
Բայց քանզի զորդի Ալանաց արքային ձերբակալ արարեալ զօրացն Հայոց ածեն առ Արտաշէս` զխաղաղութիւն խնդրէր արքայն Ալանաց, տալ Արտաշիսի զի՛նչ եւ խնդրեսցէ. եւ երդմունս եւ դաշինս ասէր հաստատել մշտնջենաւորս,
որպէս զի մի՛ եւս մանկունք Ալանաց ասպատակաւ հինից ելցեն յաշխարհս Հայոց: Եւ չառնուլ յանձն Արտաշիսի առ ի տալ զպատանին` գայ քոյր պատանւոյն յափն գետոյն ի դարաւանդ մեծ, եւ ի ձեռն թարգմանաց ձայնէ ի
բանակն Արտաշիսի:
Աշխարհաբար
Այս ժամանակ ալանները, բոլոր լեռնականների հետ միաբանվելով, Վրաց աշխարհի կեսն էլ իրենց կողմը ձգելով, մեծ բազմությամբ գալիս սփռվում են մեր աշխարհում: Արտաշեսն էլ ժողովում է իր զորքերի բազմությունը,
և տեղի է ունենում պատերազմ երկու քաջ և աղեղնավոր ազգերի միջև: Ալանների ազգը փոքր – ինչ հետ է նահանջում և մեծ Կուր գետն անցնելով` բանակ է դնում գետի ափին` հյուսիսայինն կողմից. Արտաշեսն էլ գալով
բանակում է գետի հարավային կողմում. գետը բաժանում է երկուսին:
Բայց որովհետև հայոց զորքերն ալանների թագավորի որդուն բռնում Արտաշեսի մոտ են բերում, ալանների թագավորը հաշտություն է խնդրում` խոստանալով տալ Արտաշեսին` ինչ որ ուզի, առաջարկում էր նաև երդումով
դաշինք անել, որ ալանների երիտասարդներն այնուհետև չասպատակեն Հայոց աշխարհը: Երբ Արտաշեսը չի համաձայնում պատանուն հետ տալ, պատանու քույրը (Սաթենիկը) գալիս է գետի ափը, մի բարձրավանդակ և թարգմանների
միջոցով ձայն է տալիս (խոսքն ուղղում է) Արտաշեսի բանակին:
Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Հատվածը բարձրաձայն կարդա գրաբար և աշխարահաբար:
2. Այս բառերն ու բառաձևրը գտիր և դուրս գրիր գրաբար հատվածից.
ժողովում է – Ժողովէ
լինում է – եւ լինի
տեղի է տալիս (նահանջում է) – ինչ տեղի տայ
անցնում է – անցանէ
բանակում է (բանակ է դնում) – եւ բանակի առ
գալիս է – գայ
ձայնում է (ձայն է տալիս) – ձայնէ ի
այս ժամանակ – զայսու ժամանակ
պատանու քույրը – քոյր պատանւոյն
գետի ափը – յափն գետոյն
Արտաշեսի բանակը – բանակն Արտաշիսի
գնալով – գնացեալ
հասնելով – հասեալ
բոլոր լեռնականների հետ միաբանվելով – միաբանեալ Ալանք լեռնականօքն ամենայնիւ
ձերբակալելով – ձերբակալ
մեծ բազմությամբ – զօրացն բազմութիւն
երկու քաջ և աղեղնավոր ազգերի միջև – ի մէջ երկոցունց ազգացն քաջաց եւ աղեղնաւորաց
Ալանների արքայի որդուն – զորդի Ալանաց արքայի
գետը նրանց միջև – գետն ընդ մէջ նոցա
երդումներ և դաշինք – եւ երդմունս եւ դաշինս
ալանների երիտասարդները – մանկունք Ալանաց
2. Գրիր այս բառերի նույնանիշները (նույն իմաստն ունեցող բառեր).
Վրաց աշխարհ – Վրաստան, Հայոց աշխարհ – Հայաստան:
3. Ի՞նչ վերաբերմունք ունի հեղինակն ալանների նկատմամբ (գրիր և պատճառաբանիր):
Ես մտածում եմ հեղինակը նրանց մասին լավ կարծիք ունի,որովհետև նա ալաններին ինչպես հայերին գովում էր։
4. Ի՞նչ իմացար Արտաշեսի և Սաթենիկի մասին:
Ես իմացա որ Արտաշեսը Հայոց աշխարի թագավորն է, բայց Սաթենիկը աշխարհի թագավորի աղջիկն էր։
Գրականություն. 23.09.2019
Ինչն էր պատճառի,որ Մելիքը ուզում էր սպանել Դավիթին:
Վշտահար – վշտով լցված, վշտի արտահայտություն ունեցող
Անշեջ – մտաբորբոք, անմար, անմոռաց
Կանթեղ – լուսավորության սարք կամ հարմարանք յուղի ճրագի, վառած մոմի կամ էլ ջահի ձևով
Ճգնություն – հոգեկան ու ֆիզիկական ուժերի լարում
Նշխար – մնացորդ, փշուր
Մագաղաթ – կենդանիների հատուկ եղանակով մշակվող մորթի, որ գործածվում է գրելու համար՝ որպես թուղթ
Դժգույն – գույնը գցած
Եղեռն – կոտորած
Նախճիր – արյունահեղություն
Հորդա – գազանների խումբ
Դժխեմ – չարիք ծնող
Գեղջուկ – գյուղացի
Խանդավառ – եռանդուն
Դյուցազուն – առասպելական հերոս
Ոսոխ – թշնամի
Բյուրավոր – անթիվ
Գրականություն. 16.09.2019
Բանաստեղծության մեջ առաջին անգամ հանդիպած բառերի բառարանի կազմում։
Ոսոխ – հակառակորդ, թշնամի
Նշխար – մասունքներ
Անշեջ – անմար
Կանթեղ – ջահ
Նախճիր – կոտորած
Արյունըռուշտ – արյունախում
Լալահառաչ – ողբաձայն
Բանաստեղծության ենթատեքստը։ Գրառումներ բանաստեղծության շուրջ։
Ինձ դուր չեկավ բանաստեղծթույենրը,քանի որ բանաստեղության մեծ մասը ինձ համար անհասկանալի էր,շատ անհասկանալի և անիմաստ բառեր կաին։
«Սասնա ծռերի» շուրջ սովորողների խոհերը։
Հանձնարարություն. Մինչև հաջորդ երկուշաբթի կարդա «Սասունցի Դավիթ» համահավաք բնագրի «Սանասար և Բաղդասար» և «Մեծ Մհեր» ճյուղերը, ամեն ճյուղի շուրջ 5 հարց կազմիր՝ դասարանում խաղ-մրցույթ անցկացնելու
համար։
«Սասնա ծռերի» շուրջ սովորողների խոհերը։
Հանձնարարություն. Մինչև հաջորդ երկուշաբթի կարդա «Սասունցի Դավիթ» համահավաք բնագրի «Սանասար և Բաղդասար» և «Մեծ Մհեր» ճյուղերը, ամեն ճյուղի շուրջ 5 հարց կազմիր՝ դասարանում խաղ-մրցույթ անցկացնելու
համար։
Ինչ պատճառով էր ոզում Խալիֆը Սանասարին և Բաղդասարաին։
Քրիստոս ի մէջ մեր յայտնեցաւ,
Որ Էն Աստուած աստ բազմեցաւ.
Խաղաղութեան ձայն հնչեցաւ,
Սուրբ ողջունի հրաման տուաւ:
Եկեղեցի մի անձն եղև,
Համբոյրս յօդ լրման տուաւ.
Թշնամութիւնն հեռացաւ,
Սէրն յընդհանուրս սփռեցաւ:
Արդ, պաշտօնեայք՝ բարձեալ զձայն,
Տո՛ւք զօրհնութիւն ի մի բերան,
Միասնական Աստուածութեանն,
Որում սրովբէքն են սրբաբան:
Աշխարհաբար՝
Քրիստոսը մեր մեջ հայտնվեց,
Որ էն Աստվածը բազմեց,
Խաղաության ձայնը հնչեց,
Սուրբ ոջույնի հրաման տրվեց:
Եկեղեցին մի անձ եղիր,
Համբույրս դեպի օդ լուր տվեց.
Թշնամությունը հեռացավ,
Սերն ընդհանուր սփռվեց:
Հիմա պաշտոնյաները՝ բարձրացնելով ձայնը,
Տվեք օրհնություն միաբերան,
Միասնական Աստվածության,
Որում սրովբեքն են սրբաբան:
Առավոտ լուսոյ
Առավօտ լուսոյ
Արեգակն արդար
առ իս լոյս ծագեա:
Բխումն ի հօրէ
Բխղեա ի հոգւոյս
բան քեզ ի հաճոյս:
Գանձդ ողորմութեան
Գանձիդ ծածկելոյ
Գտող զիս արա:
Դուռն ողորմութեան
Դավանողիս բաց
դասեցո վերնոցն:
Աշխարհաբար՝
Առավոտվա լույսը,
Արեգակն արդար
Դեպի ինձ լույս ծագեց:
Բխում է հորից
Բխեց հոգուց
Բառեր, որ քեզ հաճույք կպատճառեն:
Գանձդ ողորմության
Գանձիդ ծածկված
Գտնող ինձ դարձրու:
Դուռը ողորմության
Դավանողիս բաց,
Դասիր բարձր:
Գրականություն. 09.09.2019
Քննարկում. պացիֆիզմը օգտակա՞ր է, թե վնասակար
Ես դեմ եմ պացիֆիզմին,քանի որ եթե կռիվներ չլինեն և նոր սահմաներ ձեռք չբերվեն մարդիկ կմահանան նրանից, որ ռեսուրսներն կավարտվեն։
Էսսե գրել՝ Բորխերթի ստեղծագործություններից ինձ ինչ մնաց։՛
Ես փոքր պատմվածքների մեծամասնությունը չհասկացա,շատ խորը իմաստներ ունեին,բայց ինձ դուր չեն գալիս այդպիսի
պատմվածքներ երբ դու պետք է երկար մտածես որպեսզի հասկանաս գրողի տված իմաստը,ինձ դուր է գալիս երբ գրողը իր պատմվածքի իմաստը հասկացնում է հեշտ։
Մեր հոյակապ հին վանքերի մութ խուցերում, մենության մեջ
Պատմիչները մեր վշտահար, մեղմ կանթեղի լույսով անշեջ,
Մի նշխարով, մի կում ջրով և ճգնությամբ գիշերն անքուն,
Պատմությունը մեր գրեցին մագաղաթի վըրա դժգույն-
Եղեռնները, նախճիրները հորդաների արյունըռուշտ,
Փլուզումը հայրենիքի և ոսոխի սուրը անկուշտ:
Եվ ողբացին լալահառաչ դժխեմ բախտը Հայաստանի
Եվ հուսացին արդարության մի խուլ աստծու դատաստանի:
կանթեղի
անշեջ
նշխարով
ոսոխի
լալահառաչ
II
Մեր գեղջուկի պարզ խրճիթում, սուրբ օջախի շուրջը նստած`
Գուսանները մեր խանդավառ, առջևները գինի և հաց,
Վիպերգեցին հաղթանակը դյուցազնների մեր մեծազոր
Եվ ծաղրեցին պարտությունը ոսոխների մեր բյուրավոր:
Եվ հյուսեցին պատմությունը հավերժացող ժողովուրդի,
Վառ հավատով փառքերը մեր ավանդեցին որդոց որդի.
Տեսան շքեղ մեր ապագան, անընկճելի ազատ ոգին,
Հայրենիքի սիրո համար միշտ բարձրացած Թուր-Կայծակին:
Գուսանները
դյուցազնների
'ոսոխների
հավերժացող
Տեկստը ինձ դուր եկավ,բայց ինչ-որ մասերը ահասկանալի էին և դժվար,ես նրանք չէի հասկանում,նաև տեկստը գրաբարով էր,որը ես լավ չգիտեմ․․․
Ճպուռ իշխանը
Хлопнул Стрекозиный князь крыльями, приказал стрекозам:
— Попляшите-ка с людьми, а то они скучные.
Заплясали быстрые стрекозы, а люди их не замечают. Сам князь пустился в пляс, а людям всё равно. Тут выбежали с пляжа дети и заплясали со стрекозами, руки в стороны.
— Ну, если бы не они, — сказал Стрекозиный князь, — улетели бы мы отсюда навсегда!
Ճպուռ իշխանը թափ տվեց թևերով և հրամայեց ճպուռներին:
-Մարդկանց հետ պարեք, թե չէ դրանք ձանձրալի են ։
Արագ ճպուռներ են որսացել, իսկ մարդիկ նրանց չեն նկատում ։ Արքայազնը սկսեց պարել, իսկ մարդկանց համար միևնույն է ։ Այստեղ երեխաները փախան լողափից եւ սեղմեցին ճպուռներով, ձեռքերը ձեռքին:
- Դե, եթե նրանք չլինեին, — ասաց Ճպուռ իշխանը, - մենք ընդմիշտ կհեռանայինք այստեղից ։
Հիմնական հաճույքըԶաբովանիհամարդա դուռնմղելն էր, Ամենուր, որտեղ նա կարող էր, նա նրանց մեծ եղունգները. Եվ նույնիսկ ավելի
լավ է, խաչակրաց տախտակները և գրված
էր"Քայլ չկա։"Բայց մի օր նա տարվեց և ներսից լցրեց տան
բոլոր դռները, և նա չգիտեր, թե ինչպես դուրս մղել դրանք ։ Այնպես որ, հիմա ապրում է այնտեղ, առանց որևէ բոցավառվող.
Աղբյուր:https://pritchi.ru/id_2106215
Մի օր մի մարդ փողոցում զբոսնելիս տեսնում էր ճանապարհի եզրին
նստած ծերունուն։
- Ծերունի, դու իմաստուն ես, ասա ինձ, այ ես հին ու ուժեղ տղամարդ
չեմ, բայց ոչ մի տեղ չեմ կարողանում աշխատանք գտնել, ես երեխա ունեմ, աղջիկս քայլում է, իսկ կինը ոչինչ չի անում տանը: Ինչպես շտկել ամեն ինչ:
Ծերունին պատասխանում է:
- Կանգնեք ձեր դռան վրաև գրեք այն: "միշտ չէ, որ այդպես կլինի»
Որոշ ժամանակ անց նրա որդին սկսեց զբաղվել իր գործով, աղջիկը
ամուսնացավևդարձավ լավ կին,և իր հոգատար կինը Նա շատ գոհ է,և ինքն էլ լավ աշխատանք է կատարել: Մի օր, անցնելով իր ավտոմեքենայով, նա
հանկարծ հանդիպեց այդ ծերունունուն ճանապարհին։
- Դե ինչ, ծերուկ,մինչև հիմա նստած ես: Իսկ ինձ մոտ ամեն ինչ լավացավ ։ Եվ հիմա ինչ խորհուրդ
կտաս ինձ։
Ավագ դպրոց, Ես ավագ դպրոցից ինչ-որ երևելի բաներ չեմ սպասում,
Ավագ դպրոցում ուղղակի լինելու են ուրիշ ուսուցիչներ, և երևի ամեն ինչ ավելի կբարդանա։
Այս տարվա ընթացքում ես ֆիզիկայից թերացա, բայց ֆիզիկայի փոխարեն
ես հիմա քիմիայից էլ ավելի լավ եմ, քանի որ ես ուզում եմ դառնալ բժիշկ, ինձ համար ավելի կարևոր է քիմիան, քան ֆիզիկան։ Իմ կարծիքով, ես լավ եմ քիմիայից և կենսաբանությունից։
Թույլ եմ Ֆիզիկայից։
Ես իմ աշխատանքից երևի գոհ եմ։
Ակուտագավա Ռյունոսկե. Երեք ինչու
Առաջին պատմվածքը նրա մասին էր,որ ամեն ինչ ունի իր լավ և վատ կողմերը,մեր դեպքում խնձորը։
Երկրորդ պատմվածքը նրա մասին էր,որ պատմվածքը նրա մասին էր,որ Սողոմոնը սիրում էր Սաբային նաև նրանից վախենում,բայց հետո նա նրանից հեռանում է և մոռանում է նրա մասին։
Երորդ պատմվածքը ես չհասկացա։
Ակսել Բակունց. Միրհավ
Ես այքանել չհասկացա պատմվածքի իմաստը,ըստ ինձ պատմվածքը շատ փուճուճացված էր,Սոնան Մահացավ,տղաին ծեծեցին և այլն բոլոր պատմվածքի մասերը խառնված էին։
Ֆազիլ Իսկանդեր. «Լուսաֆոր»
Այս պատմվածքից ես հասկացա,որ եթե ուզում ես ինչ-որ բանի հասնել,միայնակ մի գործիր,պետք է ուրիշների հետ համագործակցել։Մեր օրինակում քաղաքացին և պետությունը պետք է իրար հետ համագործաքցեն,որ հասնեն
ինչ-որ նպատակի օրինակ՝Քաղաքացիությունը ծխախոտի կոթուկը մինչեւ աղբաման հասցնելն է։ Իսկ պետականությունը
այնպես անելն է, որ մինչ հաջորդ աղբաման ընկած ճանապարհը շատ հոգնեցուցիչ չլինի։
Պատմվածքը ինչ շատ դուր եկավ։
Ռաֆայել Նահապետյան. «Փախուստ»
Ինձ պատմվածքը դուր չեկավ,ես չեմ սիրում երբ ամեն ինչ երկարացնում են,պատմվածքի կեսը անիմստ էր և ընթանրապես պետք չէր և ես ինչ-որ իմաստ չկարողացա գտնել այս պատմվածքում։
«ՄԻ ԿԱԼ ՀԱԿԱՌԱԿ ՉԱՐԻ»
Շատերն ինձ հարցնում են, թե ես ի՞նչ կարծիքի եմ «չարին հակառակ չկենալու» վերաբերությամբ։
Թեպետ շատ վտանգավոր է մեծերի ասածին դեմ գնալը, բայց ես չպիտի ծածկեմ իմ կարծիքն ու համոզմունքն այդ մասին։
Բնության մեջ ոչ մի կենդանի արարած չկա, որ ինչևիցե մի բանով զինված չլինի իր գոյությունը պաշտպանելու համար։ Երկու կենդանի արարածներ իրար բարեկամ լինել չեն կարող, եթե մեկը մյուսի կյանքին վտանգ է
սպառնում։ Մարդը կարող է միայն այնքան բարի լինել, որ չի հարձակվի ուրիշի վրա, բայց երբ իր վրա են հարձակվում, նա չի կարող չպաշտպանվել։
Երբ որ Քրիստոսին ապտակ զարկեցին, նա իր մյուս երեսը դեմ չարավ ապտակողին, այլ ասաց․ «Եթե չար խոսեցի, վկայիր չարի մասին, իսկ եթե բարի, ինչ՞ու ես զարկում ինձ»։ (Հով․ գլ․ ԺԸ․ 23):
Այս է ահա բնականը, իսկ « չարին հակառակ չկենալը» անճարության, թուլության և ստրկության հետևանք է․ այսինքն՝ չարին հակառակ չկենալը առաքինություն չէ, այլ անկարողի խոհեմություն՝ ժամանակ վաստակելու
համար, ընդդիմանալու ուժ հավաքելու համար։ Չարին հակառակ չկենալը շատ անգամ խոհեմություն էլ չէ, այլ անբարոյականություն, անբանականություն, անասնություն, որովհետև թույլ է տալիս չարերին, որ բարիների
հետ վարվեն իրենց ուզածի պես։ Բայց այդ բարոյական սկզբունքը ասված է ամենքի համար։ Այդ սկզբունքին պետք է հետևեն ամենքը։ Այո, այդպես են բացատրում, բայց դա սոփեստություն է։ Ամենքի մեջ միակերպություն
ոչ եղել է և ոչ էլ կլինի երբեք։ Մեկոնք հիմարությամբ կընդունեն այդ, իսկ մյուսները՝ չարությամբ կօգտվեն այդ հանգամանքից։ Ի՞նչ կվաստակես նրանից, եթե ասես․ «Սուր քո, և պարանոց մեր»։ Չ՞է որ թշնամին էլ
հենց այդ կուզի և սուրը պարանոցիցդ անպակաս կպահե, ինչպես որ կա և եղել է միշտ։
Ես դեմ չեմ խոհեմության, որ դարձյալ ինքնապաշտպանության մի զենք է, բայց խոհեմությունը պետք չէ շփոթել առաքինության հետ։ Չարին հակառակ չկենալը՝ ուղիղ և բարոյական վարդապետություն չէ։ Դա դեմ է և ՛
խելքի, և՛ բարոյականության։
ԻՆՔՆՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ
«Չարին հակառակ չըկենալու» վրա ես նայեցի ինքնապաշտպանության տեսակետից: Ինձ ասողներ եղան, թե ես այդ բանն այնպես չեմ բացատրում , ինչպես Տոլստոյը: Պետք է գիտենալ սակայն, որ Տոլստոյը չի ասում, թե
«չարին չպետք է հակառակ կենալ»: Սա կնշանակե՝ «չարիքին պետք է հակառակ կենալ, միայն ոչ չարիքով»:
Ես էլ հո չե՞մ ասում, թե՝ երբ մեկը քո տունը կրակ տա, դու էլ գնա նրանը կրակ տուր: Այլ թե՝ «երբ տեսնում ես, որ տունդ կրակ են տալիս, աշխատիր թույլ չտալ, և պաշտպանիր ինչով որ կարող ես»:
Գոյության պաշտպանությունը հակառակ չէ ոչ մի օրենքի:
Բայց եթե դուրս կգա, որ դա հակառակ է Տոլստոյի ասածներին, թող լինի հակառակ, քանի որ նա մի մարդ է սխալական, իսկ տիեզերական օրենքները հավիտենական են:
Թող այս բանը լավ իմանա կրթվող հայ սերունդը և սիրե ու պաշտպանե իր դժբախտ ազգն ու լեզուն, իր պապերի թողած ավերակները և իր ծնող եկեղեցին:
Ինքն իրան չպատվողը ուրիշից պատիվ սպասելու իրավունք չունի: Ինքն իրան չօգնողը նույնիսկ աստծուց օգնություն հուսալու իրավունք չունի: Մեզ պես խեղճ ազգերը միայն ինքնօգնությամբ կարող են զորեղանալ և
պահպանել իրանց գոյությունը: Դժբախտ ազգերի ամեն մի գիտակից անդամի մեջ շատ զարգացած է լինում ինքնապաշտպանության զգացումը: Դրանք դառնում են մի-մի լուսատու ճրագ և լուսավորում իրանց ազգակիցների
առաջադիմության ուղին… դեպի ԻՆՔՆՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ…
Դուրս բեր մտքեր, արտահայտիր քո վերաբերմունքը:
Ես համաձայն չեմ Աղայանի հետ,որովեհտև Աղայանը ասում է՝Եթե քեզ չարություն են անում,դու չարությունով մի պատասխանիր,այլ չարությանը պատասխանիր բարությունով։Ես կարծում եմ եթե չարին պատասխանես
բարով,դեպքը ուղղակի ավելի կվատանա։
ՄԻ ԿԻՍԱՊԱՏԱՍԽԱՆ «ՄՈՒՐՃ» ԱՄՍԱԳՐԻՆ
(հատվածաբար)
Հեքիաթները ոչ միայն վնասակար չեն, այլ շատ օգտակար, երբ նրանք կրում են հեքիաթի առասպելական և հնության դրոշմը, երբ նրանք իսկ և իսկ հեքիաթ են: Վնասակար են միայն այն հեքիաթները, որոնք ոչ
հեքիաթ են, ոչ վեպ, ոչ պատմություն և ոչ գիտություն, այլ ամենից մի խառնուրդ, որոնց նպատակն է, իբրև թե, հեքիաթի ձևով գիտություն ուսուցանել, բայց խանգարում և աղավաղում են թե հեքիաթը և թե
գիտությունը:
Իմ նպատակն է եղել և է՝ հեքիաթով հեքիաթական աշխարհը մտցնել երեխային և այդ աշխարհում կրավորական դեր չտալ նրան, այլ ՆԵՐԳՈՐԾԱԿԱՆ,
որ երեխան իր ԵՐԵՎԱԿԱՅՈՒԹՅԱՄԲ մտնե հերոսի դերի մեջ, այն անե, ինչ որ հերոսն է անում, նրա պես քաջասիրտ լինի, նրա պռս անվեհեր, նրա պես հնարագետ, նրա պես վեհանձն և ազնիվ;
Հեքիաթական աշխարհը իրական աշխարհի ամենաճշգրիտ պատկերն է, Իրական աշխարհի դևերը, վիշեպները, սատանեքն ու քաջքերը ավելի ևս սարսափելի են, որովհետև դրանք մեծ մասամբ մնում են անընկճելի,
մինչդեռ հեքիաթներինը ընկճվում և ոչնչացվում են:
Իմ աչքում հեքիաթը բարոյական և մտավոր զարգացման համար շատ և շատ նման է մայրական կաթին: Այդ կաթի սիրահար մանուկը մի ժամանակ կտրվում է կրծքից և այնուհետև զզվում է այն կաթից, որ մի
ժամանակ այնքան սիրում էր, բայց ո՞վ կարող է ուրանալ և չասել, որ նրա ֆիզիկական կազմվածքը մայրական կաթի բաղկացությունն է: Կաթը կորչում է, բայց նրա արդյունքը չի կորչում: Հեքիաթը մեր
երևակայության, մեր տաղանդի ու հանճարի կաթն է: Այդ կաթը ինչպես սննդարար է եղել մեզանից քառասուն դար առաջ, նույնքան սննդարար կլինի և քառասուն դար մեզանից հետո:
Մարդուս տաղանդի և հանճարի սաղմերը պետք է նրա լսած հեքիաթներումը փնտրել:
Եթե ես գիտենայի, թե որպիսի հեքիաթների լսելով է զարգացել Շեքսպիրի, Սերվանտեսի, Շիլլերի, Կոլումբի և սրանց նմանների երևակայությունը, ես նույն հեքիաթները կտայի և իմ ընթերցող սիրելի
մանուկներին, թեկուզ նրանց լսած հեքիաթները լինեին ավելի ևս ահռելի և զարհուրելի: Ոչ ամենայն ինչ, որ սարսափելի է թվում, նա և վնասակար է: Ընդհակառակն՝ չսարսափելու համար պետք
է լսած լինել ամենասարսափելի օրինակներ: Ցանկալի է, որ մեր նոր սերունդը ամուր
նյարդեր ունենար և ոչ թույլ, դյուրագրգիռ, իստերիքական և ախտավոր, ինչպիսիք երևում են մեր ժամանակներում:
Փորձի՛ր հիշել այն հեքիաթները, որոնք ազդեցություն են թողել քո երազանքների վրա (ինչպե՞ս), հերոսների, որոնց գտել ես քո մեջ կամ փնտրում ես, ուզում ես
ստեղծել:
Եթե ճիշտ ասեմ,ես չեմ այն հեքիթները որոնք ես կարդացել եմ և իմ համար կարդացել եմ,բայց չեմ կարծում,որ հեքիթները կարող էին ազդել իմ հոգեբանության վրա։
Երևակայությունը ինչպե՞ս է փոխում մարդու կյանքը:
Ես կարծում եմ,որ երևակայությունը մարդու կյանքին նուր գույներ է տալիս,
եթե մարդ ինչ-որ բան չի կարողանում անել դա կարող է դա անել իր երևակայութան մեջ,բայց ըստ ինձ այդպիսի մարդիկ ուղղակի կյանքից կտրվում են և ուղղակի երազողներ են դառնում և չեն ունենում
նպատակ։
… չսարսափելու համար պետք է լսած լինել ամենասարսափելի օրինակներ
— մեկնաբանիր այս միտքը:
Ինչպես ես հասկացա այս նախադասությունը նրա մասին է,որ եթե դու ինչ-որ բանից սարսափում ես եթե լսես ավելի սարսափելի բան ապա այն ինչից սարսափում ես չնչին բան կթվա։
Կապույտ լուսակիրը
Ի՞նչ է խորհրդանշում այստեղ կապույտ գույնը:
Ինքնակամություն,ազատություն
Քո կարծիքով, ինչու՞ է ազատ ճանապարհը տանում դեպի երկինք:
Որովհետև երկնքում են ճախրում հոգու և մտիքի ազատությունը։
Զուգահեռներ անցկացրու այս պատմվածքի և մեր օրերում կատարվող դեպքերի միջև:
Այդ պատմվածքում մարդկանց տալիս էին ազատություն,բայց այդ մարդիկ չոկտվեցին այդ հնարավորությունով,իսկ մեր կյանքում վերցնենք Հայաստանը,մենք ունենք ազատություն,բայց կան մարդիկ որովոնք հասկանում են, որ
ունեն ազատություն և իրենց ազատություննով օգտուվում են նաև կան մարդիկ որոնք չեն հասկանում, որ ունեն ազատություն և ազատություն չեն օգտվում։
Ծեր մորաքույր Ադան
Առաջադրանքներ
Ծեր մորաքույր Ադան միանգամից իր համար մի բազկաթոռ ընտրեց պատուհանի մոտ և մի թխվածքաբլիթ փշրեց պատուհանագոգին:
— Այս նախադասությամբ փորձիր բնութագրել մորաքույր Ադային:
Այս նախադասությունից կարելի է հասկանալ,որ Ադան շատ պարզ և բարի։
… Ի՞նչ օգուտ ստացաք սրանից — այս նախադասությամբ բնութագրիր մյուս երկու ծեր կանանց:
Մյուս երկու կանայք ամեն ինչի մեչ շահ էին տեսնում և մտածում էին,որ ամեն ինչից պետք է օգուտ լինի,նրանք նույնիսկ երախա էին ծնել,որպեսսզի նրանց խնամեն։
… Ծեր մորաքույր Ադան մի փոքր խելագար է — համաձայնիր կամ հերքիր այս միտքը:
Ես համաձայն չեմ,ըստ ինձ նա խելացի էր,որովհետև նա պահեց իր երեխաների հետո բաց թողեց,որպեսսզի նրանք դառնան ինքնուրույն և զգան ազատության համը։
Սահյանի բնությունը
«Թող հողը թեթև լինի քեզ վրա»... Եվ հետո ծանր մի քար են դնում Այդ հողի վըա: Եվ հետո ծանր մի դար է նստում Այդ քարի վըա: Եվ հետո հողի մի սար է նստում Այդ դարի վըա... «Թող հողը թեթև լինի քեզ վրա»:
Այս բանաստեղծության մեջ,ասվում է նրա մասին,որ կյանքը այնպես ապրիր,որ մահանալու ժամանակ չզխճաշ քո արարքների մասին,որ
մահանալու ժամանակ դու կարողանաս հանգիստ գնալ․․․
ՉՀԻՇԵԻ ՔԵԶ
Հեռանայի, հեռանայի,
Մոռանալով մոռանայի,
Չհիշեի քեզ:
Ծովն ընկնեի խելքիս ձեռից,
Ակունքներից և ափերից
Փախած գետի պես:
Եվ ջրերում դառն ու անհուն
Կորցնեի տոհմ ու անուն,
Ու կորչեի ես...
Թեկուզ բախտից գոհանայի,
Բայց ինձ ծովից գողանայի,
Նորից տայի քեզ:
Բանաստեեղծութույան մեջ հեղինակը մեզ հետ կիսվում է իր ցավով,նա մեզ ասում է,որ այն մարդը որին նա սիրում էր,նրան ցավ է պատճառել և հեղինակը չի ուզում նրա երեսին նույնիսկ տեսնել։
զաբալԿարդալ «Տղան և շունը» պատմվածքը. հեղինակ՝ Արչիլ Սուլակաուրի:
Առաջին հատված (էջ 474 — … նետվեց բակն ու թաքնվեց այնտեղ)
Գտնել հետևյալ բառերի և բառակապակցությունների բացատրությունը —
բազրիք-Աստիճանների՝
կամուրջների(և այլն) եզրերի ճաղաշարի վրայով ձգվող հորիզոնական փայտե ձող կամ շինվածք (քարից, բետոնից և այլն):
կռթնել-Արմունկով
հենվել մի բանի:
հապճեպ-Շտապ,
շտապողական:
անընթեռնելի-Չկարդացվող
ճողոպրել-Պրծնել,
ազատվել, խուսափել (վտանգից):
վեհերոտ-Վախկոտ,
երկյուղած, ահաբեկված:
Ի՞նչն էր տղայի վախկոտության պատճառը (թույլ չէր, որովհետև պատմվածքի վերջում նա միայնակ տղաներից երկուսին հրեց, սեղմեց պատին), ինչի՞ շնորհիվ նա համարձակություն ձեռք բերեց: Արդյո՞ք համոզիչ է այդ
պատճառը քեզ համար. հիմնավորիր:
Ես կարծում եմ պատճառն այն էր,որ չկար ոչմեկ ում, ում համար նա պատրաստ լիներ ամեն ինչ կատարել։Նա համարձակություն
ձեռք բերեց, որոհեհտև ըստ ինձ դրա պատճառը չկար,իսկ շանը ձեռք բերելուց հետո նա նրան տրվեց և նրա հմար պատրաստ էր ամեն ինչի։Ըստ ինձ այո,որովհետև շունը ամենա նվիրված արրարածն է և դու չես կարողանում
նրա հանդեպ անտարբեր լինել։
Կարո՞ղ ես հիշել քեզ հետ կապված նմանատիպ փոփոխություն. պատմիր:
Ինձ մոտ այդպիսի բան կյանքում չի եղել։
Վանոն, Նիկոն և
որսորդությունը
Այս պատմվածքը ինձ դուր եկավ նաև կարծում
եմ,որ Էռլոմ Ախվլեդիանին սթափ չէր,շնորհակալություն Էռլոմ Ախվլեդիանին այդպսի էմոցիաների համար,շատ ծիծաղել էր
պատկերացնել,որ կա երկու հասուն մարդ,որոնցից մեկը ձևանում է թռչուն մյուսը որսորդ և որսորդը փոձում է սպանել իր ընկերոջը պատկերացնելով որ նա թռչուն է,մի խոսքով բոլորին խորհուրդ եմ տալիս կարդալ։
Վանոն և յոթ Նիկոն
Երկրորդ պատմվածքը նրա մասին էր,որ Վանոն չեր
հասկանում,թե որ Նիկոին է պատկանում,բայց հետո հասկացավ,որ ինքը իրենն է,այսինք պատմվածքի իմստը նրանում է,որ ամենա առաջինը պետք է լսես ինքդ քեզ,ոչ թե ուրիշին և պետք է ունենալ սեփական գլուխը ուսերի
վրա։
Ես նախնտրում եմ
զգալ
Այս պատմվածքում ինչպես ես հասկացա, խոսքը գնում էր նրա մասին, որ երբ մենք աշխատում ենք
մենք,մոռանում ենք ամեն ինչի մասին և կլանվում ենք աշխատանքի մեջ,օրինակի համար երբ ես աշխատում եմ իմ նախագծերի վրա ես ամեն ինչի մասին մոռանում եմ,բայց աշխատանքը վերջացնելուց հետո, ես ինձ շատ
սպառված եմ զգում։
ԱՆԳԻՆ ՀԱՐՍՏՈՒԹՅՈՒՆ
Կաչաղակը իմաստուն ագռավի մոտ շատ էր գլուխ գովւոմ․
-Իմ բույնում շատ փայլուն մանր քարեր կան,ու գույնսգույն բուս։Իսկ
վորտեղ են քո հարստությունները։
-նրանց մոտ-ցույց տվեց իմաստուն ագռավը իր ճուտիկներին։-նրանց մոտ
եմ իմ ամբողջ հարստութոյւնները։-Ամբողջ իմ կյանքի փորձը ու իմ անգին գիտելիքները։
Շունը կատվի սկահից գողացավ ոսկեր։Նա ոսկորը տարավ իր բուն և տեսավ
վրան մինև վերջ չկրծոտած միս ոսկորի վրա,որը նրան տվել էր երեկ տերը։Բայց երջանկանալու տեղը նա տխրեց։Նա ամաչում էր համ իր համար համ կատվի։Նա կատվի պես գող էր։
Ամբողջ գիշեր Պետյան պատասխանում էր։Ճիշտ էր պատասխանում։Բայց
միայն իր ձեռքերով էր ուրիշների մասին դատում,այլ ոչ թէ աշխատանքային,որով ամբողջ կյանքը,ամբողջ սպիտակ լույսը պահպանվում է”
Շունը բծիծներ էր ձեռք բերել։Մտածում-մտածում էր շունը թե ինչ անել
և մտածեց,ինչպես նրանցից ազատվել։Վազեց դեպի անտառ և բարձր ասաց իր բծիծներին․
-Խաղում են պախկվոցի։Հախթողին-արժանավոր մրցանակ։Ինչպիսի-գաղտնիք
է։
Բծիծները շան վրայից գնացին։Թաքնվեցին խոտերում և լռում էին։Երևում
է սպասում են մրցանակին։Իսկ ով կգա անտառ և կդառնա մրցանակը բծիծների համար-Գաղտնիք է։ Աղբյուր՝https://pritchi.ru/id_7112673
Սև ակնոցներ
Մի տղա,հարևաների կողքով անցնելիս նրանց չէր բարևում։Հարևանները
պատմեցին ծնողներին,որ իրենց տղան իրենց հետ աքաղաքավարի է պահում։Հայրը որոշեց փոխել տղային։Տղան լսեց հորը և գլուխը ամոթից իջացրեց։Հետո տղան դիմեց հորը․
-Հայրիկ,գնիր ինջ սև ակնոցներ,խնդրում եմ։
-Ինչի համար տղաս,-հարցրեց հայրը։
—Որովհետև հիմա,շատ եմ ամաչում մեր փողոցով անցնել։
—տղաս,դու ավելի լավ է փորձի փոխվես և այդ ժամանակ քեզ պետք չեն գա
սև ակնոցներ-Հայրը ժպտաց։
Մի մարդ գնացել էր անտառ,մի ծառ էր կտրել և հետո սկսեց սղոցել։Նա բարցրացրեց ծառի ծայրը կանեփի վրա,նստեց ծառի վրա և
սկսեց սղոցել։Հետո նա մոռացավ սեպը և ծառի վրայի սղոցած մասը, սկսեց ուրիշ տեղից սղոցել,հանեց սեպը և տեղափոխեց նրան ավելի հեռու։Կապիկը նստած էր ծառին և նայույմ էր։ Երբ մարդը քնեց, կապիկը նստեց ծառի
վրա և ուզեցավ նա էլ անի։ Բայց երբ նա հանեց սեպը,ծառը սեխմվեց և նրա պոչը սկսեց սեխմել։Կապիկի պոչը սկսեց ճղվել նա սկսեց գոռալ։Մարդը արթնացավ գամեց կապիկին և կապեց պարանին Աղբյուր՝https://pritchi.ru/id_36612520
Աշխատողն ու տունը
Տերը ափսոսում էր ազատել իր լավ աշխատողին և նա խնդրեց ,որ աշխատողը կառուցի մի տուն :Աշխատողը համաձայնեց ,բայց տերը
տեսնում էր, որ աշխատանքի ժամանակ մտածում էր ուրիշ բանի մասին, ջանք չէր գործադորում,նյութերը վերցնում էր ինչ ձեռքի տակ ընկներ:Երբ նա վերջացրեց աշխատանքը ,տերը տվեց նրան տան բանալիները ու
ասաց. -Այս
տունը,-ասաց նա,-իմ նվերն է քեզ: Ինչքան տխրեց աշխատողը:Եթե նա իմանար ,որ տունը իր համար է կառուցում,ապա նա կկառուցեր այլ կերպ: Աղբյուր՝https://elims.org.ua/pritchi/
Միակ թերությունը
Խոջա Նասրեդինը ավանակ առավ: Մեկը նրան ասաց, որ ավանակին պետք է տալ ճիշտ քանակի ուտելիք ամեն օր: Նա հաշվարկեց, որ այդ
քանակը շատ է: <<Պետք է մի փորձ անել,- որոշեց նա, -և սովորեցնել ավանակին ավելի քիչ քանակի ուտելիքին>>: Դրա պատճառով նա ամեն օր ավելի էր քչացնում ուտելիքի քանակը: Վերջ ի վերջո ուտելիքի
քանակը իջավ այնքան, որ գրեթե չէր կերակրում:
-Ափսոս,- ասաց Խոջան,- եթե ես ավելի շատ ժամանակ ունենայի մինչև նրա մահը, ես կկարողանայի սովորեցնել նրան ոչ մի բանով
չսնվել:
Մի երիտասարդ հարցրեց Պլատոնին. -Որ պայմաններում է հարստությունը չարիք
,իսկ որում՝ բարիք:
Այսպիսի հարցին Պլատոնը պատասխանեց.
-Քեզ պես բարի և արդար մարդկանց համար հարստությունը համարվում է բարիք,մարդկանց համար ,ովքեր կարողանում են ճիշտ
օգտագործել փողը, նրանց համար էլ է բարիք,բայց անարդարների ու ու այն մարդկանց համար, ովքեր չեն կարողանում օգտվել դրանից, համարվում է չարիք:Այդպես է նաև մյուս գործերում ,ինչպիսին կլինի օգտվողը
,այնպիսին կլինեն նրա գործերը:
Աղբյուր՝https://pritchi.ru
Երկու գիրք
Երկու գիրք դրված էր գրապահարանի վրա . մեկը՝ թանկ գեղեցիկ կազմով,իսկ մյուսը՝ էժան: Կարդաց տերը թանկ գիրքը և
ասաց. -Ոչ խելքի
համար է ,ոչ սրտի համար: Կարդաց էժանը,լացեց և խոստովանեց,որ ավելի լավ բան հոգու համար չկա: Բայց պահարանին թողեց երկուսն էլ:Մեկը՝
հոգու համար ,մյուսը՝ այն դեպքի համար ,եթե հյուրեր գան ,որ տեսնեն ,որ նա գեղեցիկ գրքեր ունի:
Աղբյուրը ՝https://pritchi.ru
Թթված ըմպելիքը
Ինչ-որ մարդ վաճառում էր թթված ըմպելիք՝ բարձր գոռալով.
-Գնեք ըպելիք ,քաղցր է, ինչպես մեղրը:
Նրան մոտեցավ մի մարդ և ասաց.
-Ինձ պետք է հիվանդի համար թթու ըմպելիք,նա թթու ցանկացավ:Ունե՞ս դու այդպիսի բան:
Նա պատասխանեց.
-Վերցրու այս ըմպելիքը ,այստեղ հենց այն է, ինչ դու ես ուզում;Իսկ այդ բառը ես գոռում եմ,որ գնորդներ
ունենամ:Իրականում այս ըպելիքը ավելի թթու է, քան այն քացախը ,որ ես վաճառում եմ:
Աղբյուր՝pritchi.ru/id_10508
Օգնութոյւն արի կնոջը
Քահանայի մոտ եկավ գեղեցիկ հագնված մի մարդ:
-Սուրբ հայր, ես եկել եմ քեզ մոտ խորհուրդ հարցնելու.
-Ի՞նչ է պատահել, զավակս:
-Ես ճանաչում եմ մի այրի կնոջ, ով ունի վեց երեխա: Նրանք մահանում են քաղցից:Կրտսեր աղջիկը
շատ լուրջ հիվանդ է. նրան բուժում է հարկավոր, բայց գումար չունեն:Նրանք նաև չունեն գումար ,որ վճարեն տան վարձը:Ես ցանկանում եմ ,որ Դուք ինձ օգնեք հավաքել գումար նրանց համար,որ
նրանք դրսում չապրեն:
-Դա շատ լավ արարք է:Քո տեղը ես նույնպես այդպես կվարվեի:Իսկ դու իրենց ի՞նչն ես:
1․Մեր դպրոցում դու ազատ ես, դու կարող ես անել այն ինչ կցանկանաս։
2․Մեր դպրոցում դու ազատ կարող ես քո մթքերը արտահայտել։
3․Մեր դպրոցում դասատուները քեզ չեն ճնշում։
4․Մեր դպրոցում, դու կարող ես գրադարանից անվճար 1 ամսով գիրք վերցնել։
5․Մեր դպրոցում, կա դասնթաց<<ընտրութուն>>, դու կարող ես ընտրել տարբեր թեմաներից մեկը և ընտրության ժամին դրանով զբաղվել, օրինակ՝Կինոֆոտո,Անիմացիա
և այլն։
6․Մեր դպրոցում, մենք ունենք երկար դասամիջոց,որը տևում է 15ր։
7․Դասամիջոցի ժամանակ դու կարող ես դուրս գալ դպրոցից և գնալ մոտակա խանութը։
Հերթով կարդալ ռուբայաթները, դուրս բերել խորհուրդը, մտքեր փոխանակել դրա շուրջ, համեմատել մեր փորձի հետ։
Ապրում ես, շնչում ես, դու դեռ կաս — բայց ամե՛ն վայրկյան դու ա՜յլ ես.
Սովորել 3-4 ռուբայաթ
Քո ամեն ակնթարթը մի սերմ է,
Որ կրում է իր մեջ իր մահը.
Բայց հոգին քո— խնդուն ու անահ է
Եվ մի՛շտ խանդավառ է ու ջերմ է։
Բանաստեղծության մեջ ասվում է, որ բոլորը մահանում են ,բայց հոգին կյանքում չի մահանում։
Նա հոսում է, ալիք առ ալիք,
Եվ ամեն վայրկյան— այն չէ՛,
Եվ ամեն մի վայրկյանը— հնչեղ
Ներկա է, անցյալ— ու
գալիք։
Այսինք, մարդու կյանքը շատ կարճ է անցում և պետք նրա հետևից հասնել
Անցնում է, հոսում է, վարար է,
Ելնում է, սուզվում անդադար,
Մշտապես մեռնում է— ու հար է.
Մշտապես ու հար — անկատար։
Այսինքն, որ կյանքում լինելու են և սուզումներ և բարձմունքներ։
Եվ ունեմ լուսե մի ընկեր։Նա և՛ կին է, և՛ քույր, և՛
հոգի Պսպղում է ոսկի մի վահան
Միայն խմիր արեգակի բույրը ջինջ
Ինչ գիտես արևի պաշտամունքի մասին։
Ոչ մի բան
Սովորել մեկ ութնյակ (ցանկալի է նաև տեսապոեզիա պատրաստել)։
Կարծես ես ճամփա եմ ընկել
Երկնքի դաշտերում կապույտ Ու գնում եմ, զվարթ ու անփույթ Եվ ունեմ լուսե մի ընկեր։ Նա և՛ կին է, և՛ քույր, և՛ հոգի, Այրվում և այրում է խենթ․ Խառնվել եմ կյանքին ամենքի- Եվ իմ կյանքը հրա՛շք է ու տենդ։
Լեոնիդ Ենգիբարյան
Մանկության
կայարանում
Ինչու՞ Կյանքի գնացքում պատուհանից նայել խորհուրդ չի տալիս, ինչի՞ տպավորությունը մակերեսային կլինի:
Փափուկ վագոն ասելով՝ ի՞նչ ի նկատի ունի հեղինակը, և իսկապե՞ս կարևոր չէ, թե ինչ վագոնով ես գնում:
Ես մտածում եմ հեղինակը ուզում էր ասել, որ փափուկ վագոնը դա շքեղ կյանքն է։Ես կարծում եմ կարևոր է, որովհետև եթե չլինես փափուկ վագոնում դու չես կարողանալ կյանքից ամեն ինչ քամել։
Մարդը ծնվեց — ձեռք բերեց Կյանքի գնացք նստելու տոմս, տեղն ապահովված է. հիմա ի՞նչն է կարևորը:
Ես կարծում եմ, որ պետք է գտնել ընկերենր որպեսզի միայնակ չլինել և ընկերենրի հետ գնալ առաջ։
Ձնծաղիկը
Այսօր ես հավաքում եմ դեղին, նարնջագույն, կարմրավուն տերևները աշնանային
անտառում: Հրաշք ոսկին իմ ձեռքերի մեջ է ու իմ շուրջը: Իսկ ես մտածում եմ այն մասին, որ շուտով երկար ու խստաշունչ ձմեռ է գալու: Եվ որքա՜ն ուժ ու հավատ է հարկավոր փոքրի՜կ ձնծաղկին, երբ նա լույս
աշխարհ գա գարնանը՝ ամայի ու մերկացած անտառում: Որքա՜ն ուժ ու հավատ է պետք է որ լինի նրա փոքրիկ թերթիկների մեջ, որպեսզի դրանք չդողան և կարողանան ամեն ինչ սկսել նորից արդեն ո՜րերորդ անգամ:
Բարեկամս, եղիր Ձնծաղիկի պես, ես գիտեմ, որ քեզ համար հիմա շատ դժվար է… Բարեկամս, եղիր Ձնծաղիկի պես, ես գիտեմ, դու հիմա բոլորովին միայնակ ես…Բարեկամս, ես հավատում եմ քեզ, ինչպես Ձնծաղիկին, քանի դեռ
ողջ է քո մեջ թեկուզ և մի թերթիկ, թեկուզ մեկ թերթիկ, եղիր Ձնծաղիկի պես…
Մի ծեր մարդու մոտ Ալցհեյմերի հիվանդություն կար,նա մի կերպ էր իր աննուն հիշում,Հաճախ նա մողանում է որտեղ և երբ ինչ որ բան ասել է մի քանի րոպե առաջ։
Բայց զարմանալի հրաշք էր ամեն անգամ, ամեն անգամ երբ նրա կինը գալիս էր նրան այլցելելու մի քանի րոպեցով, նա հիշում էր, ով է նա և ողջունում էր նրան բառեվոր։
Երկու ձի տանում էին երկու սայլ,դիմացի ձին սայլը լավ էր տանում,իսկ հետևի ձին աննդհատ կանգնում էր։Դիմացի Ձիու վրա սկսեցին դնել ետևվի ձիու սայլի պարունակությունը,երբ ամբողջությամբ տեղափոխեցին,ետևի
ձին սկսեց հեշտ գնալ և ասաց դիմացի ձիուն․
-Տանջվի ու քրտնի։Ավելի շատ ես տանջվելու, ավելի շատ են տանջելու։
Երբ հասան բակ, տերը ասաց․
-Ինչու երկու ձիերին կեր տամ,իսկ մեկը պետք է սայլակը տանի,ավելի լավ է մեկին տալ սնունդ, իսկ մյուսին կսպանեմ․
Որքան էլ կյանքում դու թշվառ լինես,
Բախտի բռնության դեմ տկար լինես, Մի՛ թող շրթունքիդ տմարդի ձեռից Ջուր կաթի, անգամ կրակում վառ լինես…
Այս քառյակի մեջ Օմարը ուզում էր ասել, որ ինչքան էլ կյանքը դժվար լինի, ու ամեն ինչ
լինի քո ցանկացածի հակառակ, մի հանձնվիր, ես այդ մթքերի հետ համաձայն եմ, հանձնվում են միայն թույլ մարդիկ։
Ընտրեք ժողովածուներից մեկը, ընդհանուր գիծ դուրս բերեք
ստեղծագործություններից՝ մեջբերելով տողեր։ Համեմատեք Հ․Թումանյանի քառյակների հետ։
Իմ կարծիքով Հ․Թումանյանի հետ իմ ընտրած քառյակը ինդհանրապես նմանություն չունի,ըստ
ինձ Հ․Թումանյանը խորը թեմաների մասին էր գրում իսկ իմ ընտրած
քառյակում թեմաները ավելի երեսի վրա է։
որևէ տող՝ ստեղծագործելու համար։
Կոտրված ժամացույց
Եկել էին կոտրված ժամերը ընդուվել աշխատանքի։
-Ինչ էք դուք կարողանում
-Երկու անգամ օրվա մեջ ճիշտ ժամը ցույց տանք
-Վերցնում են,թե չէ մեր աշխատակիցները միշտ ուշանում են
և հեռացրեցին իրենց չճիշտ աշխատող ժամերը,իսկ դրանք
վերցրեցին
Ձյունը ծածկեց նրանց ոտնահետքերը, ասես երբեք չէին եղել:
Ես հասկացա, որ երբ երկու մարդ բաժանվում են, դա նորմալ է և այդ պատճառով պետք չէ կյանքը կոտրել։Այս Պատումը ես ընտրել եմ որովհետև նա ինձ ինչ-որ բանով գրավեց այդ պատճառով ընտրեցի,
Ստեղծագործեք՝ պատումներից մեկի ազդեցությամբ:
Մայրիկն է աշխարհը
Մի փոքրիկ տղա գրկեց իր մայրիկին և ասաց․
-Դու աշխարհի ամեն լավ մայրիկն ես։
Մայրը ժպտաց և հարցրեց․
-Որտեղից դու դա գիտես,չէ որ դու աշխարհի բոլոր մայրիկներին
չգիտես։
Երկար ժամանակ լճի անունը բացատրվում էր հայերեն սև և վանք բառերից, որոնք բնութագրում էին Սևանավանքը։ Վերջինս կառուցել էր Սյունիքի իշխանուհի Մարիամ Բագրատունին սև տուֆից (9-րդ դար)։
Սևանա լճի ափին կատարված հնագիտական պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել է ուրարտական սեպագիր արձանագրություն, որը թվագրվում է մ.թ.ա. 9-6-րդ դարերին։ Այն թույլ է տալիս եզրակացնել, որ անվանումը կարող է
ուրարտերեն լինել. սունիա նշանակում է «լիճ»։
Ուշ միջնադարում լիճը կոչվել է նաև «Գյոքչա», որը թարգմանաբար նշանակում է «կապույտ ջուր»։ 1901 թվականին հրատարակված Յուժակովի հանրագիտարանում նշված է նաև հին պարսկերեն անվանումը՝ Գաոսրավագա։
Սևանա լիճը Հայկական բարձրավանդակի՝ մեծությամբ երրորդ լիճն է՝ Վանա լճից և Ուրմիոյից հետո։ Ի տարբերություն այդ երկուսի՝ բաց լիճ է և ունի քաղցրահամ ջուր։ Լիճ են թափվում 28 մեծ ու փոքր գետակներ:
Գոյություն ունի լճի անվանման ծագման 2 ավանդություն: 1-ին՝ Սևանա լճի տեղում առաջ ցամաք է եղել՝ անտառապատ բլուրներով, ծաղկավետ դաշտերով ու բերրի վարելահողերով։ Գյուղին մոտիկ բլրի տակ եղել է մի
ջրառատ աղբյուր, որից ջուր վերցնելիս գյուղացիները հանում էին ակունքի մեծ փակիչը և ապա զգուշությամբ հարմարեցնում տեղում։ Մի երեկո գյուղի հարսներից մեկը ջրի է գնում, հանում է փակիչը, կուժը լցնում ու
գալիս տուն՝ մոռանալով փակել ակունքը։ Ջուրը դուրս է հորդում, ծավալվում 4 կողմ, երբ հասնում է տնակներին, բնակիչները փախչում են, ասելով «Քար դառնա ով բաց է թողել ակունքը»։ Եվ մոռացկոտ հարսը քար է
դառնում, իսկ ջուրը անընդհատ հոսելով գոյացնում է Սևանա լիճը, որի երեսից հազիվ վեր է բարձրանում քարացած հարսի գլուխը՝ Հարսնաքարը։ 2-րդ՝ Վանեցիները գաղթում և վերաբնակվում են Սևանի ափերին՝ որոշելով,
որ դա էլ մի Վան է։ Բայց հետո տեղի ցուրտ ու դաժան կլիման դուր չի գալիս նրանց։ Նրանք հիշում են իրենց երկրի մեղմ ու տաք բնությունը, իրենց բարեկեցիկ կյանքը և դառնորեն կանչում՝ «Սև Վան եկավ մեր գլխին,
սև Վան»։ Ու այդպես էլ լճի անունը մնում է Սևան
Սևանա լճի մեջ են թափվում 28 գետակներ, և նրանից սկիզբ է առնում Հրազդան գետը: Հրազդան գետի միջոցով ոռոգում են Արարատյան դաշտը։ Հրազդան գետի վրա կառուցված 6 էլեկտրակայանները ձևավորում են
հանրապետության ամենամեծ՝ Սևան-Հրազդան կասկադը։ Խորհրդային իշխանության տարիներին լճի մակարդակը զգալիորեն իջել է, ինչի հետևանքով տարածաշրջանում առաջացել է էկոլոգիական խնդիր։
2011 թվականին Սևան ազգային պարկը հայտարարվեց հանգստի գոտի։ Բացվեցին հանրային լողափեր, որոնք ընդունեցին ավելի քան 100 000 մարդու։ Դրանք ունեն ազատ ավտոկայանատեղիներ, զուգարաններ,
բուժկետեր։ Շրջակայքում են նաև փրկարար լողորդներն ու այլ հանրօգուտ ծառայությունների ներկայացուցիչներ։ 2014 թվականին հանրային լողափների թիվը 2-ից հասավ 11-ի, որտեղ հանգստացան 200 000
մարդիկ:
Արարատ
Արարատը Հայկական լեռնաշխարհի ամենաբարձր լեռն է (5165մ): Այն մեկուսացված լեռնազանգված է: Կազմված է երկու կոնաձև մասերից՝ Մասիս (5165մ) և Սիս (3925մ): Հարաբերական բարձրությամբ (4300մ)
Մասիսը աշխարհի ամենաբարձր գագաթն է:
Արարատի հիմքը ունի մոտ 130կմ եզրագիծ և գրավում է 1200ք.կմ տարածություն: Գագաթները բաժանվում են 2688մ ձգվածություն ունեցող տաշտաձև թամբարդով:
Արարատի գագաթը պատված է հավերժական ձյունով (ստորին սահմանը՝ 4100-4250մ), որից սնվում են մոտ 30 սառցադաշտ: Սառցադաշտերը հարավարևմտյան լանջին իջնում են մինչև 3850մ: Անթրոպոգենի
սառցապատման հետքերն այստեղ նկատելի են 2800-3000մ բարձրությունների վրա: Զառիկող լանջերն ու հատկապես մերձգագաթնային սարավանդները ծածկված են հողմահարված հրաբխային ապարների
քարակարկառներով, որոնք անվանում են «քարե ծովեր»:
Արարատ անունը առաջին անգամ գրավոր աղբյուրներում հիշատակվել է մ.թ.ա. VIIդ.-ում Աստվածաշնչում (Գիրք ծննդոց) և հետագայում ենթարկվել զանազան ստուգաբանությունների՝ «Արայի արատ»,
«Հուր-արտա», «Հարա-հարա» (Լերինք լերանց), «Արիա-վարդա» (Արիաց երկիր) և այլն: Այստեղից է նաև «Ուրարտու» թագավորության անունը:
Արարատը այն բիբլիական սուրբ լեռն է, որի վրա իջևանել է Նոյյան տապանը՝ ջրհեղեղի ժամանակ: Համաշխարհային ջրհեղեղից լեռան գագաթին փրկվել են ութ հոգի՝ նոր մարդկության նախահայր Նոյը, իր
կինը, որդիները և որդիների կանայք: Նոյի և իր ընտանիքի փրկության պատմությունը արձանագրված է Աստվածաշնչում (Ծննդ. 7,8): Այսպիսով Մասիսի գագաթից է սկսվել նոր՝ հետջրհեղեղյան մարդկության
պատմությունը: Արարատից Նոյը իջել է դեպի հարավ-արևելք, որտեղից և առաջացել է այդ տարածաշրջանի անվանումը՝ Նախիջևան:
Իր գեղեցկությամբ, դժվարամատչելիությամբ ու բնական ներգործումներով Արարատը հնում խորհրդավոր ազդեցություն է ունեցել հայ ժողովրդի վրա: Արժանացել է պաշտամունքի և առասպելաբանության: Հայոց
հին հավատքում Մասիսը քաջաց ոգիների դիցարանն էր, որոնք Մասիսը իբրև հսկել են մարդկանց ներխուժումից, անդնդակուլ արել հանդուգն սահմանախաղտներին:
Ըստ «Արտավազդ» ժողովրդական հնագույն զրույցի, Հայոց թագավոր Արտավազդը շղթայակապված է Մասիսի վիհում և ջանում է դուրս գալ այնտեղից: Ավանդության համաձայն Արտավազդը գետնակուլ է եղել Գինո
գետակի ակունքի մոտ:
Ձոն մայրենի լեզվին. բանաստեղծություններ, ասույթներ, ասացվածքներ լեզվի մասին:
ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒՆ
Մեսրոպ Մաշտոցն ասաց՝ որդիս,
Էլ ինչո՞վ ես հույսը բերդիս,-
Էլ հայրենիք ինչ՞ու եկար,
Թե պիտ խոսես օտար լեզվով,
Խմես հայոց գինին նեկտար,
Կենաց կանչես օտար լեզվով,
Քաղես հայոց վարդերն ու հեզ
Աղջիկ կանչես օտար լեզվով:
Իրավ քանի լեզու գիտես՝
Այնքան մարդ ես՝ իրավն ասին,
Բայց, որ քո հայ լեզուն չունես,
Էլ ի՞նչ հույս ես քո Մասիսին,
Որ թողել ես քո մայրենին՝
Հարամ է քեզ հայոց գինին,
Հարամ է քեզ աղջիկն հայոց,
Հայոց սիրտը՝, Մասիսն հայոց:
Մայր հայրենիքն էլ ի՞նչ սրտով
Քո ոտքերն էլ գրկե վարդով…
…Ա՜խ, չէ, Մասիսն հալալ է քեզ,
Հայոց վշտում դու մեղք չնես,
Հալալ է քեզ հողն հայրենի,
Թող քեզ ջուրն էլ դարնա գինի:
Քանզի հայոց վայ սփյուռքում
Պանդխտությունն է դեռ պոկում:
Հայի բերանից հայոց լեզուն,
Օտարն հաոյոց մահն է ուզում…
Բայց նա է հայ, ով հովազի
Արնախում երախումն էլ
Իր մայրենի լեզվով խոսի,
Մոր կաթի հետ ծծած լեզվով,
Որ հայ գետը ծով ծնի, ծով,-
Ժխորում էլ Բաբելոնի
Խոսի լեզվով իր մայրենի
Հայոց լեզվով, որ միշտ ջահել,
Մեզ բյուր դարեր հայ է պահել:
Հովհաննես Շիրազ
ԽՈՍՔ ԻՄ ՈՐԴՈՒՆ
Այս գարնան հետ, այս ծաղկունքի,
Այս թռչնակի, այս առվակի,
Հետն այս երգի ու զարթոնքի
Բացվեց լեզո՜ւն իմ մանկիկի:
ՈՒ թոթովեց բառ մի անգին
Հայկյան լեզվից մեր սրբազան,
Ասես մասունք հաղորդության
Դիպավ մանկանս շրթունքին…
– Լսի’ր, որդիս, պատգամ որպես
Սիրող քո մոր խո՜սքը սրտանց,
Այսօրվանից հանձնում եմ քեզ
Հայոց լեզո՜ւն հազարագանձ:
Կտրել է նա, հանց աստղալույս,
Երկինքները ժամանակի,
Շառաչել է խռովահույզ
Սլացքի հետ հայկյան նետի,
ՈՒ Մեսրոպի սուրբ հանճարով
Դարձել է գիր ու մագաղաթ,
Դարձել է հո՜ւյս, դարձել դրո՜շ,
Պահել երթը մեր անաղարտ…
Նրանո’վ է մրմրնջացել
Հայ պանդուխտը վերքն իր սրտի,
Նրանո’վ է որորտացել
Կռվի երգն իմ ժողովրդի,
Նրանո’վ է մայրս ջահել
Ինձ օրորոց դրել մի օր,
Հիմա եկել, քե՜զ է հասել
Նրա կարկաչը դարավոր…
Բա’ց շուրթերդ, խոսի՜ր, անգի’ն,
Ժիր դայլայլի՜ր, ի’մ սիրասուն,
Թող մանկանա’ քո շուրթերին
Մեր ալեհե՜ր հայոց լեզուն…
Պահի’ր նրան բարձր ու վճիտ,
Արարատի սուրբ ձյունի պես,
Պահի’ր նրան սրտիդ մոտիկ,
Քո պապերի աճյունի պես,
ՈՒ ոսոխի զարկիցը սև
Դու պաշտպանի’ր կրծքով նրան,
Ինչպես մո՜րդ կպաշտպանես,
Թե սո’ւր քաշեն մորդ վրան,
ՈՒ տե’ս, որդիս, ո’ւր էլ լինես,
Այս լուսնի տակ ո՜ւր էլ գնաս,
Թե մո’րդ անգամ մտքիցդ հանես,
Քո մա՜յր լեզուն չմոռանա’ս:
Սիլվա Կապուտիկյան
***
Սիրում եմ քեզ հայոց լեզու,
Մայրիկիս պես անուշ ես դու,
Քեզնով եմ ես հպարանում
Կարդում, գրում, արտասանում։
ՄԱՅՐԵՆԻ ԼԵԶՈՒ
Դու մեր մեծ երթի գավազանակիր
Եվ մեր պատմության մեծագո՜ւյն դիվան,
Մեր ազնըվության գովասանագիր,
Մեր մտքի պահեստ, հոգու օթևան։
Անցյալին պարզված դու մեր լսափող,
Եվ մեր խոսափող՝ գալիքին ուղղված։
Դու մեր սրբություն՝ կնքված Մեսրոպով,
Նարեկացիով օծված ու յուղված։
Դաժան դարերի ամե՛ն մի ժամին
Շա՜տ բան է խլել մեզնից թշնամին։
Բարդելով վերքին վերք ու անարգանք,
Հեծության վրա մի նոր հեծություն՝
Խլել է մեզնից հանգիստ ու հարգանք,
Խլել է մեզնից փառք ու մեծություն,
Խլել կյա՛նքը մեր և… կյանքի՜ց էլ թանկ
Մեր հո՛ղը, հո՛ղը,
Մեր սուրբ հայրենի՜ն։
Շա՜տ բանից է մեզ զրկել վայրենին։
Մեր կերած հացին քսել է նա ժա՛նգ,
Բայց և… դարավոր բնիկ վայրերի
Կորըստի լեղի կարո՜տն է քսել,
Մեր խումին խառնել մեր սուրբ մայրերի
Արցո՛ւնքը, սակայն… և արյո՛ւնը սև,
Բայց մենք չենք զրկվել… մեր բերնի համից.
-Քաղցրացել ենք մենք… մեր քաղցր բառով,
Մեր մայրենահամ անուշ բարբառով։
Շա՜տ բանից է մեզ զրկել թշնամին։
Իր ձեռքով նա մեր ձեռքերն է հատել,
Հատել է ականջ ու ոտնաթաթեր,
Աչքեր է հանել դաշույնով իր սուր,
Կտրել է նաև արմատից լեզուն,
Եվ սակայն… իզո՜ւր.
Չի՛ հատվել լեզուն,
Մնացել է նա՝ հավատո՜վ անգամ…
Քե՛զ՝ մեր հայկական և արամական,
Չկարողացան քեզ խլել մեզնից
Ո՛չ խարդավանքով արամեական,
Ո՛չ բյուզանդական սիրով անազնիվ,
Ո՛չ Ահրիմանի ահեղ նետերով,
Ո՛չ Քրիստոսի մարդ-չմարդությամբ,
Ո՛չ Մուհամեդի ճմլիչ ոտերով.
Ո՜չ ճշմարտությամբ,
Ո՜չ էլ ստերով։
Չկարողացա՛ն քեզ մեզնից խլել։
Եվ պարզ է հիմա, հստակ ու որոշ,
Որ չե՜ն էլ կարող քեզ մեզնից խլել,
Ինչպես չեն կարող խլել մի դրոշ,
Որ հազարամյա դաժան մարտերում
Փողփողացել է միշտ էլ… սրտերո՜ւմ։
Ո՛չ, քեզ ո՛չ մեկը կուլ տալ չի՜ կարող.
Ագահ կոկորդում դու խոր ես խրվում։
Ո՛չ, քեզ ո՛չ մեկը փուլ տալ չի՜ կարող,
Ինչպես երկինքը երբեք չի փլվում։
Չե՜ս խլվի երբեք,
Չե՜ս փլվի երբեք,
Ինչպես արյունից գո՛ւյնը չի խլվում…
Եվ ի՞նչ խաչագող դեռ պիտի հասնի,
Որ քեզ կամենա գողանալ մեզնից.
(Մի՛ ասա «մեզնից», «աշխարհի՜ց» ասա)
Չէ՞ որ դու հիմա ո՛չ միայն լեզու,
Այլև մասո՜ւնք ես,
Մասո՜ւնք ես մի սուրբ,
Անկողոպտելի մասո՜ւնք սրբազան՝
Դարերի խորքից դարերին հասած։
Մասո՞ւնք։ Ինչպե՞ս թե։ Մասո՜ւնքս ո՜րն է։
Մասունքի տեղը տուփն է կամ հորն է։
Իսկ դու՝ դարավոր, բայց և առույգ ես,
Գիսավոր ծուխ ես, բայց և խարույկ ես,
Ինչքան պարզ՝ նույնքան ասպետական ես,
Շատերի մեջ ես, բայց պետական ես,
Եվ դրանով իսկ դու պետքական ես
Այն պետությանը, որ վաղը պիտի
Լուսնից ու Մարսից ինքն իրեն դիտի…
Մուշեղ Իշխան
Լեզուն ազգային դրոշն է: Ազգն ինքնըստինքյան ազգ չէ, եթե չունի լեզու, ազգը չի կորչի, եթե նրա լեզուն պատշաճավոր ճոխանա, արմատանա հոգու և սրտի մեջ:
Միքայել Նալբանդյան
Մեր լեզուն բարձր լեռներից և խորունկ ձորերից ծնված լեզու է՝ բարձունքների ու խորությունների լեզու:
Ավետիք Իսահակյան
Մայրենիզ լեզվի բառերը մենք զգում ենք, ապրում, իսկ օտար լեզուները հասկանում, սովորում և հիշում ենք:
Ավետիք Իսահակյան
Իր մայրենի լեզուն վատ իմացողը կես մարդ է, չիմացողը՝ թշվառ, ծառից ընկած մի տերև, որ տատանվում է ամեն մի պատահակալն քամուց:
Ստեփան Զորյան
Մեր լեզուն միայն մեզ չի պատկանում, այլև աշխարհին, նա միայն մեր սրբությունը չէ, այլ մասունքը հանուր մարդկության:
Պարույր Սևակ
Լեզվի մահն արագացնում է ժողովուրդների հոգևոր մահը:
Գարեգին Նժդեհ
Մեր մայրենի լեզուն ազգային վարձն է, ազգային պարտեզի վարդն է: Առանց նրա մենք չունենք հրապույր, առանց մայրենի լեզվի մենք համարյա մահացած ենք:
Սիրանուշ
Հայոց այբուբենը մի գլուխգործոց է, որ պահպանվում է մինչև այսօր առանց փոփոխություն կրելու: Այդ լեզվի ճկունությունն ու ճոխությունը ուժ են եղել այդ ժողովրդի համար:
Անտուան Մեյե
Ֆրանսիացի լեզվաբան
Սկսել և շարունակում եմ հայոց լեզվի ուսումնասիրությունը: Սա հարուստ լեզու է, և լիովին փոխհատուցվում են սովորողի չարչարանքները:
Հովհաննես Թումանյան — 150
Մեծ ցավը
Այս հոդվածում, Հովհաննես Թումանյանը ասում էր որ,Պատմություն ունենք―տգետ ենք: Եվ,
դժբախտաբար, դեռ մի կարգին պատմության գիրք էլ չունենք, թեև քիչ ժողովուրդ կունենա էնքան նյութ իր պատմության համար, ինչքան մենք ունենք: Նախնական մշուշի մեջ թաղված դարերի մասին չեմ ասում, այլ էն
ժամանակների ու անցքերի, որոնց վրա ընկնում է ճշմարիտ պատմության լույսը: Չգիտենք: Չգիտենք մենք ինչ ենք եղել, ինչ ենք արել, ինչու և ինչպես, ինչ օրով, ինչ ճանապարհով ենք էստեղ հասել:
Հովհաննես Թումանյան — 150
Մի՞թե դժվար է
վերլուծել ասելիքը, համեմատել մեր ժամանակների հետ, գտնել նմանություններ և տարբերություններ, նյութը հրապարակել բլոգում
Ըստ ինձ, Թումանյանը քարոզում էր այն, որ մենք չէնք կարող միասին աշխատել և ամեն հանդիպումից հետո կռիվ,բայց մի անգամ կռիվ չեղավ և բոլորը զամացած էին,բայց Թումանյանը մտածում էր, ինչու են բոլորը
զարմացած,չէ որ այդպես էլ պետք է լիներ։
Ըստ ինձ կռիվ չի լինի եթե մարդիկ լինեն հանդուրժող։
Իմ սիրտը միշտ Մի
անանուն Ցավ
է տանջում,
Անանց մի վիշտ Խորը
թաքուն Եվ
անհնչյուն։
Կա մի մորմոք, Մի
վիշտ անհուն, Որ
չի ննջում,
Կա անամոք Մի
տխրություն Ամեն
ինչում…
Ըստ ինձ, այս բանաստեղծությունը լցված է մութ մանուշակագույնով և քնարական հերոսը լի է տխրությամբ։
Իմ եղբայրներ, արթնացե՛ք. Լո՛ւյս է, լո՛ւյս է
ամենուր, Մեռած-քնած,
վե՛ր կացեք... Ձեզ կոչում
է անդադար Նոր միացման
մոռացում. Առվակ, արև ու
անտառ Ձեր երգին են
սպասում։ Լույս է, լույս
է ամենուր, Պատանիներ և
կույսեր, Ես ձեզ բերի
բարի լուր, Նոր հիացում,
նոր հույսեր. Շիրիմներից
ելեք վեր, Մահիճներից
հեշտանքի Թևեր առեք,
լույս թևեր Նոր արբունքի,
նոր կյանքի։
Ըստ ինձ այս բանաստեղծության մեջ գերիշխում է նարնջագույնը և կարմիրը, քնարական հերոսը լցված է հուսով։
ԿԱՐՈՏ։
Ես մտածում եմ կարոտ, որովհետև նա շատ էր կարոտել իր հողերը(Երկիրը)։
Իմ անվերջ ճամփի տանջանքից հոգնած՝ Ես ննջել էի ոսկեղեն արտում. Ու ճչաց սիրտըս վայելքից
անկարծ — Թվաց որ մեկը կանչում
է տրտում... Եվ ես արթնացա
խնդության ցավից .— Գիշերվա
հովն էր լալիս դաշտերում, Մութ
հեռաստանն էր դժկամ նայում ինձ, Մենակությունն էր քարի պես լռում…
Ըստ ինձ, այս բանաստեղծության մեջ գերիշխում է մոխրագույնը և սևն,իսկ քնարական հերոսը լցված է կարոտով։
Հենրի Ֆորդը զեկուցում է մենեջերին արտադրության արդյունավետության մասին։
-Բոլոր աշխատակիցները աշխատում են բավականին արդյունավետ,պարոն, բացի մեկ մենեջերից, որը ժամանակ է
անցկացնում արհեստանոցի կենտրոնում։Երբ ես անցնում եմ նրա կողքով,նա միշտ պահում է ոտքերը սեղանի վրա։Նա ուղղակի կուլ է տալիս ձեր փողերը,
Ֆորդը պատասխանեց․
-Այդ մարդը մշակել է մի նախագիծ,որը բերել է մեզ մեծ շահույթ։Ես հիշում եմ,ես հիշում եմ,այն ժամանակ նրա
ոտքերը գտնվում էին նույն վայրում։
Աղբյուր-https://pritchi.ru/id_2191
Փաստաբաններ
Պյոտր Առաջինը 1689 թվականին Անգլիայի դատարանում,տեսնելով փաստաբաններին,հարցրեց.
-Այս ի՞նչ ժողովուրդ է, ի՞նչ են էստեղ անում։
Նրան պատասխանեցին․
-Էստեղ բոլորը իրավաբաններ են,Ձերդ գերազանցություն։
-Իրավաբաննե՞ր,- զարմացավ Պյոտերը։- ու՞մ օրինապահններն են նրանք․
ամբողջ իմ արքայության մեջ կա երկու օրինապահ, և ես կարծում եմ, որ մեկին կախելու եմ, երբ վերադառնամ տուն։
Աղբյուր-https://pritchi.ru/id_4761
Լեզուն և Քիթը
Կատյան ուներ երկու աչք, երկու ականջ, երկու ձեռք, երկու ոտք, բայց լեզուն և քիթը մեկ հատ
էին։
-Ասա, տատիկ,- խնդրում է Կատյան,- ինչու ես ամեն ինչինց երկու հատ ունեմ, բայց լեզու և քիթ՝ մեկ
հատ։
-Որովհետև, իմ սիրելի թոռնիկ,- պատասխանում է տատիկը,- որ դու ավելի շատ տեսնես, ավելի շատ լսես,
ավելի շատ անես, ավելի շատ քայլես և ավելի քիչ խոսես և քո կարճ քիթը, որտեղ պետք չէ, չմտցնես։
Ահա, պարզվում է՝ ինչու են քիթը և լեզուն մեկ հատ։
Աղբյուր-https://pritchi.ru/id_52046265
Վանդակում
Թութակը վանդակի մեջ նստած, նայում էր թե ինչպես է հարևան սկյուռիկը պտտացնում է անիվը։
-Ինչ հիմար կենդանի է, ինչու է այդքան ջանք թափում
Իսկ ուրիշ վանդակի մեջ հիանալի երգում էր դեղձանիկը։
Ինչ զարմանալի թռչուն է,նստած է անազատության մեջ և ուրախանում է։
Լսեցին սկյուռիկը և դեղձանիկը նրա խելացի խոսքերը և նույնպես զարմացան։<<ամբողջ կյանքը անցկացրել է
վանդակում,բայց այդքան բան գիտի>>։
Աղբյուր-https://pritchi.ru/id_18546422
Վարանը և Վիշապիկը
Հարցնում է Վարանը Վիշապիկին?
— Ինչու ես դու ահռելի մեծ
—որովհետև հանգիստ եմ և բարեկամական. Իսկ լավ կենդանու մեջ պետք է լինի շատ
բան։
— Իսկ ես ինչ, վատն եմ
— Ոչ. Դու պարզապես անխոհեմ եսև կպչուն։ Իսկ այդպես դու չես կարող աճել երբեք։
Աղբյուր: https://pritchi.ru/id_74723461
Աստված է տվել
Քայլում էինփողոցով երկու մարդ. Մեկը մյուսին պատմում էին, թե ինչպես է նա ծանր աշխատում , որպեսզի իր կնոջը լավ լինի. Ինչ-որ պահի նա կանգ առավ ու, նայելով իր
ափինрастопыреннымиմատերով, բարձրաձայն բղավեց:
—Ես ամեն ինչ այս ձեռքերով, սեփական ձեռքերով վաստակելեմ! Իսկ նա մտածում է, որ դա իրեն Աստվածնէտվել!..
Ինչ-որ անցորդ,հավասարվելովնրանց հետ, լսելով այս արտահայտությունը,տեղումպատասխանեց:
— Իսկ ինչու ոչ?..
Աղբյուր-https://pritchi.ru/id_7730
Բարություն կենդանիներին
Ուսուցչուհին դիմել էրկրտսեր դասարանների աշակերտներին:
—Տղաներ, պատմեք, թե ինչպես պետք է վերաբերվել կենդանիներին?
Երեխաները պատմում էին հուզող պատմությաններև իրենցհոգատարությունըընտանի կենդանիներինՄեկ տղա, կանգնելով, հպարտությամբ հայտարարեց :
— Ես մի անգամծեծելեմ մեկ տղայի,որովհետև նա ոտքով խփել է շունը.
Աղբյուր-https://pritchi.ru/id_10087
Սուրճի բաժակ
Հեղինակավոր համալսարաններից մեկի շրջանավարտները՝ հաջողակ, հրաշալի կարիերա ստեղծած հասուն մարդիկ, գալիս են այցելության իրենց ծեր պրոֆեսորին։ Զրույցի ժամանակ խոսք է գնում աշխատանքից՝ շրջանավարտները
սկսում են բողոքել բազմաթիվ դժվարություններից և կյանքի պրոբլեմներից։
Իր հյուրերին սուրճ առաջարկելով՝ պրոֆեսորը խոհանոց է գնում և վերադառնում սրճամանով և սկուտեղով, որի վրա շարված էին տարբեր տեսակի սուրճի բաժակներ՝ ճենապակյա, ապակյա, պլաստիկե, բյուրեղապակյա։
Որոշները հասարակ էին, իսկ որոշներն էլ թանկարժեք։
Երբ շրջանավարտները ընտրեցին բաժակները, պրոֆեսորը ասաց.
– Ուշադրություն դարձրեք, որ բոլոր գեղեցիկ բաժակները ընտրված են, այն դեպքում, երբ հասարակներն ու էժանագինները այդպես էլ մնացին սկուտեղին։ Ու չնայած դա նորմալ է Ձեզ համար՝ ցանկանալ միայն
լավագույնը, սակայն հենց դա է Ձեր պրոբլեմների և սթրեսերի պատճառը։ Հասկացեք, որ բաժակն ինքն իրենով չի դարձնում սուրճն ավելի որակյալ։ Շատ հաճախ այն ուղղակի թանկարժեք է, բայց ավելի շատ այն
թաքցնում է այն, ինչ մենք խմում ենք։ Իրականում, այն ինչ Դուք ցանկանում էիք՝ դա սուրճն էր, այլ ոչ թե բաժակը։ Բայց Դուք գիտակցաբար ընտրեցիք լավագույն բաժակները, իսկ հետո սկսեցիք ուսումնասիրել,
թե ում ինչ բաժակ բաժին հասավ։
Իսկ հիմա մտածեք. կյանքը՝ դա սուրճն է, իսկ աշխատանքը, փողը, դիրքը՝ բաժակն է։ Դրանք ընդամենը գործիքներ են կյանքը պահելու համար։ Այն, թե ինչպիսի բաժակ ենք մենք ընտրում՝ չի փոխում մեր կյանքի որակը։
Երբեմն կենտրոնանալով միայն բաժակի վրա, մենք մոռանում ենք վայելել սուրճի անկրկնելի համը։
Առավել երջանիկ մարդիկ՝ դա նրանք չեն, ովքեր ունեն ամենալավագույնը, այլ նրանք, ովքեր կարողանում են քաղել լավագույնը այն ամենից՝ ինչ ունեն։
Աղբյուր-https://pritchi.ru/id_1999
Երկու Գայլ
Շատ տարիներ առաջ մի ծերուկ բացեց իր թոռնիկին կյանքի ճշմարտությունը.
-Ամեն մարդու մեջ պայքար է գնում, որը շատ է նման երկու գայլերի կռվի: Մի գայլը ներկայացնում է չարիքը՝ նախանձ, խանդ, ափսոսանք,
եսասիրություն, ամբիցիաներ, սուտ: Մյուս գայլը ներկայացնում է բարին՝ խաղաղություն, սեր, հույս, բարություն, ճշմարտություն և հավատարմություն:
Թոռնիկը -ազդվեց մինչև հոգու խորքը պապի խոսքերից, մտածեց և հետո հարցրեց.
-Իսկ ո՞ր գայլն է հաղթում վերջում:
Պապը պատասխանում է.
-Միշտ հաղթում է նա, ում դու կերակրում ես:
Աղբյուր-https://pritchi.ru/id_1203
Պահմտոցի Խամելիոնի հետ
Փոքր կենդանինները հավաքվել էին և որոշել էին մրցել Խամելիոնի հետ։
-Տեսեք!- Կանաչ գորտերը կռկռացին – մեզ չեն տեսնում - և թակնվեցին խիտ զմրուխտ խոտերի մեջ։
—Իսկ մենք?-Կամաց ասացին դեղինփորիկները,փորելով փակվեցին ընկած տերեևի տակ։
-Իսկ որտեղ ենք – մենք-ասացին ծակող ոզնիները,նրանք ասեղներին կպցրեցին լիքը ճյուղեր և տասնյակ
յուղ։
Թող նա փորձի մեզ գտնել!— Ընկերական փս-փսացին մկները և մտան խորը փոսը։
Ձեզ բոլորին հեշտ է գտնել, որովհետև դութ թաքնվում էք ձեզ համար սովորական վայրերում։Իսկ ես աննկատ եմ միայն
անյ պատճառով,որ ես թաքնվում եմ ամեն տեղ!- Ավելացրեց Խամելիոնը և խառնվեց շրջապատող աշխարհի հետ։
Նապաստակը արթնացավ, գնաց ծառի մոտ, հոտոտեց նրա դուրը եկավ, հետո նա արևը հոտոեց դուրը եկավ, հետո մտացեծ, որ ուզում է թռչել, բայց հետո սկսեց մնացած թրչուներին վիրավորել։
Նապաստակի տեսած առավոտյան արևն ինչպիսին էր: Հիմա նկարագրիր քո տեսած առավոտյան արևը:Նա հոտավետ էր և անուշ, անյպիսի, որ նա շահագռգռվեց։Իմ գրաֆիկը այնպիսին է,որ ես արև չէմ տեսնում։
Հաստատիր կամ ժխտիր հետևյալ մտքերը.
նապաստակը վախկոտ էր
նապաստակը երազկոտ էր
նապաստակը վախկոտ-երազկոտ էր
նապաստակն ինքնահավան էր
նապաստակն ուշադիր էր
շրջապատի հանդեպ
նապաստակը հումորի զգացում ուներ
նապաստակը նախանձ էր
Կարդալ երկրորդ, երրորդ, չորրորդ և հինգերորդ գլուխները:
հատվածները փոխադրել արևելահայերեն
Մաս 2
Այնտեղ ասվում է, որ նա տեսնում է մեկ հատ սատկած օձ և մեկ հատ կտուց նա ինչպես միշտ զզվեց,իսկ հետո նա լսեց ձայն թաքնվեց,բայց նա տեսավ,որ դա կրայա է, որ ամեն օր այդտեղ գնում է, բայց նաև սկսեց ասել
թե ինչ տքեղ է կրյան։
Մաս 3
Այս գլուխը շատ կարճ էր,բայց ասվում է, որ էլի երեկոյան ինչ-որ ձայներ են լսվում։
Մաս 4
Այս մասում ասվում է որ,կեսօր է, մեղուները ծաղիկների մոտ են, իսկ իր գլխի վերևում ինչ-որ բզեզներ են պարում,հետո նա տեսնում է երեխայի, նրա ձեռքը կծում է երեխան լացում է և նա մտածում է,վերջապես
ազատվեցի այդ դեվից։
Մաս 5
Այստեղ ասում է, որ տեսնում է ուղտերի քարավան,ասում է, որ իրեն թվում է, որ նրանք հսկաներ են,իսկ հետո ինչպես միշտ քննադատում է ուխտերին։
նկարագրիր նապաստակի առօրյան, զբաղմունքը, բնավորության ո՞ր գիծն է դառնում ավելի ցայտուն (պատասխանել օրինակներով)
Նրա առորյան կայանում է նրանում, որ նա ուղղակի, բոլորին քննադատում է և ասում է թե ինչ տգեղ են, ու միշտ նա իր ականջներով ամեն ինչ փորձում է լսել։Ցայտուն է իմ կարծիքով իր ինքնահավանությունը և
քննադատություննը։
նապաստակի մտքերն ու ապրած կյանքը ներդաշնա՞կ են, թե հակասում են իրար. ինչու՞ — հիմնավորիր:
Այո,քանի որ նրա մտքերը միայն ուրիշների մասին է(Նա միշտ մտածում է թե ինչ տգեղ են ուրիշները) և նա միշը վախենում է ուրշներից։
Կարդալ պատմվածքը մինչև վերջ:
Համառոտ փոխադրել արևելահայերեն:
Նա տեսնում է մարդու,փախնում է,բայց ճանապարհին նույնիսկ վախենում է իր ստվերից և ելի ինչ-որ կենդանիներից, հետո նա մենակ է մնաում,բայց հետո գալիս է որսորդը իր շատ հետ։
Պատմվածքից դուրս բերել այն իրերն ու երևույթները, որոնք նապաստակը տեսնում էր կաղամբի տեսքով. դրանից ելնելով՝ կարո՞ղ ես նրա «կաղամբային» աշխարհայացքը ներկայացնել:
Նա համրյա ամեն ինչ մնանեցնում էր կաղամբին,արևը, որսորդին և այդպես։
Կյանքի թելը կտրվեց. հետադարձ հայացք գցելով՝ գնահատական տանք ապրած կյանքին՝ իր համար, շրջապատի համար:
Նա ապրում էր վախի մեջ, ընկեր չուներ, քանի որ կարծում էր, որ բոլորը տգեղ են,իր համար, ես կարծում եմ, որ նա մտածում էր,որ նա լավ է ապրում,որովհետև եթե նրա դուրը չգար նա կփորձեր դա փոխել։
Մարդու ո՞ր տեսակին է նման Նապաստակը: Իսկ դու ինչո՞վ ես նման Նապաստակին (այս հարցի պատասխանը գրել Կարծիք բաժնում):
Իմ կարծիքով ինքնահավանները,որոնք տեսնում են միայն ուրիշի սխալները,բայց իր սխալները նա կյանքում չի տեսնւոմ։Ես կարծում եմ որ ես նապաստակին մի քանի չնչին բանով եմ նման։
Հաստատիր կամ ժխտիր հետևյալ մտքերը.
նապաստակը վախկոտ էր-Ես վախկոտ չեմ իմ մտածելակերպի պատճառով
նապաստակը երազկոտ էր-Ես երազկոտ չեմ և միշտ սիրում եմ սառն դատել։
նապաստակն ինքնահավան էր-Ես ինքնահավ չեմ, որովետհև կարծում եմ, որ դա հիրաություն է։
նապաստակն ուշադիր էր շրջապատի
հանդեպ-Այստեղ ես նապաստակին նման եմ,որովհետև ինձ հետաքրքիր չէ շրջապատ
նապաստակը հումորի զգացում ուներ-Այստեղ ես չեմ կարող ասել, դա միայն կարող են ասել իմ ընկերները։
նապաստակը նախանձ էր-Ես այստեղ նման,որովետև ինձ ուղղակի հետաքրքիր չէ ուրիշը ինչ ունի ինչ չունի։
,,Ես այսօր…,, արտահայտությունն ավարտիր բանաստեղծության համապատասխան տողերով: Քնարական հերոսն ինչի՞ն է նմանեցնում իրեն:
Քնարական հերոսն իրեն նմանեցնում է արևին։
Ես այսօր վառվռուն
Ճառագայթ մ'եմ բոսոր,
Աչքերուս, հեշտօրոր,
Այնքա՜ն լույս ունիմ, որ
Կժպտիմ
Մտերիմ
Արևին...
Ու վարդե՜ր կ'երևին
Արևին
Ոսկեղեն
Հոգիեն...
Ես այսօր, ես այսօր
Արեգա՜կ մ'եմ բոսոր...
Ես այսօր
Ճառագայթ եմ կարմիր
Աչքերս, հեշտօրոր
Այնքան լույս ունեմ,որ
Ժպտում եմ
Մտերիմ
Արևին․․․
Ու վարդեր են երևում
Արևին
Ոսկեղեն
Հոգի են․․․
Ես այսօր, Ես այսօր
Արեգակ եմ կարմիր․․․
Կարո՞ղ ես բացատրել՝ երջանկությունն ինչո՞վ է նման արևին:
Աչքերուս, հեշտօրոր, Այնքա՜ն լույս ունիմ — Աչքերիս մեջ դյութիչ (հմայիչ) այնքան լույս ունեմ… Ի՞նչ լույսի մասին է խոսքը:
Ստեղծագործական աշխատանք — Գրիր, թե երջանիկ պահերին բնության ինչ
երևույթի ես նմանվում դու (առնվազն 6-8 նախադասություն):
Թարգմանություն
Ապրեց կաղնին 1000 տարի և որոշեչ, որ անմահ է, Բայց այստեղ Կայծակի կայծ և մնաց նրանից հսկայական վառված բեկոր և մի բանել կենդանի խրատ,բոլոր մյուս անտառի ծառերին, եթե
կաղնին հայտնվեց, որ անմահ է,ուրեմն ինչ մենք անենք։
Ծովուն դիմաց
Կարդալ բանաստեղծությունը և կատարել առաջադրանքները:
Առաջադրանքներ
Ծովին նկարագրող հատվածները դուրս գրիր:
Հոգիս այսօր մութ-կապո՜ւյտ է ծովուն պես- Այստեղ իմ կարծիքով նա հույսահատված է և մռայլոտ, տրտմած։
Հոգիս այսօր ե՜րգ ունի ճի՛շտ ծովուն պես-Այստեղ ես մտածում եմ, որ նա ինչ-որ բանի տրամադրված է, ուրախ է և ուժով լցված։
Հոգիս այսօր խենթեցե՜ր է ծովուն պես- Այստող նա նորից հույսահատված է, իմ կարծիքով ինչ-որ բան չի ստացվել և այդ պատճառով նա խենթացել է։
Քանի որ քնարական հերոսն իր հոգին նմանեցնում էր ծովին, դուրս գրածդ հատվածների միջոցով փորձիր նկարագրել, թե ինչ հոգեվիճակում էր նա:
Ստեղծագործական աշխատանք – Հոգիս ծովի պես …
Ես մտածում եմ, որ ես նման եմ ծովին երբ նա խախանդ է,ես ինքնս սովորաբար հանգիստ եմ,ես չեմ սիրում ակտիվ լինել,իմ հոգին ծովի պես հանգիստ է,իմ հոգին ծովի պես, ես երբ
ծովի մեջ եմ ես հանգիս եմ և ոչ մի բանի մասին չեմ մտածում,․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․
Գարնան, ձյունհալի ժամանակ, երբ կը տեսնեմ լեռներու կողերեն դանդաղորեն վազող ջրերը, որոնք կուգան վարը, կը կազմեն մեծ առուներ և երթալով դեպի հովիտները կը միանան ուրիշ առուներու և կը հեղեղնան՝ կզգամ,
որ մարդուն հմտությունն ալ այդպես դանդաղորեն, կաթիլներով կը կազմվի և օր մըն ալ կը դառնա անդիմադրելի, հզոր և տիրական։
Հոգեկան ուժն ալ, կյանքի զառիթափեն դարվար, կը կազմվի փոքրիկ կաթիլներով։
Արհամարհել փոքր բաները, կը նշանակե գաղափար չունենալ մեծությանց կառուցման մասին։
Քո փորձով համաձայնիր կամ հերքիր հեղինակի ասելիքը:
Ես համաձյան եմ, քանի որ ամեն կաթիլը դա կյանքի փորձն է և այդ կաթիլները քիչ-քիչ լցվում են։
Ես համաձայն եմ, քանի որ ամեն նոր օրը դա փորձություն է և կաթիլները ամենօր քիչ-քիչ կաթում են։
կթիլ առ կաթիլ … (ստեղծագործական աշխատանք):
Կաթիլ առ կաթիլ,երբ դա լսում եմ, ոչ մի բան չեմ զգում,բայց հասկանում եմ, որ դա ամեն օրվա փորձությունների արժեքն է և մի օր տակաղը, որի մեջ հավաքվում էին այդ կաթիլները , մի օր կթափվի և մենք այդ
կաթիլների հետ կհոսենք դեպի․․․
Ես կարծում եմ, որ այդ տակառը պետք է երկար և դանդաղ լցնել։
***
Ավելի լավ է ըլլալ միամիտ, պարզ, ուրիշներու վստահող, զոհաբերող և ստեղծագործ, քան ըլլալ «իմաստուն», ամեն բանի մեջ ետինը մտածել, ամեն բանի մեջ «իմաստության» ուժով հեռատեսնել դժբախտություն, ինտրիգ,
մթություն։
Այսպես՝ իմաստությունը անարժեք է, անպետ և մինչև անգամ վտանգավոր՝ երբ մարդը կը հասցնե անշարժ, անթռիչ փիլիսոփայության մը։
Ես կարծում եմ,որ անշարժ, անթռիչք փիլիսոփայություն դա, այն է, երբ մարդ անիմաստ և օդից ինչ-որ հիմարություններ է խոսում։
Մարդկային թուլությու՞ն… (ստեղծագործական աշխատանք):
Ես կարծում եմ, որ մարդիկ շատ թույլ արարածներ են և ես կարծում եմ, որ նրանք թույլ են, որովհետև մարդիկ տրվում են զգացմունքներին, մարդիկ շատ թույլ են,որովհետև նեղացկոտ են, նրանք զգայուն են, պետք չէ
այդպիսին լինել պետք է ավելի քիչ զգացմունքային լինեն։
Պետք է մտածել մարդուն մասին։
Պետք է ջանալ մարդուն կարողությունները հասցնել իրենց բարձրագույն կատարելության։
Աստվածայի՛նը չէ, որ մեզ առավելապես կը շահագրգռե, այլ մարդկայինը։
Հեղափոխությունները կամաց֊կամաց մարդը մարդուն մեջ կը մխրճեն, մարդը կը մոտեցնեն մարդուն։
Աստվածներով զբաղիլը մեզ ոչ մի տեղ չի հասցներ։
Մարդը․․․ իմ նպատա՜կն է։
Ինչի՞ հեղափոխությունները կարող են մերձեցնել-մտերմացնել մարդկանց:
Մի հողափոխություն, որ բոլոր մարդիկ գոհ լինեն և բոլորը դուրս գան այդ հեղափոխությանը և մարդիկ կմտերմանան։
Պատմվածքը ինձ դուր եկավ,այն մասը ինձ շատ դուր եկավ, որ Քոլինզը հասկանում է, որ ամբողջը ստացել է վարկով և պետք է այդ վարկերը մարի,իսկ այդ վարկերը մարելու համար պետք էր մոտավոր 1000տարի
աշխատել։Պատմվածքը բոլորին խորհուրդ կտամ,բայց ուղղակի մի փոքր երկար էր և վերջ, բոլորդ կարդացեք չեք փոշմանի։Այս գիրքը ինձ դուր եկավ և դա զարմանալի բան է, քանի որ ինձ քիչ գրքեր են դուր
Սոխակները դա քո ընկերներն են,որոնք իրականում քո ընկերները չեն և նրանք քեզ ապագայում թողնում են։
Հեռացող գարուն...
Չի կարողանում նրան ետ պահել
Կեսգիշերային մթնաշաղն անգամ:
Դրանից չէ? Արդյոք, որ այժմ նա ավելի գեղեցիկ է,
Քան արշալույսը:
Հեռացող գարունը դա մահացող մարդն է, այս թանկայում ասվում է որը մահից հետո գողեցկանում է, ոչ մահից հետո ամեն ինձ դուրս է գալիս ջրի երես և դու նրանից հիասթափվում ես
(Բայց ոչ միշտ )։
Այնպես էի տենչում
Որ կյանքս ձգվեր
Գեթ մինչ այս աշնան գիշերը:
Մի պահ միայն` հանուն լուսնյակի,
Կյանքն ինձ ավելի թանկ թվաց:
Այս թանկայում ասվում է, որ դու միայն մահանալուց ես հասկանում կյանքի թանկությունը,այո, բայց եթե դու քրիստոնիա ես դու մտածում ես,որ դու ունենալու ես մի քանի կյանք,իսկ
ես հիմա էլ եմ հասկանում եմ կյանքի թանկությունը։
Արի, շուտ արի
Դու իմ միայնակ այս կացարանը:
Սալորենիներն են ծաղկել:
Նման առիթով
Անգամ օտարը ինձ այցի կգար:
Այս թանկայում ասվում է մենակության մասին, ինձ դուր է գալիս մենակությունը, այդ պատճառով ես այդքանել համաձայն չեմ։
Առանց ցող իսկ թափելու,
Ծաղկած մի ճյուղ
Պոկեմ`
Լուսնի ցոլանքը վրան,
Ճպուռի երգով...
Ես մտածում եմ ասվում է նրա մասին,որ առանց ջանք տապելու անհնար է ոչ մի բանի հասնել։
Պատմվածքը ինձ դուր չեկավ,քանի որ դժվար էր իմաստը հասկանալ և շատ երկար էր։Պատմվածքը նրա մասին էր, որ իր հայրը գնում է իր երազանիքին իր դստրի հետ, նրա երազանքը կատարվում է, նա գտնում է դղյակը իսկ
իր աղջիկը մի տղայի հետ նավով գնում է։
Չզգալու համար ժամանակի զարհուրելի բեռը, որ ճնշում է ձեր ուսերն ու կորացնում
ձեզ դեպի գետին, դուք պետք է արբեք անդադար։ Բայց ինչո՞վ։ Գինիով, պոեզիայով, առաքինությամբ, ինչով ուզում եք, միայն թե
արբե´ք։ Եվ եթե երբևիցե, լինի դա պալատի աստիճանների վրա, կանաչ փոսում, թե ձեր սենյակի
մռայլ մենության մեջ, դուք ուշքի գաք, զգաք, որ ձեր արբեցումն արդեն անցել է կամ անցնում է, հարցրեք քամուն, ալիքին, աստղին, թռչնին, ժամացույցին՝ այն ամենին, որ հոսում է, այն ամենին, որ երգում է, այն
ամենին, որ խոսում է, հարցրեք, թե ո՞ր ժամն է, և քամին, ալիքը, աստղը, թռչունը, ժամացույցը կպատասխանեն ձեզ. «Արբելու ժամն է»… Ժամանակի տանջահար ստրուկը չլինելու համար արբե´ք, անդադար
արբե´ք։ Գինիով, պոեզիայով, առաքինությամբ, ինչով կամենաք…
Ես համաձայն չեմ, միշտ պետք չէ լինել ոգեշնչված, ես ունեմ այս պահին մեկ նպատակ,իսկ չգիտեմ դա ոգեշնչություն է թե ոչ, բայց ես կարծում եմ, որ միշտ ոգեշնչված լինելը դա հիմարություն է։
Երջանկության ձեւերը շատ տարբեր են, ու պետք չէ զարմանալ, որ գեներալ Օրանգուի
ղեկավարած երկրի բնակիչները երջանիկ են այն օրվանից, երբ նրանց արյան մեջ ընկնում են ոսկե ձկնիկները:
Պատմվածքը արեստական երջանկության մասին է,այո,դա լավ է և եթե դա արեստանակն է,
չի նշանակում, որ վատն է։
Մինչ մարդկանց հետ հարաբերվելը և այդ հարաբերություններում ինքնարտահայտվելը,
պետք է ճանաչենք ինքներս մեզ: «Մենք ոչինչ ենք առանց մյուսների»-ն վատ արտահայտություն է:
Այո,եթե դու կարծում ես ,որ դու միայնակ ոչինչ ես ուրեմն դու իսկապես ոչինչ
ես։
Դժբախտություններն ու առաջացած խնդիրները մենք հակված ենք բացատրելու արտաքին
աշխարհով: Եվ ինչքան շատ ենք աշխատում կարգավորել արտաքին հարաբերությունները, այնքան շատ են լինում հիասթափությունները:
Համաձայն եմ, քանի որ պետք է միայն մտածել քո և քո մոտիկների մասին։
Երբ մենք մեզ լիարժեք չենք զգում, փնտրում ենք մեկին, ով կօգնի մեզ, կդարձնի
ավելի լավը: Եվ գտնում ենք մեզ նման թերի մեկին, ով նույն փնտրտուքի մեջ է: Իսկ երբ հանդիպում են երկու թերարժեք հոգիներ, նրանք արագ հոգնեցնում են իրար, և նրանց հարաբերությունները արդեն
իսկ դատապարտված են:
Այո միշտ այդպես է բայց ես այդպիսի չեմ, ես պորցում եմ ինքս ինձնով
լրացնել։
Մենք ոչինչ ենք առանց մյուսների
Եթե դու այդպես ես կարծում ուրեմն դու ոչնչություն ես,մարդկության վիժվացքն
ես,այդպես դու ոչ մի բանի չես հասնուի,դու միշտ կախված կլինես ուրիշներից,դու եթե ինքնուրույն ոչինչ ես,ուրեմն ինչպես ես ինչ-որ աշխատանքի ընդհունվելու ուրիշները արդեն կողքիտ չեն լինի,միայն միայնկ դու
իրական դու ես և ինձ շատ է դուր գալիս միայնակ լինել տանը կամ ուրիշ վայրում։
Ինձ դուր եկան այս միտքերը-Ինձ
դուր են գալիս մարդիկ, որոնց հարկ չկա մղել ինչ-որ բանի, որոնց պետք չէ ասել, որ ինչ-որ բան անեն, որովհետև գիտեն, թե ինչ է պետք անել և հենց այդպես էլ անում
են: որոնք
արդար են իրենց շրջապատող մարդկանց ու իրենք իրենց հետ։ Ինձ
դուր են գալիս մարդիկ, որոնք կարող են կառուցողականորեն ու ուղիղ քննադատել ինձ՝ առանց ինձ ցավեցնելու և վիրավորելու:
Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք արդարության զգացում ունեն. նրանց կոչում եմ ընկերներ: Մարդիկ, որոնք կատակների միջոցով սովորեցնում են մեզ հումորով ընդունել կյանքը: Մարդիկ,
որոնք երբեք չեն դադարում մանուկ լինել: Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք անհատականություն ունեն…
Ինձ դուր չեկած մտքերը -
Մարդիկ, որոնք «մշակում են» են իրենց երազանքները, այնքան, մինչև որ այդ երազանքները տիրանում են իրենց իսկ իրականությանը: Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք ունակ են իրենց քայլերով իրենց վրա վերցնել
հանգամանքները, մարդիկ, որոնք վտանգում են իրականն ու անիրականը երազի հետևից գնալու համար, որոնք իրենց թույլ են տալիս փախչել խելամիտ խորհուրդներից՝ լուծումները թողնելով Աստծո
ձեռքերում:
մարդիկ, որոնք շնորհակալություն են հայտնում նոր օրվան, իրենց կյանքում գոյություն ունեցող լավին, որոնք ամեն ժամն ապրում են լավ տրամադրությամբ՝ տալով իրենցից ամենալավը, որոնք շնորհակալ են ողջ
լինելու համար, որ կարող են ժպիտներ նվիրել, ձեռք մեկնել և բարեհոգաբար օգնել՝ փոխարենը ոչինչ չպահանջելով: Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք վարակում են իրենց էներգիայով: Ինձ դուր են գալիս
պարզ ու անկեղծ մարդիկ՝ ունակ խելամիտ փաստերով հակադրվելու յուրաքանչյուրի որոշումներին:
Ինձ դուր են գալիս հավատարիմ ու համառ մարդիկ, որոնք չեն թուլանում, երբ փորձում են հասնել իրենց նպատակներին ու գաղափարներին:Ինձ դուր են գալիս տեսակետ ունեցող մարդիկ, նրանք, որոնք չեն ամաչում
գիտակցել, որ սխալվել են կամ որ ինչ-որ բան չգիտեն: Մարդիկ, որոնք իրենց սխալներն ընդունելիս, ջանում են նորից չկրկնել դրանք: Մարդիկ, որոնք պայքարում են ձախորդությունների դեմ: Մարդիկ, որոնք ելք են
փնտրում:Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք ներքուստ են մտածում ու չափում, որոնք չեն արժևորում իրենց նմաններին հասարակական կաղապարով կամ թե ինչպես են նրանք փայլում: Մարդիկ, որոնք չեն դատվում ու
թողնում, որ ուրիշները դատեն:Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք ունակ են հասկանալու, որ մարդկային էության մեծագույն սխալը փորձելն է գլխից հանել այն, ինչը դուրս չի գալիս սրտից:Զգայունությունը, քաջությունը, համերաշխությունը, բարությունը, հարգանքը, հանգստությունը, արժեքները, ուրախությունը, հնազանդությունը, հավատը, տակտը երջանկությունը,
վստահությունը, հույսը, շնորհակալության զգացումը, իմաստությունը, երազանքները, զղջումը և սերը հիմքեր են՝ մարդ կոչվելու համար:Այս տիպի մարդկանց
հետ խոստանում եմ լինել կյանքիս մնացած օրերին, քանի որ նրանց իմ կողքին ունենալով՝ լավ եմ վարձատրվում:Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք ներքուստ են մտածում ու չափում-Համաձայն չեմ, քանի որ
մարդիկ պետք է միայն խելքով մտածել։Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք ներքուստ են մտածում ու չափում, որոնք չեն արժևորում իրենց նմաններին հասարակական կաղապարով կամ թե ինչպես են նրանք փայլում—Համաձայն
չեմ, ամեն ինչ դուրս է գալիս գլխից։Ինձ դուր են գալիս մարդիկ, որոնք ունակ են հասկանալու, որ մարդկային էության մեծագույն սխալը փորձելն է գլխից հանել այն, ինչը դուրս չի գալիս սրտից-Համաձայն չեմ եթե
ինչ-որ բան է եղել որ դու ուզում ես մոռանալ , այսինք սխալ ես արել, իսկ սխալը պետք չէ մոռանալ։
Ինչպիսի մարդիկ են ինձ դուր գալիս։
Ինձ շատ քիչ տիպի մարդիկ են դուր գալիս, ինձ դուր են գալիս մարդիկ որոնք կարծրատիպային են,ինձ դուր չեն գալիս մարդիկ որոնք ամաչում են,որ իր մասին վատ բան կմտածեն,բայց թեկուզ, որ նա իրեն չգիտի, ինձ
դուր չեն գալիս մարդիկ, որոնք առանց պատճառ հավատում են աստծուն,ինձ դուր չեն գալիս մարդիկ, որոնք չեն ասում այն ինչ-որ մտածում են,ինչ դուր չեն գալիս հանդուրժող մարդիկ,ինձ դուր չեն գալիս մարդիկ որոնք
մեղմ են։Ինձ դուր են գալիս մարդիկ,որոնք կմտածեն չեն,որոնք կարող են ինձ ամեն վարկյան կանգնեցնել և ասել, որ ինրենց դա հետաքրքիր չէ,ինչ դուր չեն գալիս մարդիկ որոնք ընկերություն են անում
խղճահարություն դրթված,ինձ դուր են գալիս մարդիկ որոնք դաժանոտ են։
Վերընթերցիր այն հատվածը, որտեղ պատկերված է 1. ծերունու վերաբերմունքը ծովի հանդեպ, 2. մյուս ձկնորսների վերաբերմունքը ծովի հանդեպ: Այդ հատվածի օգնությամբ փորձիր գտնել
ծերունի-հասարակություն տարբերությունը (աշխարհայացք. ապրելակերպ):
Մեկնաբանիր այս միտքը՝ համաձայնելով կամ մերժելով
այն:
Լավ է իհարկե, երբ մարդու բախտը բանում է։ Բայց ես գերադասում եմ կարգին
բռնել իմ գործը։
Այո,որովհետև քո բախտ եթե ինչ-որ բանում բերել է, դու
չպետք է ձեռքերտ իջացնես ու ասես, դե բախտս բերելա, այլ պետք այդ բործին ամուր ևxճիշտ բռնես։
Նա ինչ,որ չափով լավ
ինչ,որ չափով վատ։Ծերունին ձուկը հանեց կարթից, նորից սարդիններ ամրացրեց վրան ու գցեց
ծով ։Ծերունին նաև մոտիկացել էր
ձկանը։
Համեմատիր այդ վերաբերմունքը Ջեկ Լոնդոնի «Ոսկե կիրճը» պատմվածքի հերոսի՝ ոսկու հանքի հանդեպ վերաբերմունքի հետ: Նշիր նմանություններ:
Բացատրիր՝ ինչ էր ծերունին պահանջում ինքն իրենից, ծերունու՝ իր նկատմամբ խստապահանջ վերաբերմունքի պատճառը ո՞րն էր: Կարո՞ղ ես քո սեփական փորձով համոզել մեզ այդ մեթոդի
արդյունավետ լինելը:
Ծերունին իրենից ուզում էր, որ ինքը բռնի ձուկ, ոչ իմ վրա չի ազդում, ես
չեմ կարողանում ինձ այդպես ստիպել,բայց փորձում եմ չի ստացվում, բայց այդ օրինակը չեմ ուզում։
Ինչքա՜ն լավ է, որ մենք ստիպված չենք սպանել աստղերին։ … Բայց ինչքան լավ է, որ ստիպված չենք սպանել արևին, լուսնին ու աստղերին։
Բավական է, որ ուտելիք ենք շորթում ծովից ու սպանում ենք մեր եղբայրներին։ — Օվկիանոսից շորթում ենք ուտելիք, իսկ լուսատուներից ի՞նչ կշորթենք: Ի՞նչ կլինի եթե ստիպված լինենք սպանել
աստղերին:
Աշխարհում ոչ ոք արժանի չէ նրանով սնվելու, հապա մի նայեցե՛ք՝ ինչպես է իրեն պահում և ինչպիսի վեհանձնությամբ։ — Բացատրիր վեհանձն բառի
իմաստը. ինչու՞ չի կարելի նսեմացնել այն:
Վեհանձն-մեծահոգի
Ես համաձայն չեմ, քանի որ կարող են
հայտնվել քո կյանքում տարբեր մարդիկ և շատ մարդիկ են կարողանում մարդուն ամբողջությամբ փոխել, այդ պատճառով ես մտածում եմ, որ վեհանձն կարելի է նսեմացնել։
Գլուխ Գ (մինչև վերջ)
Բացատրել բառերը. կռնակ-Թիկունք,
գալարվել-Որորվել
մթագնել-խավարել
հորձանք-հոսանք
թափոր-շքերթ
դավ-դավտություն
ստեպ-ստեպ-հաճախ
անդադրում-անդադար
զսպան
ածելի-սլվլիկ
ավար-թալան
համակվել-պատվել
կափկափել-կրկջալ
մոլեգին-մոլի
ընկղմվել-սուզվել
շեշտակիություն
ջլատվել-թուլանալ
խորհրդածել-մտածել
խելահեղ-մոլեգին
սեպ
մխրճվել-մտնել
ընկրկել-քաշվել
հրացոլք- հոգնաբեկ
Վերլուծական աշխատանք.
«Դու գլուխս կուտես, ա՛յ ձուկ,— մտածեց ծերունին։— Դա, իհարկե, քո իրավունքն է։ Կյանքումս երբեք չեմ տեսել քեզնից ավելի հսկայական, գեղեցիկ, հանդարտ ու վեհանձն արարած։ Ի՜նչ արած, սպանի՛ր ինձ։ Ինձ
համար արդեն մեկ է, թե ով ում կսպանի»։
Ես հասկացա, որ պապը արդեն հոգնել էր և նրա
համար արդեն մեկ էր, որ ձուկը իրեն կսպանի թե ոչ։
Եվ ի՜նչ թեթևություն ես զգում, երբ պարտված ես,— մտածեց նա։— Չէի էլ իմանում, որ այսպես հեշտ է դա։
Պապը պարտվել էր և մտածում էր թե ինչ
թեթևություն է, այստեղ ես պապուն չեմ հասկանում, քանի որ ես պարտություն չեմ սիրում տանել և նույնիսկ դրանից թեթըություն զգալ։
Ֆիլմ ու վեպը
Սկսեմ նրանից, որ պապ ձայնը ֆիլմում ինձ շատ դուր եկավ,ֆիլմը և վեպը իրարից տարբերվում էին նրանով, որ ֆիլմը դիտելուց դու ավելի ես խորասուզվում այդ ամենի մեջ իսկ վեպը կարդալուց դու ոչինչ չես
զգում,բայց ֆիլմում էլ ինչ-որ հիանալի բան չես զգում, բայց ես կարծում եմ դու ուղղակի ինձանից է, իսկ ընդհանուր ոչ ֆիլմը ոչ էլ վիպակը ինձ դուր չեկավ։
Ուսուցչի օր — նախագիծ
Կրթությունը Աստծո պատկերի բացահայտումն է երեխայի մեջ:
Ոչ կրթությունը Աստծո հետ կապ չունի, որովհետև կրթությունը դա խելքի սնուցում է ոչ թե ինչ-որ Աստծո բացահայտում։
Այն մարդու հոգևոր էության իմացական ձգտումն է:
Ոչ,որովհետև մարդը պետք է իր մեջ հասկանա թե նա ով է ոչ թե դպրոցը։
Այն Անմահության ճանապարհի, Անսահմանության ճանապարհի ընբռնումն է:
Ոչ, համաձայն չեմ, որովհետև երբ դու ծնվում ես դա երկար ճանապրհի սկիզբն է իսկ մահը դա այդ ճանապարհի վերջն է։
Այն դեպի Լույս տանող ուղի է:
Այո, որովեհետև երբ դու խելացի ես ամեն ինչ քեզ համար լուսավոր է դառնում
Այն գիտակցության ընդլայնման միջոցով կյանքի ճանաչողություն է:
Ոչ, կրթությունը չպետք է մտնի մարդու կյանքի մեջ։
Այն Երկրի վրա կյանքի վերափոխման ձգտումն է՝ վեհությունը և հանդիսավոր գեղեցկությունը:
Ոչ, Հայաստանը ոչինչ չի կարող փոխել լավ կոմղ։
Կրթությունը համընդհանուրի բարեկեցությունն է:
Եթե բոլորը կիրթ լինեն այո, բայց Հայաստանում այդպիսի բան չի լինի։
Կրթությունը Երկրի վրա Լույսի հաղթանակն է:
Կրթությունը արթնացնում է թևեր ունեցող երեխային, բացահայտում է նրա Էությունը, սովորեցնում է թռչել մտքի արագությամբ՝ բարձր, հեռու:
Հետևաբար, երջանկացնելով և՛ իրեն, և՛ մարդկանց:
Գրել փոքրիկ շարադրություն (8-10 նախադասությամբ), թե ում եք համարում ձեր ուսուցիչը և ինչու. պատմեք նրա մասին, ձեր և նրա հարաբերությունների մասին, ինչ եք նրանից սովորել (կամ՝ սովորում), ինչով է նա
առանձնահատուկ…
Ես իմ ուսուցչին համարում եմ
իմ եղբորը,որովհետև նա ինձ տարբեր բաների է սովորեցրել պատմություն մի քիչ մաս է պատմել։Նա այդքան ել բար չէ,արագ նեռվայնացող է,մինչև հիմա մեկ-մեկ նա ինձ ինչ-որ բան բացատրում է,բայց իր մեջառանձնահատուկթյուն չկա, ես նրանից ուղղակի
գիտելիքներ եմ ստանում և հարգում եմ։
4․ինչ է հոգևոր ուղին և ինչպես ես այն անցնում դու (ստեղծագործական
աշխատանք):
Մեկնաբանիր Ջոն Գատոյի խոստովանությունը (նախաբան) սովորողի
տեսանկյունից
Ջոն Գատոյը մտածում էր որ երեխաներին պետք
չէ փակի տակ պահել այլ ազատութուն տալ,որպեսզզի երեխաները իրենց մտքերը կարողանան ազատ արտահայտվել։Ես համաձայն եմ, քանի որ դա ճաշտ է և խուրախսվում է իմ կողմից։
Կոմիտաս առաջին ֆիլմ
Ես այքանել շատ բան չգիտիեի կոմիտասի մասին, այդ
պատճաառով ինչ որ պատմվումմ էր ինձ համար նոր էր, բայց անհետաքրքրելի էր։
Առաջին հոդված
Միտքդ մարզէ ազնիւ գիտութիւններով եւ մաքուր գեղարուեստով: Իմաստունի ծովածաւալ միտքէն
որսա՛ գիտութիւն եւ գեղարուեստագէտի սիրտէն բարի բարի զգացումներ: Գրքերն ու ձայները մեռած հոգիներու մտքի ու հոգու տապաններն են:
Այո համաձայն եմ, քանի որ մարդ պետք է միշտ միայն խելացի բաներով լցնենի իր խելքը ։
Ֆիլմ երկրորդ
Եթե ճիշտ ասեմ, ես պատմածից ոչինչ չգիտեի, այդ պատճառով ամեն ինչ ինձ համար նոր էր, բայց անհետաքրքիր էր։
Հոդված երկրորդ
Ես մտածում եմ,որ երկրորդ հոդվածը ամենա հիմարն էր,որովհետև ինչես կարող է երգը լինել լեզու, երգը դա ուղղակի զբաղեցնելու համար է, ես մտածում եմ, որ պարը ավելի
կարևոր է, որովհետև պարը սիրուն է (փոքրամասնությունը)։
Աշխարհը նայում են զարմացած
Երբ ես փոքր էի ամեն ինչին նայում էին որպեսս սովորական բան, բայց ես մեծացել եմ և ունեմ տարբեր հետաքրքրություններ և հիմա ես ուսումնասիրում եմ քիմիան և
կենսաբանությունը և մեկ-մեկ զարմանում եմ։Ես ամենա շատը զարմանում եմ խաղալուց, երբ նոր հնարավորություն եմ գտնում խաղի մեջ։
Համբերանքի չիքուխը
Պատմությունը ինձ շատ դուր եկավ,պատմությունը շատ հետքրքիր էր և
տեղ-տեղ ծիծաղելի և սովորեցնում էր տարբեր կյանքի օրենքներին։Իմ ընկերներին խորուրհդ չեմ տա, քանի որ նրանք այսպիս գրքեր չեն սիրում։Մի խոսքով գիրքը ինձ շատ դուր եկավ իսկ դա շատ լավ կոմպլիմենտ է բոլոր
գրքերի համար։Իմաստը նրանում է,որ պետք չէ շատ ագահանալ։Կերպարը ինձ շատ դուր եկավ,նա ուժեղ մարդ էր և շատ բան տեսած նա նաև պրինցիպյալ էր,այդ կերպարը ինձ շատ դուր եկավ։ Պատմությունը ինձ շատ դուր
եկավ։
Ծառա Սիմոնը
Ինձ պատմվածքը դուր եկավ,որովհետև Սիմոն չվախեցավ իր տիրոջը ասել ճիշտը, որ նա հոգնել է ամեն ինչ անել իր համար և որ արդեն իր անունից արդեն զզվում է,ինձ դուր եկավ այդ մասը,իսկ պատմվածքը
ընդհանուր դուր չեկավ։
Սաադիի վերջին գարունը
Պատմվածքը ինձ դուր չեկավ, քանի որ
անհետաքրքիր էր և չկար սյուժետ,ինչ որ քաշող բան չկար։Հերոսը ինձ դուր չեկավ, քանի որ նա ինձ անհետաքրքիր մարդու տպավորություն թողեց, իսկ իմաստ իմ կարծիքով պատմվածքի մեջ չկար։
Դերենիկ
Դեմիրճյան
Գիրք Ծաղկանց
Կարդալ պատմվածքի առաջին հատվածը(մինչև … փոքրիկ Զվարթը):
Դուրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրիր դրանք:
Բնութագրիր Զվարթին:
Զվարթը շատ խելացի էր,ուրախ,հետաքրքրասեր
Բնութագրիր հասարակությանը,որտեղ ապրում էր Զվարթը:
Այնտեղի հասարակությունը իմ կաւծիոով հիմարոտ էր։ ագրեսիվ էր
Ի՞նչ հակասություն կար նրանց միջև (ցույց տուր մեջբերումներով),որն էր դրա
պատճառը:Դու բնակա՞ն ես համարում այդ հակասությունը.ինչու՞:
Կարդալ պատմվածքի երկրորդ հատվածը (մինչև
… ու անդունդների նիշերով):
Ինչպե՞ս կբացատրես վանահոր հասցեին ասված այս արտահայտությունը՝ նա «հոգևորաց» չէ,այլ «մարմնավորաց» է:Ինչո՞վ էր նա տարբերվում մյուս վանականներից:
Ես մտածում եմ նա այդպես ասեց,որովհետև նա եղել է փիլիսոփա և ճարտարապետ և այդ պատճառով հոգեպես հզոր չի։
Կարո՞ղ ես արևելահայերեն դարձնել (թեկուզ՝ մոտավոր)վանահոր խոսքերը. Կառուցումն է աշխարհն և աշխատք շինողական… Կառուցումն է քաղաքն,կառուցումն՝ խոսքն,կառուցումն՝ միտք… Աշխատ առնե բնությունն,կառուցանե ծառն,շինարարն մրջյունն։ Եղեք և դուք կառուցողք և շինարարք,որպես մարդիկք երկրի,սիրեցեք աշխատք,զի կառուցումն և աշխատք սուրբ են… Չքանա
բռնություն,փոշիանան գահք և թագավորությունք և մնա
շինարարն:
Կառուցել․․․ Կառուցում են քաղաքներ,կառուցում են խոսքեր,կառուցում են մտքեր։ Եղեք կառուցող և
շինարար որպես մարդ սիրեք երկիրը,սիրեք աշխատանքը,կառուցելը և աշխատանքը սուրբ է․․․ մի կատարեք բռնությւոն։
Քո կարծիքով կառուցելն ինչու՞ է ամեն ինչից վեր դասում,իսկ դու ինչքա՞նով ես քեզ կառուցող համարում,ինչ ես «կառուցում»:
Չգիտեմ ինչու է ամենա վերը դասվում
կառուցումը ։Ես ինձ փոքր կառուցող եմ համարում,որովհետև կառուցել եմ դեռ մի փոքր ճանապարհ բժիշկ դառնալուն համար
Կարդալ պատմվածքի երրորդ հատվածը (մինչև
… թաղեցին քարե գաղտնարանում):
Դուրս գրել անհասկանալի բառերը և բացատրել բառարանի օգնությամբ:
Ինչ էր փորձում քարոզել Զվարթը:
Այն, որ ամեն մեկը սիրի իր դիմացինին
Ինչու՞ է նախանձը, սահմանափակը փորձում միշտ փակել Սիրո ճանապարհը:
Ես այդպես չեմ համարում,որ նախանձը սիրուն սահմանափակում է, քանի որ եթե դու ինչ որ
մեկին սիրում ես դու միևնույն է ինչ որ տեղ սկսելու ես նախանձել։
Կարդալ պատմվածքը մինչև վերջ:
Ի՞նչ են խորհրդանշում ծաղիկները Զվարթի գրքում:
մարդկանց
Թվարկիր, թե ըստ պատմվածքի, գիրքը ի՞նչ դեր կարող է կատարել մարդու կյանքում: Ո՞րի հետ ես դու համաձայն.ինչու՞:
Ամեն մարդու մոտ տարբեր ձևով, քանի որ ամեն մեկը իր տեսանկյունը ունի։
Մեկնաբանիր վերնագիրը:
Հիսուսի Առակները # 1
Նոր գինին հին տիկերի մեջ չի դրվում
Ասելիք
Պետք չէ հինը ղառնե նորի հետլ,որովհետև նորը ունի իրենը իսկ հինը իրենը։Այդ առակները հիմա կարելի է
օգտագործել։
Հիսուսի առակները #2
Ինչպես՞ շահեցնել դրամը
Ասելիք 2
Եթե աշխարհը տալիս է օգտագործիր,պետք չէ ունեցածը պահել պետք է օգտագործել թե չէ ձեր ունեցածնել
կկորի։
Հիսուսի առակները #3
Ոչ ոք ճրագը վառելուց հետո այն չի թաքցնի, կամ կաթսայի տակ չի դնի,
այլ կդնի աշտանակի վրա, որպեսզի ներս մտնողները լույսը տեսնեն։
Հիսուսի առակում ասվում է,որ պետք չէ ոչինչ թաքցնել,բայց ես
համաձայն չեմ,քանի որ առանց ստի մենք չեն կարող ապրել։
Օրինակ՝Nasa-ն նրանք շատ գախտնիքներգիտեն և եթե ասեն ամբողջ աշխարհը վախից կմահանա։
Օրինակ բաներ կան,որոնք պետք չէ ասել ընկերներին և եթե մենք այդ
բաները ասենք նրանք կարող են հիասթափվել։
Պաուլո Կոելիո
Հատված առաջին
Ինձ դու եկավ այս պատմվածքը Մենք աշխարհ ենք
գալիս մեր երազանքների և իդեալների որոնման համար: Հաճախ մենք անհնար ենք դարձնում այն, ինչ մեր հնարավորությունների սահմանում է: Երբ սխալվում ենք, զգում ենք, որ
վատնել ենք մեր ժամանակը՝ մի ափ հեռավորության վրա փնտրտուք անելով: Մենք մեղադրում ենք մեզ սխալների, մեր որոնումների անօգտակարության համար և մեր իսկ
կողմից ստեղծած խնդիրների համար: Ուսուցիչն ասում է.
- Չնայած գանձը կարող է թաղված լինել
քո իսկ տան տակ, դու այն կգտնես միայն, եթե սկսես փնտրել: Եթե Պետրոսը չզգար մերժման ցավը, նա Եկեղեցու գլուխ չէր ընտրվի: Եթե անառակ որդին չվատներ ամեն
ինչ, նրա ապաշխարությունը հոր համար տոն չէր դառնա: Մեր կյանքում կան առանձնահատուկ իրեր, որոնց վրա որպես կնիք գրված է . «Դու իմ արժեքը
կգիտակցես միայն այն ժամանակ, երբ կկորցնես ինձ ու կվերագտնես: Լավ չէ, երբ փորձում ես կարճացնել ուղին»:
Ուսուցիչը հանդիպեց իր սիրելի
աշակերտին և հարցրեց, թե ինչպես է նրա հոգևոր առաջընթացը: Աշակերտն ասաց, որ ինքը հիմա ընդունակ է իր օրվա ցանկացած պահը նվիրելու Աստծուն:
- Այսպես, ուրեմն՝ քեզ մնացել է
ներել քո թշնամուն, - ասաց ուսուցիչը:
Աշակերտը վախեցած նայեց ուսուցչին և
ասաց.
- Բայց դա պարտադիր չէ: Ես չարություն
չեմ տածում իմ թշնամու հանդեպ:
-Ի՞նչ ես կարծում` Աստված քո հանդեպ
չարություն տածո՞ւմ է, - հարցրեց ուսուցիչը:
- Իհարկե, ո′չ, - պատասխանեց
աշակերտը:
- Այնուամենայնիվ, դու ողորմածություն
ես խնդրում նրանից, չէ՞: Նույն կերպ վարվիր և քո թշնամու հետ, եթե անգամ դու նրա հանդեպ չարությամբ չես համակված: Ներող մարդու սիրտը մաքուր է և
անուշաբույր:
Երիտասարդ Նապոլեոնը քամուց
տարուբերվող եղեգնի նման դողում էր Տուլոնի կատաղի ռմբակոծությունների ժամանակ: Մի զինվոր, այդ պահին տեսնելով նրան, մի ուրիշ զինվորի
Ինձ դուր եկավ այս
հատվածը,քանի որ պատմվածքում ասվում է,որ պետք չէ հեշտ ճանապարհներ գտնել և պետք չէ թշնամիների վրա չարություն տածել։
Հատված 2
Երբ ճանապարհորդը տասը
տարեկան էր, մայրը ստիպեց նրան ֆիզիկական դաստիարակության կուրս անցնել: Վարժություններից մեկը պահանջում էր կամրջից գետը թռչել: Դասընթացի սկզբում նա վախից քարացել էր: Ամեն օր նա կանգնում էր շարքի
վերջում և տանջվում, երբ իրենից առաջ կանգնածներից մեկը իր թռիչքն էր անում, քանի որ իր հերթը ավելի էր մոտենում: Մի անգամ մարզիչը նկատեց նրա վախը և ստիպեց նրան առաջինը թռչել: Չնայած նա դեռ վախեցած
էր, բայց այդ ամենը այնքան արագ կատարվեց, որ վախը փոխարինվեց համարձակությամբ: Ուսուցիչն ասաց.
-Հաճախ մենք մեզ թույլ ենք
տալիս պահը կորցնել: Բայց կան դեպքեր, երբ պետք է քշտենք մեր թևքերը և լուծենք խնդիրը: Այսպիսի դեպքերում ավելի վատթար բան, քան հապաղումն է, չկա։
Հատված 3
Ինձ դուր եկավ այս
հատվածը,որովհետև ասվում է պետք չէ վախենալ ամենա վերջին պահին պետք է վախը հախթահարել և անցնել առաջ։
Պետրոս Դուրյան
Լճակ
Առաջադրանքներ.
Բանաստեղծությունը փոխադրել արևելահայերեն:
Քնարական հերոսի կարծիքով ինչու՞ էր ապշած լճակը. է՞լ ինչը կարող է ապշեցնել
լճակին:
Քնարական հերոսի կարծիքով, լճակը հաելու մեջ գեղեցկուհի էր տեսել։
Ի՞նչ նմանություններ էր գտել քնարական հերոսը իր և լճակի միջև: Իսկ
տարբերություննե՞ր:
Նրանք երկուսն էլ միայնակ էին և ընկերներ էին ման գալիս։
Ի՞նչ տրամադրություն է տիրում բանաստեղծությունում: Ի՞նչ գույն կներկեիր այս
բանաստեղծությունը:
Բանաստաղծության մեջ գերիշխում են մոխրագույն և սև գույները։Ընդհանուր
բասատեղծությունը շատ տխուր է։
Ի՜նչ կ՚ըսեն
Առաջադրանքներ.
Բանաստեղծությունը փոխադրել արևելահայերեն:
Ինչպե՞ս ես հասկանում այս արտահայտությունները
ա/ արշալույսի նման անհուն լինել
Պայծառ լինել ինչես արշալույսը
բ/ գլխի աստղերը հերթով թափվել
Այսինքն գլխից քիչ-քիչ ընկնում աստղերը։
գ/ փրփուրները հատակում լինել
Ինչպե՞ս է քնարական հերոսը վերաբերվում կյանքին ու մահվանը:
Քնարակ հերոսն չի ուզում էլ ապրել,քանի որ չի կարողանա անել աին ինչ ուզում է,նա
ուզում էր մահանալ որպեսզզի կարողանա այնտեղ իր երազանքները կատարել։
Կարդա առաջին կտորը (լցակայանի ծերունու և Թոմասի զրույցը):
… գալիքի մասին
կանխագուշակումներ մի՛ արա, ոչինչ մի՛ պահանջիր, ոչնչից մի՛ զարմացիր … —
հետաքրքիր միտք է, փորձիր մեկնաբանել՝ համաձայնվելով կամ հակադրվելով:
Այս տողերից մարդիկ պետք է հասկանանք,այն որ ինչ որ պետք է լինի դա պետք չէ գուշակել թե ինչ է լինելու և երբ դա լինի զարմանալ պետք չէ,քանի որ եթե լավ բան է լինում թե ոչ,ձեր պատճառով է լինում։
Որ միտքը դո՛ւ կառանձնացնես: Կարդա, քննարկիր դասարանցիներիդ հետ:
Կարդա երկրորդ կտորը (Թոմասի մտորումները Ժամանակի մասին):
Ինչու՞ է հերոսը Ժամանակը մեծատառով նշում:
Ես մտածում եմ,որովհետև նա շատ եր ժամանակը գնահատում։
Ժամանակի նկարագրություններից ո՞րն էր, որ դու էլ կարողացար պատկերացնել: Է՞լ ինչի է
նման ժամանակը, նրա ձայնը:
Տանը
պատմվածքը կարդալ մինչև վերջ:
Բառերը
ոչինչ են, ավելի՝ քան ոչինչը։ Իսկ ի՞նչն է կարևոր…
… նայում էր երկնքին, որտեղ մութի մի երանգին հաջորդում էր երկրորդը…—
նկարագրիր մթնող երկինք:
Գեղեցիկ արևը քիչ-քիչ հեռանում է ամպերի տակ և ես էլ չեմ կարողանում տեսնել արևի գեղեցիկ շողերը։
Հետազոտական աշխատանք — Ծառի
պաշտամունք (ընտրել ուղղություններից մեկը և նյութեր հավաքել,ներկայացնել դասարանում):
Ծառի պաշտամունքը հին աշխարհում:
Ծառի պաշտամունքի «մնացորդներ» ժամանակակից աշխարհում:
Կենաց ծառի պաշտամունքը հայերի մեջ:
Սրբացված ծառեր:
Ծառապաշտությունը Հին Հունաստանում
Հին հույները հավատում էին, որ ծառերի ոգիները՝ պատգամախոս
դրուիդներն (դրիադներ) ու դրուիդուհիները, հովանավորում են ծառեր աճեցնող ու խնամող մարդկանց։ Նրանց պատկերացմամբ Զևսի հնագույն տաճարը եղել է Եպիրոս նահանգի Դոդոնյան անտառի հսկա կաղնին։
Հավատացյալներն ունկնդրելով Դոդոնյան կաղնու սաղարթների սոսափյունը՝ պատգամախոս ոգիների «կամքով» արել են զանազան գուշակություններ։ Հին հույները սոսի (սուսի) ծառը նվիրաբերել են Ապոլլոնին, լատինացիք՝
Պահապան ոգուն, իսկ ծննդյան օրերին մերձավորները միմյանց նվիրել են սոսու ճյուղերից հյուսված պսակներ։
Ծառապաշտությունը Հին Հայաստանում
Ծառապաշտությունը կարևոր տեղ է գրավել նաև հին հայոց կրոնում։
Հավիտենական սրբության, օրհնության և անմեղության խորհրդանիշ «Կենաց ծառի» պաշտամունքը Հայկական լեռնաշխարհի բնակչության մեջ տարածված է եղել վաղ ժամանակներից։ Սոսիի պաշտամունքի գլխավոր տաճարատեղին
եղել է Արմավիր մայրաքաղաքը։ Ըստ հայ ավանդական պատմության՝ Արա Գեղեցիկի թոռ Անուշավանը կրել է նաև Սոսի նվիրական անունը, որովհետև հայրը՝ Արա Արայանը, նրան նվիրել էր Արմավիրի Սոսի տաճարին։
Սուսի (Սոսի) անունով տաճարները գոյություն են ունեցել Ուրարտու
պետության ժամանակ (մ.թ.ա. IX-VI դարեր)։ Իսկ Էրեբունի (Արին բերդ) քաղաքատեղում պեղվել է Սուսի անունը կրող տաճար՝ զարդարված սրբազան ծառերի որմնանկարներով, ծառերի մոտ կատարվող զոհաբերությունների
տեսարաններով։ Արմավիրը բոլորված է եղել ձեռատունկ սոսիներով, որոնց սաղարթների սոսափյունից և ճյուղերի շարժումներից հին հույների նման գուշակություններ են արել հեթանոս հայերը։
Ծառապաշտությունը, որոշ ձևափոխություններով, գոյատևել է
քրիստոնեության ժամանակ։ Ամանորի և Ծաղկազարդի (Ծառզարդար) տոներին հայերն իրենց տները, անգամ եկեղեցիները զարդարել են ծառերի դալար ճյուղերով։ Ներսես Շնորհալին վկայում է, որ Սամոսատա քաղաքի հայ
աղանդավորների՝ արևորդիների մեջ XII դ. պահպանվում էր բարդի ծառի հնավանդ պաշտամունքը։
Ահա թե ինչ է ծառը — հեղինակի
թվարկածներին ավելացրու քոնը: Նկարագրիր զգացողություններդ ծառազուրկ, ասֆալտապատ միջավայրում և սաղարթախիտ, փարթամ բնության գրկում:
Նրանք բնությանը գույներ են հաղորդում, ստվեր տալիս, հողից բերք ստանում կամ դառնում են մանկական խաղերի թագավորություն, ուր կարելի է մագլցել, խաղալ, կախվել ճյուղերից... Հրաշք, որ սնունդ և
ուրախություն է պարգևում, ահա թե ինչ է ծառը;
Ծառերի շնորհիվ մենք ավելի լավ ենք շնչում և մենք կարողանում ենք գեղեցկացնել մեր աշխարհը
Հետազոտական
աշխատանք — Ծառի
պաշտամունք (ընտրել ուղղություններից մեկը և նյութեր հավաքել,ներկայացնել դասարանում):
Ծառի պաշտամունքը հին աշխարհում:
Ծառի պաշտամունքի «մնացորդներ» ժամանակակից աշխարհում:
Պատմվածքը շատ երկար էր,անհասկանալի էր,շատ դժվար էր հասկանալ իմաստը
Չարենցյան օրեր
Կապույտ
Կապույտում հոգիս մի հին իրիկուն.-այս տողերից կարելի է հասկանալ, որ մի մարդը իրիկունը, (մի մաքուր
մարդ):Այստեղից կարելի է հասկանալ, որ կապույտը նշանակումմ է, մաքրություն,հանգստություն. ?.
Ոսկի
Դու տրտում ես, բայց արևի բռնկված ոսկին
Ոսկեզօծել է քո կապույտ, աստղայի՜ն հոգին:
Ու սփրթնած դեմքի՜դ վրա — բռնկվող մի փա-Այս տողերից ես հասկանում եմ հոգևոր
ուժ:
Մանուշակագույն
Փռվեց քո դեմքին, իմ տրտմած հոգում
Մի խամրած մշուշ մանուշակագույն...-Իմ կարծիքով մանուշակագույնը նշանակում է մթություն և
տխրություն:
Հանս Քրիստիան Անդերսեն
Անագե տոկուն զինվորիկը
Հեքիաթը դուրս եկավ , շատ հետաքրքիր էր,բայց իմաստը շատ դժվար էր հասկանալ:
Թիթեռնիկը
Հեքիաթը ինձ դուր եկավ,բայց իմաստը դժվար էր հասկանալ:
Հովվուհին և ծխնելույզի մաքրողը:
Պատմվածքը դուրս եկավ,բայց շատ երկար էր և իմաստը անհասկանալի էր:
Ես այս վերնագիրը կարդալով, մտածում եմ գրել թե ես ինչի եմ
հասել կամ հաղթահարել։Ես հիմա 12 տարեկան եմ, իմ կյանքում ոչ մի գժվելու բան չի եղել,այդ պատճառով ես կպատմեմ նրա մասին թե ինչ եմ ես հասել իմ կյանքում։
Ես կարող եմ գլուխ գովալ նրանով,որ ես արդեն 3 տարի է գնում եմ
նկարչությոան և վատ չեմ նկարում,ես սովորում եմ <<Մխիթար Սեբաստացի Կրթահամալիրում>> <<Միջին դպրոցում>> և ես կարել է ասել լավ եմ սովորում։Ես կարող եմ ասել,որ ես կարողանում եմ
լավ լողալ,ես կարող եմ ասել այն,որ ես ինչ որ չափով հասկանում եմ համակարգիչներից և մի քանի ծրագրերից։
ի՞նչկպատմերԵրկինքըԵրկրին.Ստեղծագործիր
Ես
մտածում եմ,որ երկինքը կպատմեր երկրին թե ինչ է կատարվում տիեզերքում։Նա բոլոր տեղեկություները կասեր։
Օրինակ՝ մի քանի մարդիկ տիեզերքում են,արևը մոտենում է մեզ։
Մի
օր երկինքը ասաց երկրին՝,Երկիր հիշիր դու ինձ համար միշտ ամենա լավ ընկերն ես եղել, ես քեզ հետ շատ լավ ժամանակ եմ անցկացրել ,բայց այսօր մենք երկուսսել կմահանանք։
Արևը չեր հասկանում թե ինչ է կատարվում և հարցրեց,- ինչ է պատահել երկինք։ երկինքը պատասխանեց -,մեր վրա գալիս է արևը և մենք բոլորս շուտով կմահանանք։Երկիրը այդ լուրը լսելով
վախեղավ,բայց նա ուրախացավ ,որովհետև նրա կողքին կար մի ընկերը, որը իրեն,հարգում էր և սիրում։
Ստեղծագործական աշխատանք`
Երանի ես ... լինեի
Ես շատ կուզենայի մի մարդ լինեի,որը կարողանում է անել ամեն ինչ:Ես կուզենայի լինեի մի մարդ, որը ամեն ինչ գիտի:Ես կուզենայի լինեի այնպիսի մարդ, որը կկարողանա, ինչ որ օգուտ բերել մարդկանց և ամենա
շատը կուզենաի օգուտ բերեի մեր երկրին,որովհետև մեր երկիրը ծանր իրավիճակում է:
Սկյուռիկ և Գայլ
Սկյուռիկըը ճուղից ճյուղ էր թռչկոտում,բայց միամտորեն ընկավ ուղիղ քնաթաթախ գայլի դիմացը։Գայլը թռավ և
ուզում էր ուտել նրան։Սկյուղիկը սկսեց խնդրել
-Թող ինձ
Գայլը ասաց
-Լավ, ես քեզ բաց կթողնեմ,բայց դու ինձ ասա,ինչից դուք,սկյուռիկներտ այդքան ուրախ եք։Ես միշտ տխուր եմ,իսկ ձեզ նայում ես,դուք էնտեղ վերևում մենակ խախում եք և թռչկոտում։
Սկյուռիկը ասաց․
-Սկզբում ինձ թող ծառի վրա․էնտեղիցել քեզ կասեմ, ես քեզանից վախենում եմ
Գայլը թողեց սկյուռիկին,իսկ սկյուռիկը գնաց ծառի վրա և այնտեղից ասաց․
-Դու նրանից ես տխուր,որ միշտ չար ես,քո սիրտը չարությունից վառվում է։Իսկ մենք ուրախ ենք,որովհետև
ոչմեկին չարություն չենք անում։
Այն, ինչին չես հավատում, իրականում չկա: — Մեկնաբանիր:
Այս տողով հեղինակը ուզում է ասել,որ առանց հավատքի ոչինչ չի կատարվում:
Սովորեցրու ինձ ծիծաղել, փրկիր իմ հոգին: — Գտիր ասացվածքներ ծիծաղի մասին
Գլուխ տասնյոթերորդ. առաջադրանքներ
Հարստությունը պարտավորեցնում է որոշակի քաղաքավարություն: Շատ կարևոր է մարդկանց տարածության
վրա պահելը: — Ինչպե՞ս ես հասկանում այս միտքը. համաձա՞յն ես:
Ես հասկանում եմ,որ հարուստները չպետք է սովորական մարդկանց հետ շփում ունենան:Ես համաձայն չեմ
այս մտքի հետ, որովհետև հարուստ մարդը ամեն րոպե կարող է դառնալ սովորական մարդ և նա ոչ մի բանով առավել չի լինի:
Գլուխ տասներկուերորդ, տասներեքերորդ, առաջադրանքներ.
Ոչ,որովհետև ես միշտ գիշերն եմ կարողանում կենտրոնանալ և մտածել:
Բարոնից չվախենալու ճի՞շտ ձև ընտրեց Թիմը. բացատրիր:
?
Գլուխ տասնչորսերորդ. առաջադրանքներ
Նա, ով չի կարող ծիծաղել, չի կարող և երգել: — Մեկնաբանիր այս միտքը:
Էստեղ ասվում է, որ երբ երգում ես դու էմոցիաներով լի ես,իսկ եթե դու չես կարող ծիծաղել դու
էմոցիաներ չունես:
Երբ արև ճառագայթներն ընկնում են դեմքիդ, ի՞նչ անուրջներ (պատկերներ, մտքեր, զգացողություններ)
են քեզ համակում:
Եթե ճիշտն ասեմ,ինձ դուր չի գալիս երբ իմ դեմքի վրա արևի ճառագայթ է ընկնում,ես մտածում եմ ուր
գնամ որպեսզզի արևի ճառագայթները դեմքիս չընկնեն:
Գլուխ տասնհինգերորդ, տասնվեցերորդ. առաջադրանքներ
Այժմ, նույնիսկ պարտություն կրելով, ես մնում եմ հաղթող՝ ես ծիծաղում եմ: — Այդպե՞ս է.
ինչու՞:
Ոչ,դու այդ ծիծաղով փորձում ես համոզել ինքդ քեզ, որ դու չես պարտվել, այլ հաղթել ես:
Գլուխ տասնմեկերորդ, առաջադրանքներ.
Ես գնահատում եմ իմ ծեր, պարզամիտ, հիմար, բարի աչքերը, շատ ավելի, քան աշխարհի բոլոր
հարստությունները: — Ինչը չես փոխի քո մեջ աշխարհի բոլոր հարստություններով:
Ինձ թվում է ես չէի վաճառի իմ բարությունը,որովհետև եթե մարթ գոնե մեկ կաթիլ բարություն չունի
նրան հետ ոչ մեկ չի ցանկանա շփվել:
Նեղ նրբանցքներում, որտեղ մեծահասակները ստիպված են կամա թե ակամա հաշվել յուրաքանչյուր կոպեկը,
երեխաները վաղ են սկսում լուրջ վերաբերվել դրամին: — Մեծերի պահվածքը քե՞զ ինչին է ստիպում լուրջ վերաբերվել: Պատմիր այդ մասին:
Իմ ծնողները լուրջ չեն ընդունում մուլտֆիլմներիմկեր և խաղեր,նրանք մտածում են, որ դա
հիմարություն է:
Այդպես չի լինում, որ մարդու բախտը միշտ բերի: — Բոլորս էլ գիտենք այդ մասին, իսկ ժողովրդական
իմաստությունը ասացվածքներ ունի այս մտքի վերաբերյալ. գտիր դրանք և հավաքիր:
Նա նորից սկսեց հաճախ ծիծաղել իր նախկին մանկական ծիծաղով … — Ինչպե՞ս էր փոխում ծիծաղը Թիմի
կյանքը: Ընդունու՞մ ես ծիծաղի զորությունը. ինչու՞մ է այն կայանում:
Նրա կյանքը ավելի էր հեշտացե և ոչ ծիծաղը ոչ մի զենք չէ,ծիծաղը ուղակի զգացմունք է:
Գրել տրված բառերի հոմանիշներ. ցնծալ, մտախոհ, վճիռ, գաղտնաբար, խցկել, թուխ, կարկամել,
տատանվել, հեկեկալ, խռպոտ, լողլող, ճաղատ, փարթամ, քրքջալ, հազվագյուտ, ծլկել, ընկճվել, տաղտկալի:
Թիմն ինքն էլ չգիտեր, թե ինչու՞ ծիծաղեց, բայց այդ մասին նա չէր էլ մտածում: Նա դեռ այն հասակում
չէր, երբ մարդիկ շատ են մտածում իրենց անձի ու իրենց արարքների մասին: — Իսկ քո կարծիքով ինչու՞ նա ծիծաղեց:
Ինձ թվում է նա իրականում չէր ծիծաղ այլ իր մեջ լացում և ուզում էր այդ ծիծաղով իր
մենակությունը լցնել:
Ուրախությունն ու վիշտը միշտ կողք-կողքի են ապրում: — Մեկնաբանիր այս միտքը՝ համաձայնելով կամ
հերքելով այն:
Ոչ,ես այս մտքի հետ համաձայն չեմ քանի,որ եթե դու շահես մեկ միլիարդ դոլար անհնար է,որ դու նրանք
կորցնես գրպանում,բայց լինում է նաև այնպես, որ մտածում ես բախտ բերեց վերջապես, բայց , ինչ որ հիմարություն է ստացվում:
Կարդա առաջին գլուխը և կատարիր առաջադրանքները.
Բացատրիր բառերը բառարանի օգնությամբ.
նրբանցք-նեղանցք
լղար-նիհար
կարծեցյալ-մտացածին
սալարկված-?
անպատկառ-անամոթ
տաշեղ-կափուկ
տանուլ տալ-պարտվել
հանդուգն-խիզախ
ստահակ-անկարգ
շնչասպառ-շնչահեղձ
պոռթկում-?
միտում,- ձգտում
շշպռել-հանդիմանել
գժտվել-խռովել
սողոսկել- խցկել
մղձավանջ- կոփ
սրտաճմլիկ-սրտաշարժ
լալկան-լացկան
համակել-ողողել
պճնված-?
Նրանք, ովքեր մեծ և հարուստ քաղաքում քիչ փող ունեն, հաճախ դառնում են մռայլ և նախանձ: —
Համաձայն ես այս մտքի հետ. ինչու: Եվ պատճառն այստեղ մարդիկ չեն, այլ՝ նրբանցքները: — Ինչ կապ ունեն նրբանցքները մարդու հոգեվիճակի հետ:
Ոչ համաձայն չեմ,ուժեղ և խելացի մարդիկ երբեք նախանձ չեն դառնում:Նրբանցքները մարդուն ճնշում
են:
Բայց քանի որ, բարեբախտաբար, այնուամենայնիվ կիրակիներ կան, նա մնաց սովորական տղա: — Կիրակիներն
ինչո՞վ էին բախտավորություն, և որն է սովորական տղա լինելու երջանկությունը:
Կիրակի օրը նրանով էր բախտավորություն, որ տղան իր հոր հետ էր ժամանակ անցկացնում:Իսկ սովորական
տղայի երջանկությունը դա ընտանիքի հետ լավ ժամանակ անցկացնելն է:
Թիմը դարձել էր ինքնամփոփ և հպարտ, չափազանց հպարտ: Միայն այդ կերպ նա կարող էր պաշտպանվել խորթ
մոր հարձակումներից: — Ինչպե՞ս է հպարտությունը պաշտպանում մարդուն հարձակումներից:
Հպարտ մարդը թույլ չի տալիս իրեն ծաղրեն, նվաստացնեն և այդ կերպ պաշտպանվում է
հարձակումներից:
Զորյան
Ցանկապատ
Բառային աշխատանք —
շևակալել-շիվակալե
անձնապաստան-անհոգ
ճգնել-ջանալ
փթթել-ծաղկել
պճնած-զուգել
մացառ-թուփ
աղշպանք-բանգ
արևկա-արևոտ
վետվետել-ալիքավորել
արեգընդդեմ-արեգդեմ
չուխա,-մահուդ
մաճ-գութան
կանթել-ամաներին կանթ դնել
չափար-ցանկապատ
մույկ-մի տեսակի ոտնաման
ժամհար-նշան
գզիր-սուտ
վեգ-կոճ
քոթուկ-կոճղ
Բնութագրիր
Մինասին-հոգատար,ագահ,անխելք, համառ:
Թևսն- շատ համառ,իր ասածի տեր,հավատարիմ:
Ցանկապատը ի՞նչ կարևոր դեր խաղաց այս պատմվածքում:
Եթե ցանկապատը չլիներ, կռիվներ չէին լինի հարևաների միջև և նրանք դաս չէին քաղի:
Ջմռան գիշեր
Բառային աշխատանք -
հատ-ընդհատ-հատիկ առ հատիկ
տնքալ-հառաչել
անդիմադրելի-որին չի կարելի դիմադրե,
խռնվել-վիրավորվել
ճրրալ-տնքալ
երերալ-ճոճվել
խաղացկուն- թռվռուն
դժկամ-չկամեցող
հերու-խորք հայր
տայաղ տալ-ենթարկվել
արխ-առու
Ի՞նչ կարող ես ասել վերնագրի մասին.ինչպե՞ս է այն լրացնում հեղինակի ասելիքը:
Վերնագիրը մոտավորապես հասկացնում է ինչի մասին է լինելու և երբ:Նա օգնում է նրանով,որ
մոտավորապես ասում է ինչի մասին է:
Ինչու է պատմվածքի հերոսին հեղինակը համարում «տխուր» մարդ:
Որովհետև նա անընդհատ մտածում էր վատ իրադարձություների մասին:
Մայթերի վրա
Առաջադրանքներ
Բառային աշխատանք —
Զառամ-ծեր
Խռիվ- Մազերի խճճվածք
Ճիտք- Աննարուրդ
Կաղապար- տափանակ
Անախորժ- Անդուր
արևառ- Գյունեք
ճռվողել- ծլվլալ
բանուկ- բազմակոխ
քրթմնջալ- Տրտնջալ
կռան տակ-?
կարծր- ամուր
Երբև հետևե՞լ ես մուրացկանների վարքագծին. ի՞նչ ես նկատել:
Ես չեմ հետևել:
Ով էր այս պատմվածքում տխուրմարդը (կամ գուցե մարդիկ):
Մուրացկաները կինը և պապիկը:
Ջերմաչափ
Բառային աշխատանք-
Միակերպ- միատարազ
Վտիտ- Նիհար
Եղյամ- շաղ
Հետզհետե- Աստիճանաբար
Ամուրի- Ազապ
Դիցուք- Ենթադրենք
Հեգնել- ծանակել
Գավիթ- շրջափակ
Վերակացու- վերահւայեցող
Վրիպել- Շեղվել
Դավադիր- մատնիչ
Հարկավ- հարկապես
Պրպտող-
Ավար- Թալան
Հանդուգն- անվեհեր
Այլայլված-
Խզել- ընդհատել
Ողորմելի- թշվառ
սեպաձև- Բևեռաձև
Բացատրիր հետևյալ դարձվածքների իմաստը —
սուր աչք-Լավ տեսողություն
դարձել էր միս ու արյուն-շատ մտերմանալ
ականջի կողքով անցկացնել- ուշադրություն չդարձնել
երես տալ-լկաստացնել
Սուր ականջ-ամեն ինչ լսել
երես բառերով ուրիշ դարծվածքներգտեք՝ բացատրելով դրանցիմաստը
«Կարգ ու կանոն» ասելով՝ ի՞նչ էրհասկանում ծեր խոհարարը: Իսկդու՞ ինչ ես պատկերացնում «կարգու կանոն» ասելով:
Որ, պետք է ամեն ինչ իր ասածով լինի, ամեն ինչ հավասար լինի:Երբ ամեն ինչ օրենքով է
լինում:
Ով էր այս պատմվածքում տխուրմարդը (կամ գուցե մարդիկ):
Խոհարարը և երեխաներից մեկը:
Մայրենի
Չեխական գրականություն
Թռչունների Հեքիաթը
Իմաստը նրանում է,որ պետք է քո ունեցածացով գոհ լինես: Ուրիշի իրերի, երկիի և այլն բաների ետևից
չնկնել քո ունեցածը գնահատես և սիրես:Ես դրա հետ համաձայն չեմ, քանի որ եթե ուրիշ մեկը կամ պետությունը ունի ավելի լավ պայմաներ պետք է գնալ ավելի լավ պայմանների մոտ, ըստ ինձ դա ճիշտ է:
Արքիմեդի մահը
Իմաստը նրանում է, որ պետք է հավատարիմ լինել քո եղածին և չփոխել նրան:Պետք է հավատարիմ մնալ:Ես
այդ մտքի հետ համաձայն չեմ,քանի որ եթե կա նորը և ավելի լավը ըստ ինձ պետք է ընտրել լավը:
Պրոմեթեոսի պատիժը
Իմաստը նրանում է, որ պետք է ամեն ինչ լինի իր տեղում:Եթե, ինչ որ բան իր տեղում չէ դա
կարող է շատ վատ հետևանքներ թողնել:
Փոքրիկ առակներ
Գայլ
Իմաստը նրանում է,որ երբ մեզ, ինչ որ մի բան ձեռ չի տալիս մենք մյուսներին ենք վիրավորում
և ատում:
Դիվանագիտություն
Իմստը նրանում է,որ նոլորը փորձում են օրենքները խատել և ամենա կարևորը անկատ:
Իմպերիալիստ
Իմաստը նրանում է, որ բոլոր առաջնորդները մտածում են, որ հավասարությունը նրանում է,որ ամենինչի
դիմանան:
Երկրի կառավարից
Իմաստը նրանում է,որ առաջնորդները զինորների կյանքերը վտանգի են ենթարկում և հպարտանում են, որ
կարողացան հազարավոր մարդկանց իրենց համար զոհաբերել:
Ցիկլոն
Այս առակը ասում է,որ եթե վատ բան ես անում դա լավ արարք է և նա իրենով հիանում է, (դա սխալ է
պետք է վատ արարքից ամաջել:
Հացը
Առաջին հատված — 4-8 էջ
բացատրել բառարանի օգնությամբ —
քիվ-Հորիզոնական ելուստ, որ դուրս է ձգվում պատի վերին մասից կամ պատուհաների ու դռների
վերևից:
սայթաքել-ոտքը սահել
գուրգուրանք-փաղաքշնաք
գողունի-գողացված
նիրհ-քուն
ակ (ակունք)-անցք,որից բխում է ջուրը
տիղմ-Հանքային կամ օրգանական նյութերից առաջացած կպչուն նստվածք
ջրերի(ծովերի,գետերի,լճերի)հատակին կամ ճահիճներում
կլանչոց-Շան սրտաճմլիկաչոց
կածան-Ոտքի նեղ ճանապարյի
Խաշում-ծառերից թափած չորացած տերև
խաշամերեք բառով բնութագրեք հերոսին՝ հիմնավորելով տեքստից դուրս բերած կտորներով
· Մի քիչ դժվար էր ուտվում, որովհետևես չէի գնացել խոզերը փնտրելու, բայցես ուտում էի:
…Նրա մաքուր հայելումեջ ես տեսա իմ կուշտ ու հիմարդեմքը, բայց շատ էի ծարավ, կռացաջուր խմելու:
— Այս տողերից կարելիեզրակացնել, որ տղան՝ (ընտրիր մեկկամ ավելի տարբերակ, հիմնավորիր)
ա) միամիտ էր
բ) եսասեր էր
գ) թուլամորթ էր
դ) անկուշտ էր
ե) անպատասխանատու էր
զ) վախկոտ էր
է) խելացի էր
· — Դու գիրքդ կարդա — այսարտահայտությունը օգտակա՞ր խոսք է, թե վնասակար. ինչու՞:
Այո այս,արտահայտությունը օգտակարէ,որովեհտև պետք է միշտկարդալ,ինքնակրթվել և չմեծանալհիմար,անխելք և ակորղանալ չորս բառիրար հետ կապել:
Հրանտ Մաթևոսյան
Ծառերը
… լա՛վը չես, մեջդ վրեժ չկա: — Մեկնաբանիր:
Վրեժը լավ բան չէ և լավ բանի չի բերում, վրեժը միայն ծնում է չարություն:
Ավելացրու քո առանձնացրած միտքը, առաջարկիր քննարկել:
լա՛վը չես, մեջդ վրեժ չկա:
Ինչպիսին են քեզ տեսնում ծնողներդ (պատում, ռադիոնյութ կամ տեսանյութ)
Ես իմ ծնողները փոքր երեխան եմ և ինձ միշտ սիրում են, որպես տան փոքր:Երբ ես նկար եմ նկարում
նրանք ինձնով շատ են հպարտանում:Իմ ծնողները ինձ տեսնում են բարի,նպատակասլաց,ընկերասեր,հոգատար,խելացի:Ես իմ մայրիկի մոտ միշտ ժպիտ եմ առաջացնում:
Հարբած հողը
Այս պատմվածքի իմաստը նրանում է, որ եթե մեկ անգամ բախտդ բերի հնարավոր է, որ էլ նորից բախտդ
չբերի:Այս կյանքում բոլորը բարձրանում և ընկնում են,բայց ավել կարևոր է կարողանալ բարձրանալ ընկնելուց հետո:
Գյուղի Խենթը
Ես մտածում եմ,որ պետք չէ վատությանը լավությամբ պատասխանել,եթե նրանք քեզ վատ բան են անում իսկ
դու նրանց լավ բան դա անիմաստ է և հաստատ չէ, որ մարդը կփոխի և լավ գործեր կանի:
Վերջին տերև
Եսմտածում եմ,որ պետք չէ կյանքին եդպես թեթև նայել և մտածել, որ հենց տերև ընկնի ես կմահանամ ,
այդ տիպի հիմարություներ պետք չի մտածել, այդպես կյանքին նայել և ասել կազատվեմ ամեն ինչից կյանքը տրվում է մեկ անգամ պետք է լավ բաների մասին մտածել:
Մոգերի ընծաները
Ես մտածում,որ պետք է, ինչ որ բան զոհել,որ ինչ որ բան ստանաս ինչպես ասում են <<нет худа
без добра>> պետք է, ինչ որ բան զոհես,որ ինչ որ բան ստանաս և ուրախացնես կամ քեզ կամ դիմացինին:
Հետաքրքրասեր Բեսսին
Աստված միշտ լավ ու վատն է տալիս և դու պետք է քո ճանապարհը ընտրես որն է քեզ համար լավ:Շատ
անգամ մարդիկ ինրենց սխալները բարդում են աստծու վրա:
Ես և գիրքը
Ես գիրք կարդալ չեմ սիրում, որովհետև ես մտածում եմ, որ գրքերը անհետաքրքիր են և ուղղակի ժամանակ
են տանում, բայց ես կարդում եմ, որովհետև մայրիկս է ստիպում կարդալ և ասում է կարդա,որպեսզի լավ մարդ դառնաս:Ես սիրում եմ մի ուրիշ տիպի գիրք, որը կոչվում է<<манга>> դրանք շատ երկար գրքեր
են, մոտավորապես 2000-3000 էջ,որոնց մեջ գրված են ինչ, որ <<анимеи>>սյուժետ:
Պատմվածք լավ տղայի մասին
Իմաստը նրանում է,որ պետք չէ հավատլավ նրան ինչ լսում կամ կարդում ես:Ես այդ մտքի հետ
համաձայն եմ, որովհետև եթե ամեն ինչի հավատաս քեզ կարող են շատ դաժան խաբել և դու չես կարոդանա ոչինչ անել:
ինչտոնէԹարգմանչացտոնը
ՍուրբԹարգմանչացտոնըհայժողովրդիազգային-եկեղեցականտոներիցէ։Խորհրդանշում է հայոց գրերի գյուտը, Աստվածաշնչի հայերեն առաջին թարգմանությունը։Հայ առաքելական եկեղեցին «Սրբոց թարգմանչաց վարդապետացն մերոց» անվան
ներքո տոնում է վեց թարգմանիչների՝ Մեսրոպ Մաշտոցի, նրա ավագ ու կրտսեր աշակերտների՝ Եղիշեի, Մովսես Խորենացու, Դավիթ Անհաղթի, ինչպես նաև Գրիգոր Նարեկացու և Ներսես
Շնորհալու հիշատակը։
թարգմանական գործի կարևորությունն ու նշանակությունը հայ ժողովրդի կյանքում
Թարգմանչության կարևորությունը եղել է նրանում,որ հայ ժողովուրդը դուրս է եկել Հունաստանի ազդեցությունից։Թարգմանել են հոգևոր ու աշխարհիկ
գրականություն, հայկականացրել եկեղեցական ծեսերն։Ինչը օգնել է հիմնել հայալեզու հայկական դպրոց։
հայ առաջին թարգմանիչները և նրանց թարգմանությունները
Հայ առաջին թարգմանությունը եղել է Աստվածաշունչը,որը թարգմանել են Մեսրոպ Մաշտոցը և նրա աշկերտները։
Դմիտրի Լիխաչյով
Իմ կածիքով չպետք է տրտրջաս,ճանապարհորդելուց պետք է տվյալ երկրի մասին ինչքան կարող ես շատ ինֆորմացիա հավաքես ոպեսզի կարողանաս ավելի շատ բան
տեսնես։Պետք չէ դժգոհես և ամեն տեղ փորձես գտնել և տեսնել լավագույնը։
Ամեն մարդ պետք է իր կյանքըապրի
ինքնուրույն և ինքը կերտի իր ճանապարհը։Մարդ չպետք է ապրի լսելով ուրիշի կարծիքը այլ ունենա սեփականը։
2.օրվա ապրուստի և հագուստի մասին
Եվ
հաց
ու
թացի,
հագուստ-կապուստի
համար
չէ,
որ
մարդիկ
աշխարհ
են
գալիս:
Ես համաձայն եմ այս մտքերի հետ,որովհետև մարդիկ չեն ծնվում լավ կամ վատ հագնվելու համար,ամեն մարդ ծնվում է որպեսզզի, նախ դառնա ծնողների հիացմունքը, իսկ հետո արդեն ինչ որ լավ կամ վատ գործ
անի,ես այդպես եմ համարում։
… մարմնոք ապրելու փոխարեն ապրեի հոգով, ինչի համար ծնվել եմ, ինչի համար ամենքն են ծնվում… — ստեղծագործական աշխատանք՝ ինչի՞ համար եմ ծնվել, ինչի համար են մարդիկ ծնվում (6-8
նախադասությամբ):
Ինչի համար եմ ես ծնվել
Իմ կարծիքով ես ծնվել եմ, որպեսզզի դառնամ իմ ծնողների աչքի լույսը և հպարտությունը։ Ես ծնվել որպեսզի դառնամ ծնողներիս հպարտությունը, այն մարդը ումով նրանք կհպարտանան,բայց ես նաև մտածում եմ,որ իմ ծնվելը մի իմաստ էլ ունի։Այդ իմաստը այն է,որ ես ուզում եմ ,ինչ որ ցնցող, ափշեցնող բան անել։Ես դեռ չգիտեմ թե դա ինչ է լինելու բայց համոզված եմ,որ լինելու է։Գիտեք ես չգիտեմ ինչու են մարդիկ ծնվում,բայց մի քանի ենթադրություններ ունեմ,ինձ թվում է,որ բոլոր մարդիկ ծնվում են որպեսզի կրեն իրենց կյանքի բեռը,նաև մտածածում եմ,որ մարդ ծնվում է ապրելու համար,այո ուղղակի ապրելու,որ տեսնի այս կյանքի քաղծրությունը։
Կարդալ «Ծիրանի ծառ» պատմվածաշարից «Ձայնիկդ ի
հոգիս» պատմվածքը:
Առաջադրանքներ.
Բացատրիր հետևյալ բառերը բառարանի օգնությամբ. Չարխ-
Ոգեշունչ-
Ոգևորությամբ լցված
Բարձրալուր-վեհ լուր
Երփնազարդ-
Զանազան գույներով զարդարված
Հարդ-
Ցորենի գարու և այլ հացահատիկների ցողունների՝ կալսելով գոյացող մանրուքը:
Ներբողել-
Ներբողով գովերգել:
Դեգերել-
թափառել,հապաղել:
սևեռել-
Ուշադրությունը՝ միտքը որևէ բանի վրա կենտրոնացնել:
ակնապիշ-
Պշած աչքերով
ահյակ-
Ձախ
դուրալի-
հաճելի
դադրել-
պարտասել
դյութանք-
Կախարդություն
մորմոք-
Կսկիծ
Առանձնացրու այն հատվածը, որտեղ Կոմիտասը մտորում է ծովերի և առուների ջրերի մասին. ինչպես է դա արտացոլվում մարդու կյանքում:
...Առուների ափերը քչփորում էր,մի հատիկի համար պաչպչում
գետինը,կում ջրի համար երկնքից գոհություն առնում։
Ծովերի ալիքները խառնածին են,ջրերում ՝ ծեր․․․մի օրվա կյանք ունեցող սարերի ջրերը ծով հասնելու պես ջերանում են։
Մի կաթիլ ջրի համար մարդ ամեն ինչի պատրաստ է,իսկ երբ ստանում է ջուրը նա շնորհակալ է։
Վարդապետի վերջին խոսքը ինչպե՞ս կմեկնաբանես: Համեմատիր այսօրվա հայի հետ:
Վարդապետը ուզում է ասել,որ վատ է,ուրիշի ունեցածով
հիանալ,պետք է քո ունեցածն էլ գնահաստես։Մեր Հայերի հետ նույն բանն է,նրանք իրենց երկրով չեն հիանում,նրանք հիանում են ուրիշ երկրներով,իսկ իրենց երկիրը չեն գնահատում, բայց ես էլ եմ այդպիսին,ես մեր
երկիրը այդքան էլ չեմ սիրում, իսկ ուրիշ երկրներով հիանում եմ։
Կարդալ «Ծիրանի ծառ» պատմվածաշարից «Ձայն ամենայն
հայոց» պատմվածքը:
Առաջադրանքներ — ամփոփում.
Համեմատիր Կոմիտաս Վարդապետի կերպարը առաջին և վերջին գլուխներում:
Ոչ մի փոփոխություն չկա,թե առաջին թե վերջին մասերում նա նույնն է։
Գրքի ընթերցումից հետո կարո՞ղ ես տալ Կոմիտաս-մարդու, Կոմիտաս-քաղաքացու և Կոմիտաս-երաժիշտի նկարագիրը:
Կոմիտասը որպես երաժիշտ շատ տաղանդավոր էր և ձայնի շնորհիվ կարող էր իմանալ թե տվյալ մարդը որտեղից է։Նա որպես քաղաքցի ոչինչ չեր անում իր երկրի համար, նա ուղակի քաղաքցի էր և ոչ մի օրենք չեր
խախտում։Կոմիտասը որպես մարդ շատ բարի,սրտացավ և խելացի մարդ էր։
— Տի տանե՞ս ինձ հասցնես Դավթի կռվին… — Երգը՝ զենք (ստեղծագործական աշխատանք՝ առնվազն 6-8 նախադասություն)
Սարոյան
Պատերազմ
Մեկնաբանիր վերնագիրը:
Վերնագիրը կապված է նրա հետ, որ ամեն տեղ պատերազմ էր,
նույն իսկ իրենց փողոցում:
Ի՞նչ է փոխվում քո մեջ, երբ լսում ես պատերազմի մասին:
Թե ինչն եմ ատում, չգիտեմ: Բայց մի բան ատում եմ … — Պատերազմում ի՞նչն է ատելի
(ստեղծագործական աշխատանք)
Պատերազմումատելիէամենինչ,լացողծնողները,զոհվածզինվորները,նախագահը,որըիրզինվորներիմասինչիմտածումևպատերազմէսկսում:Զինվորներըոչինչչենկարողանելբացինրանլսելուց,բայցպատեազմիարդյունքումերկուկողմերնէլտուժումեն։Ես ուղակի չեմ հասկանում այն նախագահներին որոնք պատերազմ են սկսում իմ կարծիքով դա հիմարություն է,
որովհետև հազարավոր մահեր են լինում:
Ինչպիսի՞նէրԲենիկերպարը. «իսկ ես չգիտեի… որ դու այդպիսին ես …» — ի՞նչ էր բացահայտել Էմմին տղայի
մասին:
Բենին շատ խելացի, բարեհամբույր և մեղմ մարդ էր:Էմմին բացահայտել էրԲենիտաղանդը:
Երբ մարդ փող չունի, զրկվում է շատ ու շատ բաներից, որոնք
ունենալու իրավունքն ունի: Մի կողմից դա լավ է, բայց մյուս կողմից այնքան էլ լավ չի: Իրականում նույնիսկ ահավոր է: — Մեկնաբանիր այս միտքը:
Աաղքատ մարդը չի կարող ինչ, որ թանկարժեք բան իրեն թույլ
տալ, բայց լինում է այնպես,որ արժանի է լինում։ Լավ է նրանով, որ նա ժլատ չի դառնում և իմանում է գումարի արժեքը,վատ է նրանով, որ ինչ որ մեկը կարող է իրեն մեկ մեկ ամեն ինչ թույլ տալ իսկ նա
ոչ:Ահավոր է նրանով,որ, ինչ որ բան ես շատ ուզում և չես կարող քեզ թույլ տալ:
… Էմման ժպտաց նրան այնպես, ինչպես Բենն էր ժպտում իրեն: —
Այդ ժպիտը դարձրեք խոսք:
Ես քեզանով հիացած եմ :
Համաձա՞յն ես աղջկա վերջին մտորումների հետ.
հիմնավորիր:
Ոչ,համաձայն չեմ,որովհետև ինչքանէլ հավատաս ոչինչ չես կարող անել,որովհետև կաևորը փողն է:
Իսահակյան
նկարագրիր՝ ի՞նչ տրամադրություն է գերիշխում
բանաստեղծությունում.
Միայնակ,հանգիստ,տխուր,մռայլ ու խորհոդ:
յուրաքանչյուր քառատողից առանձնացրու տրամադրություն
փոխանցող պատկերը.
Լռիկ ճահճում հարհանդ-մարմանդ,
Նուրբ եղեգը կդողա:
Կմտորե` խոր ու տխուր,
Ճահիճն աղոտ կփայլե:
Եվ անուրջում միտքս թաղված`
Քունն աչերիս կհանգչի...
մարդ-բնություն փոխհարաբերությունն ինչպիսին է
բանաստեղծությունում.
Այս բանաստեղծությունում բնությունը օգնում է
մարդուն:
Այս տողն եմ ընտրել, որովհետև այս տողերում ասվում է կյանքի
օրենքները:
Առանձնացրու այն խորհուրդը, որը քո համոզմամբ էլ ճշմարիտ է
ու օգտակար. հիմնավորիր:
Զգացմունքն է գերիշխանը, խելքը՝ նրա լոկ ծառան.
Բայց դու՛ խելքդ վրադ պահի՛ր, ինչպես պողպատ կուռ
վահան:
Այս տողն է օգտակար,որովհետև առանց զգացմունքների ոչինչ չի
ստացվի։ Բայց համաձայն չեմ այս բառերի հետ<<խելքը՝ նրա լոկ ծառան>> ,
որովհետև ինչ էլ լինի խելքդ պիտի քեզ ուղղորդի։
Առանձնացրու այն խորհուրդը, որը քո համոզմամբ բացարձակ
օգտակար և կիրառելի չէ մեր օրերում. հիմնավորիր
Մի՛ հավատար ստվերներին, հենվի՛ր միայն քեզ վրա,
Ատելու չափ սի՛րիր մարդկանց, բայց լավություն միշտ
արա:
Այս օրերում առանց մարդկանց հավատալու ոչինչ չես իմանա,բայց
պետք չէ ամեն բառին հավատալ և միայնակ չես կարող, ինչ որ բանի հասնել:
Այս դարձվածքների մեկական բաղադրիչով կազմել
(կամ գտնել) այլ դարձվածքներ:
Ինչպես կմեկնաբանես հետևյալ մտքերը.
Նա ոչ օթևան ուներ, ոչ հաց, ոչ կրակ, ոչ սեր, սակայն ուրախ
էր, որովհետև ազատ էր:
Նա չուներ սեր, ընտանիք բայց նա ուրախ էր որովհետև ազատ էր,
նա ազատ էր նրանով, որ նա կարող էր անել ինչ կմտածի,որովհետև նա չուներ ընտանիք,այդ պատճառով նրան ոչմեկ չէր կարող, ինչ որ բան ասել։
Եվ ցավալին այն էր, որ այդ տանը ոչ ոք չէր ժպտում:
Այդ ընտանիքում չկար ուրախություն, սեր,փոխադարձ
հարգանք:
մրմնջալ-
Մեղմ ձայնով խոսել՝ մի բան ասել,
Ինքնիրեն խոսել կամ երգել:
վխտալ-
Եռալ, զեռալ
մոլեգնե-Կատաղել,
զայրանալ
Կարո՞ղ ես
բացատրել՝ ինչու՞ երեխաներն անմիջապես վստահեցին անծանոթին ու գնացին նրա հետևից:
Ինձ թվում է,որ երեխաներըԳավրոշին միանգամից վստահեցին այն պատճառով,որ Գավրոշը համրյա նրանցից մեկի տարիքին էր և Գավրոշը
աղքատ էր և ոչինչ չէր կարող նրանց անե ու ես կարծում եմ,որ Գավրոշի դեմքից կարելիէր հասկանալ,որ նա բարի մարդ է։
Մեկնաբանիր
Գավրոշի արարքը՝ դիտարկելով և դրական, և բացասական կողմից: Հիմնավորիր պատասխանդ:
Գավրոշը ճիշտ վարվեց,որ երեխաներին իր հետ տարավ և պահեց, որովհետև երեխաներին ինչ ասես
կարող էր լինել։Նա սխալ վարվեց ,որովհետև նա դժվարությամբ էր իրեն ուտելիք գտնում, իսկ այդ երկու երեխաների համար ինչպես պետքե ուտելիք գտներ,կամ թող ոստիկանական բաժին տաներ նրանց հնարավոր
էր,որ նրանց ծնողներն իրենց ման էին գալիս։ Ի վերջո Գավրոշը շատ փոքր էր որ երխներին պահեր։
Բացատրիրտրվածբառերըբառարանիօգնությամբ.
Խռովություն-Աղմուկ
բարիկադ-
Անցկալ
կրկնափեղկ-
Կրկնակի փեղկ
ամայի-
Անբնակ
պարեկ-
պահսսկապան
խուզարկել-զնել
հնոտի-ցնցոտ
թափոր-շքերթ
մահակ-
բիր
սվին-խշտիկ
փակուղի-նրբանցք
ներխուժել-
Խուռն բազմությամբ ներս խուժել
պատնեշ-ամբարտակ
ապստամբ-խազմարար
քաջալերել-
ոգևորել
խոչընդոտ-
դժվարություն
թոթվել-ցնցել
Միաժամանակ ամեն տեղ լինելով՝ նա լցնում էր օդը: — Ինչպե՞ս կբացատրես այս նախադասությունը:
Նա ամեն տեղ քայլում էր և մարդկանց ոգևորում էր։
Անդադար շարժում կար նրա փոքրիկ բազուկներում և անվերջ շարժում՝ նրա փոքրիկ թոքերում: — Տուր Գավրոշի հոգեվիճակի նկարագիրը:
Նա անդադար շարժվում էր,չէր կաորղանում մի տեղ
հանգիստ կանգնել կամ նստել։Նա շատ աշխույժ էր և անհամբեր։
Մեծեր-փոքրերի ի՞նչ վեճ ուներ Գավրոշը. իսկ դու ի՞նչ հարցերում ես ընդվզում մեծերի դեմ:
Նա ուզում էր գնալ կռիվ։Ես ոչ մի հարցում մեծերի հետչեմ վիճում։
Գավրոշը մեծ կյանքի փորձ ուներ նա կարողանում էր գնահատել իր ունեցածը ,քանի որ նա աղքատ էր շատ էր հանդիպում արբած մարդկանց և դրա
պատճառով էլ նա կարողացավ հասկանալ,որ Օվերցին հարբած է<<Ինձ այդպես է թվում>>։
Կրթահամալիրից բացի գնում եմ Տարոն գեղագիտական դպրոց:
Մի լար լոյս, մի լար
Մի լար լոյս, մի լար,
Երկինքէն ինկողը չի լար:
Մի լար, թէ աղքատի տուն ինկար,
գլխու վրայ է տեղդ:
Մի լար լոյս, մի լար,
Գետնայարկ չինկող լոյսերը թող լան:
Առաջադրանքներ
Փոխադրել արևելահայերեն:
Բացատրել գլխի վրա տեղ ունենալ դարձվածքը:
Շատ հարգել,սիրել
Մեկնաբանել երկրորդ տունը:
Ես կմեկնաբանեմ այպես,մի աղքատ, որի բախտը եթե բերի,նա այդ բախտը գլխի վրա ման կտա:
Ըստ հեղինակի՝ ո՞ր լույսը չի լալիս և ո՞ր լույսն է լալիս: Ինչպե՞ս ես հասկանում այդ միտքը, համաձայն ես, թե՝ ոչ. հիմնավորիր:
Եթե դու լինեիր Լույս, ինչը քեզ կվշտացներ և ինչը կուրախացներ:
Կտխրեցնի մթությունը,կուրախացնի լույսը
• «Հակառակորդը» պատումից հետևյալ բառերը բացատրել.
զրպարտել-Մեկի վրա սուտ մեղադրանքներ բարդել, մեկի մասին վարկաբեկիչ սուտ բաներ տարածել` գրել:
կողմնակալ-Որևէ մեկի կամ որևէ բանի նկատմամբ կանխակալ վերաբերմունք ունեցող, մեկի կողմը պահող, ոչ օբյեկտիվ, կողմնապահ, աչառու:
անփառունակ-Փառքից զուրկ, փառքի չարժանացած:
ասպարեզ-Գործունեության՝ զբաղմունքի բնագավառ:
թափուր-Փայտե տափակ սկուտեղ, տեփուր:
թանձր-Որի կազմիչ մասերը խիտ առ խիտ դասավորված են իրար մոտ:
պաշարել-Որևէ ռազմական կետ (քաղաք, ամրություն, դիրք ևն) կամ զորք շրջապատել՝ շրջապատման մեջ առնել:
• Ինչպես ես վերաբերվում քեզնից տաղանդավոր մարդկանց:
Ինձանից տաղանդավորը մարդը չի կարող ամեն ինչով ինձ անից տաղանդավոր լինել, դրա համար սովորական շփում:
Նկարագրիր ,,Աշխատանքը,, պատումի հերոսին
Բնութագրիր ,,Աշխատանքը,, պատումի հերոսին
Փորձիր տեքստից կռահել՝ ինչպիսի վերաբերմունք ունի հեղինակը հերոսի նկատմամբ
Ինչպես կբացատրես — կռվենք, որ վերցնենք արտահայտությունը
,,Մրջյունները,, ստեղծագործությունից գտիր խլվլալ, ճամփորդ, տրորել, սնունդ, դատարկել, քրտնաջան, մտածել բառերի հոմանիշները և փոխարինիր
տրվածներով:
խլվլալ-վխտում
ճամփորդ-անցորդ
տրորել-ոտնակոխ
սնունդ-պաշար
դատարկել-դուրս ածել
քրտնաջան-տենդորեն
մտածել-խորհել
Քո կարծիքով ինչու՞ մրջյունները չեն հեռանում:
Որովհետև այնտեղ է իիենց ամբողձ պաշարն է, ու նրանք կապված են այդ վայրին նրանք են այդ վայրը կառուցել:
Ստեղծագործական աշխատանքի ի՞նչ վերնագիր հուշեց այս պատումը…
Ինչ լեզվով խոսեցին ,,Լեզու,, մանրապատումի հերոսները: Էլ ինչի լեզու կարող է լինել. թվարկիր ու նկարագրիր, թե այդ լեզվով ինչ կարելի է արտահայտել:
Լղության լեզվով
Բառարանից օգտվելով՝ ,,լեզու,, բառի տարբեր իմաստներով կազմիր նախադասություններ:
Լեզուն սնունդը ուտելու գործիք է:
Լեզուդ չլիներ եսպես չէիր խոսի:
Շատ տեսակի լեզուներ կան, բայց դու արտասովոր սիրիի:
Տարբեր լեզուներ կան և տարբեր բարբառների:
Լեզուն կարող է շատ երկար լինի մերդու մոտ:
ներկայացրու մի տեսարան քո ընտրած լեզվով (խմբային աշխատանք):
… լեզուն — կետերի փոխարեն դիր քո նախընտրած բառը և ստեղծագործիր:
Բանաստեղծությունը փոխադրել արևելահայերեն:
ԲԱՌ-ի կերպարում մարդու ո՞ր տեսակն է պահված:
Նա իր ամբո կյանքը ապրել է անիմաստ, նույն ձևով,ինչ ասում էր, մարդիկ չէին հասկանում:
Կարո՞ղ ես ասել, որն է բանաստեղծության ասելիքը: — Համաձա՞յն ես դրա հետ:
Իմ կարծիքով, իմաստը նրանում է,որ պետք է միշտ փոխվել:Այո համաձայն եմ,որովհոտև պետք է միշտ փոխվել,առաջ գնալ, կատարագործվել:
Զոհաբերում
Չորս ոչխար էին
Նախ առաջինը մորթեցին
Յետոյ երբ երկրորդը կը մորթէին
երրորդը փորձեց փախչիլ
Հազիւ տասը մեթր գնաց
ձերբակալեցին
Ես այդ երրորդին միսեն կերայ-
Կեանքի համ ուներ:
Առաջադրանքներ.
Բանաստեղծությունը փոխադրել արևելահայերեն:
Ինչպես ես հասկանում կյանքի համ արտահայտությունը:
Ես հասկանում եմ կյանքի համը այսպես,որ ինչ որ բան ես համտեսել կամ ուրիշ գործողություն հասկանում ես կյանքի համը:
Ըստ հեղինակի՝ ի՞նչն էր կյանքի համը: Քո կարծիքով է՞լ ինչը կարող է կյանքի համ լինել:
Ըստ հեղինակի կյանքի համը երորդ գառն է:Խաղերում ինչ որ հզոր դերակատրի ես սատնում կամ երբ լավ դրական օր ես անցկացնում կամ որ ինչ որ հիանալի բան է
լինում կյանքումտ:
Զոհաբերում
Չորս ոչխար էին
Նախ առաջինը մորթեցին
Յետոյ երբ երկրորդը կը մորթէին
երրորդը փորձեց փախչիլ
Հազիւ տասը մեթր գնաց
ձերբակալեցին
Ես այդ երրորդին միսեն կերայ-
Կեանքի համ ուներ:
Առաջադրանքներ.
Բանաստեղծությունը փոխադրել արևելահայերեն:
Ինչպես ես հասկանում կյանքի համ արտահայտությունը:
Ես հասկանում եմ կյանքի համը այսպես,որ ինչ որ բան ես համտեսել կամ ուրիշ գործողություն հասկանում ես կյանքի համը:
Ըստ հեղինակի՝ ի՞նչն էր կյանքի համը: Քո կարծիքով է՞լ ինչը կարող է կյանքի համ լինել:
Ըստ հեղինակի կյանքի համը երորդ գառն է:Խաղերում ինչ որ հզոր դերակատրի ես սատնում կամ երբ լավ դրական օր ես անցկացնում կամ որ ինչ որ հիանալի բան է
լինում կյանքումտ:
Չարլի Չապլինը ուզում էր ասել իր ֆիլմում, որ պետք չէ անխիխղճ լինել, մանավանտ երեխայի նկատմամբ և եթե դու ինչ որ մեկին իսկապես սիրում ես
,անհանգստանում ես նրա մասին ապա դու պատրաստ ես նրա համար ամեն ինչի,ասելիքն նաև այն է որ պետք է մինչև անելը լավ մտածել, որ հետո արիծիտ համար չզղջաս:
Ես համաձայն եմ նախագծային աշխատանքի հետ,որովհետև ամեն մեկը կամ թիմը կարող է աշխատել այն նախագծով որով որ ուզում է աշխատել,դա լավ է որովհետև
մենք սովորում ենք քերականություն և օտար լեզու, իսկ հանրակրթական մայրենիի ժամանակ օտար լեզու սովորել չես կարող:Երկորդ դու անում ես ինչ քո դուրը գալիս է,իսկ հանրակրթական մայրենիում դու պետք է
անես այն ինչ ուսուցիչն ուզում:Իմ Նախագծային աշխատանքի արձյունքում ես ունեմ թարգմանչական բլոգ,որը ես իմ ընկերների հետ վարում եմ որտեղ կա երեսունից ավելի թողարկում,ես կարծում եմ, որ դա
մեծ արդյունք է:
Չարլի Չապլինը ուզում էր սովորեցնել, որ մարդ կարող է իր սիրո համար ամեն ինչի պատրաստ լինե:Սովորեցրեց,որ մարդ կարող է փոխվել և մրցակցի հանդեպ շատ
բարեհամբյուր գտնվել:
Ես հասկացա,որ մարդ վախից կարող է ամեն ինչ անել,հասկացա ,որ մարդու աչքին սովածությունից ամեն
ինչ կարող է երևալ,ու հասկացա ,որ մարդիկ պատրաստեն իրար հոշոտել իր հարստության համար:
ԱՅՍ ԻՄ ՀՐԱՇՔ ԱՇԽԱՐՀՆ Է
Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Գլխիվայր են ծառերն աճում,
Եվ ջրվեժներն ալեփրփուր
Դեպի երկինք են շառաչում։
Սարը սարից ամպ է խլում,
Ջուր է խմում ձորը ձորից,
Երկնքի մեջ արտ է ծլում,
Ու երկինք է բուսնում հողից…
Այս իմ հրաշք աշխարհն է, ուր
Շողքը տեր է, շվաքը՝ հյուր։
Առանձնացրու քեզ դուր եկած թարս պատկերը, շարունակիր այն նկարել…Իմ
Սարը սարից ամպ է խլում,
Ջուր է խմում ձորը ձորից,
Ջուր է խմում եղբայրը եղբոիից,
Ուտելիք է ուտում եղբայրը եղբորից,
աշխարհի տերն ու հյուրը … — ստեղծագործական աշխատանք
Աշխրահում կա մի տեր և շատ հյուրեր, տերը աստվածն է, իսկ հյուրերը մարդիկ:Ամեն օր տերն հյուր է ուղարկում մեր աշխարհ, բայց միշտ չէ, որ հյուրը բարեհաջող է
գալիս աշխարհ,իսկ ով ել գալիս է բարեհաջող,ժամանակի ընթացքում գնում է,կամ ժամանկից շուտ,որովհետև դառնում մարթասպան, բայց ժամանակից շուտ նաև մահանում են այն մարդիկ ովքեր բարի են,օգնում են
մարդկանց,բայց մահանում են, որովհետև նրաց սպանում են վատ մարդիկ:
Ես կարծում եմ որ,մարդ չպետք է մտածի,որ գիտառը իր կինն է,մի բանել, որ ինձ դուր չեկավ դա այն է, որ նա փորձում էր գրագիտորեն խոսեր,ինչ որ արվեստի մարտու
պես,նա աննդատ փորձում էր փիլիսոփայել:
Փորձիր վերլուծել գործակատարի «Երբ մարդը խիղճ չունի, մեռածի հաշվում է» միտքը:
Ես մտածում եմ,որ վաճառականը սխալ էր,նա գոնե մի քանի գրոշ պետք է տար:
Ներկայացրու խնդրեմ քո պատկերացումները խղճի մասին:
Ես հասկանում եմ խիղճը այսպես,երբ մարդ ինչ,որ մեկին խղճում է,խիղճը կարող է միամտորեն ձեզ խեխտել,խիխճը կա բոլորի մեջ,թեկքւզ շատ խորքում,կա:
Ուտե՞լ, թե հիանալ … ստեղծագործական աշխատանք:
Ես համաձայն եմ և հիանալու և ուտլու հետ,բայց հիանալ ուտելիքով համաձայն չեմ,համաձայն եմ ծառերով
հիանալ, կենդանիներով,ուտել նախ առաջին համաձայն եմ ուտելիք ուտելը երկրորդ համաձայն եմ ուրիշ երկրներ ուտել, անպետք մարկանձ,մեզ խանգարող մարդկանց:
Համեմատիր ծովի բնակիչներին քո շրջապատի հետ. նմանություններ, տարբերություններ:
Կան մարդիկ ովքեր ժլատ և հիմար են և կյանքի մեջ և միայն ուրիշների ուրախություն են տեսնում և ուզում են
հողանալ և կան նրանք ովեք խելացի և կյանքի մեջ միշտ գեղեցկություն են տեսնում նրանք լավ մարդիկ են և ուրշներից կախված չեն:
Լույսը առավ սարին,
Սարսռում է սարը,
Սարերը վեր թռան:
Հավքն արթնացավ ծառին,
Սարսռում է ծառը,
Ծառերը վեր թռան:
Քարայծն ելավ քարին,
Սարսռում է քարը,
Քարերը վեր թռան:
Եվ ինձ մի պահ թվաց,
Քարերի տակ քնած,
Դարերը վեր թռան:
Լույսն ու սարը… հավքն ու ծառը… քարայծն ու քարը… շարունակեք
Ծով ու ավազ ձուկ ուծով:
Լուսաբացին բնության սարսուռը ի՞նչ կարող է խորհրդանշել:
Աստծո զայրույթը:
Քարերի տակ քնած դարերը վեր թռան — պատկերիր այս կտավը:
Հ.Սահյանի նման քո լուսաբացի դրվագներից պատմիր — ստեղծագործական աշխատանք
Իմ լուսբացը սկսվում է իմ մայրիկի ձայներից,շարունակվում է լվացարանում,իսկ հետո ես ուղեվորվում եմ դեպի կայանատեղի, իսկ հետո դեպի դպրոց:
Անվաչմուշքն ու չմուշքը
Լինում էն չեն լինում մի հատ Անվաչմուշք և չմուշք,նրանք լավ ընկերներ էն լինում,միշտ իր հետ էին, ամենմ տեղ:Մի օր նրանք զբոսնում էին և մտածեցին, նրանց
մեջ ինչ տարբերություն կա,մեկն ասում էր ես ավելի գեղեցիկ եմ, իսկ մյուսը ասուր էր, ես ել ավելի տաղանդավոր եմ,նրանք այդպես երկար էին կռվում, բայց հենց նրանք տես որ մի քանի երեխաներ, որոնք
չմուշքներով էին սառույցի վար էին, իսկ մյուս մի քանի երեխաները անվաչմուշքներով էին,բայց այդ երեխաները ասվալտապատած հատակի վրա էին և այդտեղ նրանք ամեն
ինչ հասկացան:
Ծիծեռնակը բույն էր հյուսում,
Ե՛վ հյուսում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Մեկ անգամ էր նա բույն հյուսել
Եվ շատ անգամ կարկատել,
Բայց այս անգամ վերադարձին
Բույնն ավերակ էր գտել:
Այժմ նորից բույն էր հյուսում,
Ե՛վ հյուսում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Նա հիշում էր անցած տարին
Իր սնուցած ձագերին,
Որոնց ճամփին հափշտակեց
Արյունարբու թշնամին:
Բայց նա կրկին բույն էր հյուսում,
Ե՛վ հյուսում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Բնութագրիր ծիծեռնակին:
Ծիծեռնակը հավտարիմ էր,նվիրված էր:
Համեմատիր քեզ նրա հետ:
Ես նրան նման եմ հավատարմությամբ,նվիրվածությամբ:
Գրիր՝ ինչի մասին է բանաստեղծությունը՝ մի քանի նախադասությամբ, մեկ բառով:
Խորը աշնանը,ծիծեռնակը գնում է տաք երկրներ և վերդառնում է գարնանը, ու վերանորոգում է իր բույնը, որպեսզի ապրի մինչև խորը աշունը:
Վերադարձ
Նշածդ մեկ բառը դարձրու վերնագիր և ստեղծագործիր:
Վերադարձ
Վերադարձ բոլորի մոտ լինում է : Մարդ վերադառնում է դպրոցից,արտերկրից,աշխատանքից,կարևոր տեղերից: Բոլորը
վերադառնում են, առանց վերադարձի աշխարհը չէր լինի, օրինակ մարդիկ ախշատանքից չէին վերադառնա ,աշակերտները դպրոցից ու մնացածը նույնպես չէին վերադառնա:Առնաց վերադարձի մարդիկ չէին կարողանա
ապրել:
Հնարավորինս մանրամասն ներկայացրեք ձեր աշխարհի մութ ու լույս կողմերը:
Իմ վատ կողմերից է նեղացկոտությունը,ալարկոտությունը,իսկ լավ կողմերից են ընկերասիրությունը,քաջությունը, արվեստը, նաև ես խելացի եմ:-
Ի՞նչ եք կարծում, մարդիկ ի՞նչ պետք է անեն, որպեսզի այդ սանդուղքն առաջվա նման կարողանան տեսնել:
Մարդիկ պետք է իրար հարգեն,իրար ցվիրարորեն,չնեղացնեն,բարի լինեն,օգնեն կարիքավորներին,գողություն չանեն,չստեն և ամենա կարևորը շատ աղոթեն:
Մի Սուտլիկ որսակն է լինու, ես Սուտլիկ որսականը իր համար քայլում էր,ու տեսավ մի կուժ,նա մոտեցավ, վերցրեց այդ կուժը և շոշափհեց,այդտեղից դուրս եկավ ոսկե
ձկինկը,նա ասաց երեք քո ցանկությունը կկատարեմ,էս սուտլիկ որսականը ուզում է ինկնել բարեկենդանի պատմության մեջ:նա ուզում է լինի այն մարդը,որը վերձնում է յեղն ու բրինձը,ոսկե ձկնիկը կատարում է այդ
ցանկությունը,երբ նա այնտեղ էր,նա վերձրեց յեղը ու բրինձը և փախավ:Նա ուզեցավ որ իր երկրորդ ցանկությունը լինիոր ետ գնալ,ոսկե ձկնիկը կատարեց և նրան ետ բերեց:Հետո էլ նա ցանկացավ անպոչ աղվեսի դերում
լինիել,բայց որպես աղվես,նա գնաց այդ պատմությունը, բոլորի մոտով անցավ,բայց արդեն չկարողացավ ետ գալ,որովհետև նա իր երեք ցանկությունը արդեն օգտագործել էր:
Ստաֆորդ
Մի դժբանտախուցում կաին, երեք ընկրերներ,որոնք շատ մտերիմ էին,նրաց ետևից պետք է գար ՉԹՈ,որը պետք է նրանց փախցներ բանտից,երբ ՉԹՈն եկավ,նրանք հատակի տակով անցան և մտան ՉԹՈն և նրանք փախան, երբ
հանդիպեցին իրենց ընկեր դժգողին,որի անուն Ստաֆորդ էր,այդ Ստաֆորդը նրանց տարբեր տեսակի դժզենքեր վաճառեց,այդ ժամանակ այդ երեք ընկերները,գնացին Բեռլինը գրավելու,նրանք արդեն մի քանի ավտոմեքենաներ էին
վառել,իսկ հետո նրանց դժոստիկաները կապել էին մի փայտ և ուզում էին սպանել,բայց այդ պահին եկավ Ստաֆորդը ու փրկեց նրանց:Այդ օրվանից նրանք դառան ճամփորդողներ:
Կարդալ Ղ.Աղայանի մանկական պատմվածքները և նշել դրանց առանձնահատկությունները:
Առանձնայատկությունը նրանում է,որ այս տեղի պատմություները իրենց մասին են խոսում,իսկ մնացած պատմություններում ուրիշի մասին:
Ընտրել պատմվածքներից մեկը, բեմադրել՝ «մեկ քայլի վրա»:
Եթե ալիքը մարդ լիներ, ինչպիսի՞ն կլիներ. իսկ ժա՞յռը:
Ալիքը բարի կլիներ,սիրալիր, զզվեցնող, ժայռի մասին ոչինչ չեմ կարող ասել:
Մեկնաբանիր «շարժվել» բառը:
Շարժվել պետք է միշտ, նույն տեղում մնալով ոչնչի չես հասնի,պետք է միշտ նոր բարձրունքների հասնել,նույն տեղում մնալ անիմաստ է և խելքով և վիզիկապես նաև
հոգեպես:
Ինձ թվում է, որ տեղը արագ է կարդացվում, իսկ տողի վերջում մեկից-երկու վարկյան կանգառ կա, իսկ
հետո մյուս տողը էլի արագ և վերջում դանդաղ: Տրամադրությունը իմ կարծիքով զվարթ:
Կրակ կա սրտիս մեջ,կրակ,որը չի հանգչում,այդ կրակը երևի իմ ընտանիքի սիրո համար է,դրա պատճառով
է,կամ ընկերներիս եմ ուզւոմ տեսնել,դրա պատճառով է,կամ ուզում եմ արագորեն գնալ դպրոց,կամ ինչ որ բան չունեմ և ուզում եմ ստանալ,դրա պատճառով է,չգիտեմ,իմ կարծիքով դա ոչ վոք չի կարող իմանալ:
Առաջարկիրհատված՝քննարկելուհամար:
Կուշտստամոքսըոչինչչարժե,երբխելքնուսիրտըքաղցածեն:
Այսինքն ավելի լավ է սոված մնալ և սովորել,քան ուտել:
Ինձ տպավորեց այն հատվածը, երբ Թոմին հրմշտում և վիրավորում էին: Ես առանձնացրել եմ այս մասը,որովհետև մարդ ինչքան, անսիրտ պետքե լինի,որ հրմշտեն:
Բոլոր հայրերն իրար նման են — ինչպես ես հասկանում այս արտահայտությունը:
Ես հասկանում եմ այս արտահայտությունը, այնպես, որ նրանք նույ ազգից են:Համրյա բոլորը իրենց բնավորություններով նույնն են:
Երանի՜ աղքատին, երանի՜ արքայազնին — ինչի՞ համար:
Աղքատին նրա հոգևոր հարստության համար,իսկ արքայազնին իր հարստության համար:
Ստեղծագործական — Դրանից ավելի էլ ի՞նչ է հարկավոր… (Ինչո՞վ եք գոհանում, ինչն է ձեզ պակասում, ինչն եք կարևորում, ինչը չեք գնահատում…)
Ես գոհ եմ իմ ծնողներից, իմ ունեցած տեխնիկայով,մայրիկիս ջերմությունով և սիրով:Ինձ պակասում է նոոթբուք,հեռաղոս և իմ հայրիկը,որը Ռուսաստանում է և չգիտեմ, թե երբ կգա:Ես կարևորում եմ իմ ընտանիքը,
գիտելիքները, խաղաղությունը:Ես չեմ գնահատում նախանձը,ուժով ինչ որ բանի հասնելը, խարդախությունը:
Առանձնացրու այն հատվածը, որի մասին կուզենայիր խոսել:
Ես կառանձնացնեմ այն տողը, որտեղ, որ բնութագրում է Թոմի ընտանիքը:
Երազանքներն ու գրքերը հետք թողեցին Թոմի հոգու մեջ: — Հնարավո՞ր է՝ գիրքն այդպես փոխի մարդուն. հիմնավորիր: Ոչ չի կարող,որվհետև գիրքը միայն կարդալ և մի քանի բառաով ավելացնել ձեր բառապաշարը, ուրիշ
ոչինչ,գիրքը ոչմի կերպ չի կարող մարդու վրաազդեցություն թողել:
Ստեղծագործական — Գրքերով բացվող ճանապարհ (ամենատարբեր մտքեր գրքերի մասին): Գրքով մարդ կարող է շատ բան իմանալ:Տարբեր թեմաներ,օրինակ` ֆիզիկա:Գրքերը կարող են տալ բառապաշար և
հետաքրքրասիրություն:Գիրքը դպրոցի նման է սովորոմ ես, նոր գիտելիքներ ես ձեռք բերում և ի վերջո վերջացնում ես:Ամեն գիրք լավն է իր յուրահատկությամբ:Կան նաև մարդիկ, որոնք չեն սիրում կարդալ, և չեն
հասկանում գրքի արժեքը: Գիրքը դա գիտելիքի անսպառ պաշար է:
Առանձնացրու այն հատվածը, որի մասին կուզենայիր խոսել: Ես կառանձնացնեմ այն տողը, որտեղ, որ բնութագրում է Թոմի ընտանիքը:
Երազանքներն ու գրքերը հետք թողեցին Թոմի հոգու մեջ: — Հնարավո՞ր է՝ գիրքն այդպես փոխի մարդուն. հիմնավորիր: Ոչ չի կարող,որվհետև գիրքը միայն կարդալ և մի քանի բառաով ավելացնել ձեր բառապաշարը, ուրիշ
ոչինչ,գիրքը ոչմի կերպ չի կարող մարդու վրաազդեցություն թողել:
Այնքան հավասար է աճել, որ կարծես մետքասե կտոր լինի:
Արև՛ են հագեր:
1)Փորձիր պատճառաբանել «արտս ոսկուն է» արտահայտության անընդհատ կրկնությունը:
Այսինքն, որ շատ ցորեն կա:
2)Բանաստեղծությունից մեջբերումներով ցույց տուր, թե ո՛ր գույնն է գերիշխում այնտեղ, ինչով է դա պայմանավորված:
Ոսկեգույն
3)Եվս մեկ անգամ կարդա բանաստեղծությունը. շարժում նկատեցի՞ր, ո՞ր բառն է օգնել շարժում ստեղծելուն:
Ցորենն է բըռնկեր`
Առանց այրելու:
4)Ի՞նչ տրամադրություն կա բանաստեղծությունում:
Վառ գույներվ տրամադրություն տվող բանաստեղծություն է:
Տրված կապակցությունները դարձրու հայերեն. – քեզի-քեզ, կտանիմ-կտանեմ, կերթաս-կգնաս, հյուղակներուն խավարին-մութ խրճիթ, դույլերուն մեջ արծաթի-արծաթե դույլերի մեջ:
Դուրս գրիր լուսնին բնորոշող բառերը: Այդ բառերը կարելի՞ է տեղափոխել մյուս քառատողեր, թե՞ յուրաքանչյուրն իր դերն ունի տվյալ քառատողում. հիմնավորիր պատասխանդ:
Ճերմակ
Գոհար
Լուռիկ
Ես կարծում եմ, որ ոչինչ չի փոխվի, որովհետև իմաստը կմնա նույնը:
Բանաստեղծության ո՞ր տողի, ո՞ր բառի մեջ է խտացած հերոսի տրամադրությունը:
Լուսի՛ն, լուսի՛ն, զուր կերթաս:
Քանարական հերոսը վատ էր տրամադրված, որովհետև նա հույս չուներ:
Պատմիր բանաստեղծության հերոսի մասին:
Բանաստեղծության հերոսը սիրահարված էր, բայց նա հույս չուներ, որ այդ սերը փոխադարձ կլինի:
Наш мир, такой таинственный и сложный, очень гармонично устроен. И можно о нем сказать, что при этом он гениально прост. Гармония эта сохраняется благодаря невидимому дирижеру, который
благоразумно управляет всем и направляет вся. Все в мире подчинено единому закону. А соблюдать закон без царя – невозможно, как невозможно жить «без царя в голове». Цари существовали всегда и
везде. Существуют они и теперь. И касается это каждого создания на Земле. Все в этом мире подчинено четкой иерархии… Подчиняется закону и мир животных. Есть и у них свой царь.
Ես Սարգիս Մելիքյանն եմ, ես գանցել էի Դիլիջան: Ճանապարհն անցնելու ժամանակ մենք կանգնել էինք Սևանում, Սևանում մենք տեսել էինք մի փոքրիկ ծիծաղելի շնիկի, բայց մենք նրա հետ շատ ժամանակ չանցկացրեցինք,
որովհետև մենք մեր ճանապարհը պետք է շարունակեինք: Ինչևէ , մենք շարունակեցին մեր ճանապարհը, երբ մեզ մեր սենյակների բաժանեցին, մենք շատ հոգնած էինք: Հետո մենք գնացել էինք «կինոպոեզյայի», բայց մի
քանիսը ընկեր Հասմիկի և ընկեր Մարգարիտի հետ ճամփորդում էին, ես նրանց ից էի, ի դեպ, մենք էնտեղ ծխում էինք օգտակար ծխախոտ. մենք օդը շնչում էինք և արտաշնչում էինք օդը: Երևում էր, թե մենք իսկապես
ծխախոտ էինք ծխում, և դա օգտակար էր: Ասեմ` մի երեխա կոտրել էր սեղանը, և դրա պատճառով մենք մինչև գիշեր դրսում էինք, մենք այդ օրը ձնագնդիկ էինք խաղում, մենք գանցել էինք վառված ծառի մոտ և եկեղեցի:
Վերջին օրը մենք մի քիչ ձնագնդիկ խաղացինք և հետո պետքե գնայինք Երևան: Ճանապարհին իրերը իմ վրա էին ընկել: Մենք ավտոբուսում մաֆյա էինք խաղում, բայց ես չէի խաղում, որովհետև չգիտեի խաղի օրենքները , ես
ուղղակի դիտում էի, բայց, ի վերջո, նայելով սովորեցի խաղալ:
Ես ապրում եմ, որ ընտանիք կազմեմ, երեխաներ ունեմ, նրանց հոգսերը հոգամ, այս ախշարհից գնամ:Ես կարծում եմ, որ մարդը պետքե այսպես ապրի, ես կարծում եմ, իմաստը այն մարդու, որը նպատակ ու
ձգտողություն-ձգտում չունի, իմաստը նրա ապրելու չկա: Ես մտածում եմ, որ երեխայի մայրը և հայրը ուզում են, որ նրանց երեխան խելացի մարդ լինի, բայց երբ մարդ գող է դառնում, նա իր ապագան է փչացնում և իր
ծնողներին է հիասթափեցնում, ու ոչ մի ծնող չի ցանկանում , որ իր երեխան գող դառնա:
Քարափիհոնքին՝ Ծիածանիթևիտակ Ավանդեցհոգին:- Ինչ որ բանի ավարտ:Ինչ որ բանի ավարտ:
Անձրևից հետո կան մարդիկ որոնք տխրում են: Կան զույգեր որոնց համար դա ռոմանտիկ է: Ոչ բոլոր մարդկանց համար է անձրևից հետո ծիածան է լինում :Այն մարդկանց համար է ծիածան լինում ովքեր երջանիկ են: Իդեպ ծիածանը շատ գեղեցիկ է: Կա նման մի միտք, որ եթե մարդ անցնի ծիածանի տակով նա իր սեռը կփոխի:Անձրըից հետո ծիածանը ուրախացնում է, իսկ ջրափոսերը տխրեցնում են:
Ի՞նչ կատարվեց… Երկնքում
Քանդուքարափ է:- Երկնքը սև է ու մռայլ, ու արևը չի երևում:
Ամպերը փուլ են գալիս,
Տեղատարափ է:
Կապույտ մրրիկ է պայթել,
Կապույտ մշուշ է… -Ամենինչշատմռայլէ:
Ուռին ուզում է փախչել,
Բայց արդեն ուշ է:
Ուռին ճչում է կարծես.
-Հասե՜ք. աղետ է: -Ուռինկռացելէ,ճոճումէիրճյուղերըևդողումէ:
Երբ ես, ինչ որ բան սխալ եմ անում ու հետո զգում եմ իմ սխալը փորձում եմ ուղղել սխալս: Երբ ծնողներս են ինձ բացատրում իմ սխալը ես ուշադիր լսում եմ նրանց, որպեսզի նորից չկրկնել նույն սխալը: Մարդ պետք
է սովորի իր սխալներով ու չկրկնի նույն սխալները: Սխալներից պետք չէ վախենալ կամ ընկճված:Ամեն մարդ կորող է սխալվել ու ուղղելի սխալը:Փորձենք սխալ քիչ գործել:
Մի անգամ մեր դասը շուտ վերջացել էր, և ես պետք է գնայի
եղբորս դասարան, որ հետո միասին գնաաինք տուն: Մի խոսքով, երբ երեխաները պատմում էին դասը, ինձ շատ հետաքրիք էր, ես էլ ուզեցի պատմել այդ դասը և ինտերնետում գտա այդ դասը, կարդացի և պատմեցի:
Ուսուցիչը ապշած էր:
աշունը ինչպես է սնվում
Աշունը սնվում է տերևներով ծառերով
Իմ կարծիքով աշունը սնվում է մարդկանց լավ տրամադրությամբ
աշունը ինչպես է քնում
Աշունը քնում է այն ժամանակ երբ տերևները հավագվում են:
Աշունը քնում է ամպերի վրա:
աշունը ինչպես է ծնվում
Աշունը ծնվում է այն ժամանակ երբ ուզեղ քամի է:
Իմ կարծիքով աշունը ծնվում է եղանակի փոփոխության պետճառով:
Աշունը իմ կարծիքով նա ապրումը մի քարանձավում ուրիշ եղանակների հետ:
Սկզբում գնում է ձմեռը, հետո գարունը, հետո, ամառը և աշունը, աշունը մարդիկ կան որոնք չեն սիրում աշունը,
որովհետև սեպտեմբերի մեկն է լինում
և Նրանք ստիպված են գնալ դպրոց: Սնվում է այն մարդկանցով որոնք սիրում են գնալ դասի սեպտեմբերի մեկն: քնում է մարդկանց կողքին ամեն օր մի մարդու հետ: Աշունը ծնվում է իր աշուն
Անձրևից հետո կան մարդիկ, որոնք տխրում են: Կան զույգեր, որոնց համար դա ռոմանտիկ է: Ոչ բոլոր մարդկանց համար է անձրևից հետո ծիածան է լինում :Այն մարդկանց համար է ծիածան լինում, ովքեր երջանիկ են: Ի
դեպ, ծիածանը շատ գեղեցիկ է: Կա նման մի միտք, որ եթե մարդ անցնի ծիածանի տակով, նա իր սեռը կփոխի:Անձրևից հետո ծիածանը ուրախացնում է, իսկ ջրափոսերը տխրեցնում են:
Մարդը պետք է ապրի, այսինքն՝ պետքե նպատակներ ունենա և նրանց հասնի: Ճամփորդի, բացահայտություներ անի, մարդկանց օգնի կյանքի հրաշալիքները զգա ,պատասխանատու լինի,հիմարություներ չանի, մարդա մոտ լինի,
ուրախ լինի ապրելուն, չէ որ կյանքը տրված է մի անգամ:
По телевизору часто рассказывают, что где-то случился смерч, где-то — торнадо. Все это — мощные вихри, которые сметают все на своем пути. Попасть в них не пожелаешь и врагу. Но, рассматривая
фото и видео этих явлений, так и хочется узнать о них поподробнее.
Մի ձմեռ Նասրեդինը ուներ քիչ գումար: Այտ տարի Նասրեդինի բերքերը շատ քիչ էին: և նա շատ վատ էր
ապրում,Նա տալիս եր իր ավանակին քիչ ուտելիք:Երկու օր անց նրա ավանկը
Հիզանդանում է: Նասրեդինը ինքը իրեն ասում եր իրեն, որ իր ավանակը պետքե շատ ուտի, Բայց նա
հիմա շատ քիչ էր ուտում,և նա շուտով գրեթե ոչինչ չի ուտի:Ամեն օր Նասրեդինը քչացնում է ուտելիքի պաշարը և շուտով չի մնում ուտելիք:Մի օր ավանակը գնում է
Խանութ և վերադառնում է լի ուտեստներով: Հանկարծ նա մահանում է:ՆԱսրեդինը մտածում է. Ինչքան
անհաջողակ եմ, որ իմ ավանակը է իմ ուտելիքը բերում:Իմ ավանակը չկարողացավ ուտել եկավ վերջը նրա օրերի այս
աշխարհում:
У каждой национальности и государства собственный язык, а то и несколько их разновидностей, ведь не всегда совпадает разговорный и официальный. Естественно, каждый человек испытывает гордость за
богатство или лёгкость изучении или использовании своего языка. К тому же, некоторые языки используются и довольно далеко от их источника. Это происходит благодаря большому количеству
жителей страны, расселившихся по миру или большей актуальности из-за поставок многочисленных товаров.
Բոլոր ազգերի ու պետությունների մոտ իրենց լեզուն է ,նույնիսկ մի քանի տեսակի, քանի որ միշտ չէ համնկնում պաշտոնական լեզուն
խոսակցականին: Բնականաբար, ամեն մարդ զգում է հպարտություն հարստության կամ թեթևություն ուսումնասիրելուց կամ օգտագործելուց իր լեզուն: Նույնիսկ, մի քանի լեզուներ օգտագործվում
են բավականին հեռու իրենց սկզբնաղբյուրից: Դա տեղի է ունենում ի շնորհիվ երկրում ապրող մեծ քանակի
մարդկանց,բնակություն հաստատած տարբեր երկրներում կամ շատ ընթացիկ մատակարարումների մեծ քանակով:
Смерч и торнадо — это мощные воронкообразные вихри, которые вращаются с бешеной скоростью. Они опускаются из кучево-дождевого облака в виде конусообразных воронок, которые сужаются по направлению
к земле.
Высота смерча может достигать 10 км. Диаметр самой широкой части воронки бывает больше 50 км. Приближаясь, вихрь издает звук, напоминающий грохотание поезда или шум водопада. По пути своего
движения он втягивает в себя все предметы — и мелкие, и крупные.
Տարափը և տորնադոն, դա
մի հզոր պտտահողմանման մրրիկ է. որը պտտվում է խենթ արագությամբ: Նրանք իջնում են կարկուտավոր-անձրևոտ ամպից կոնանման ձագարի տեսքով, որոնք իջնում են երկրիուղղություն:Տարափի
բարձրությունը կարող է հասնել մինչև տաս կիլոմետրի:Պտտահողմի տրամագծիամենահաստ մասը լինում է հիթսուն կիլոմետրից շատ: Մոտենալով, մրրիկը ձայն է հանում, որը հիշեցնում է
թնդյունի, գնացքի կամ ջրվեժիաղմուկի: Իր շարժման ժամանակ նա քաշում է իր մոտ բոլոր իրերը և մանր իրերը եվ խոշոր:
Համբարձման տոն
Ջանգյուլումի համար ապահովել անհրաժեշտ պարագաներ՝ գորգ, կուլա, վիճակի ծաղկեփնջեր, խաչաձև Ծաղկամերը, վարդերով լի երկու զամբյուղ՝ 2 կարաբալաների համար, կոխ բռնող երեխաների համար` համապատասխան
պարագաներ և մեկ պարան` «Պարան ձգոցի» խաղի համար: Դասարաններից մեկի աշակերտների ծնողները պիտի պատրաստեն կաթնապուրը՝ տոնի ավարտին բաժանելու համար:
Հարմար և նկատելի տեղում դպրոցի դասարանների աճեցրած ծաղիկները ցուցադրել և հաղթող դասարանի համար խրախուսական որևէ միջոց՝ նվեր կամ պատվոգիր նախատեսել:
Կարծես մի հին պատմվածք էինք խաղում. հայրս փափախով, խուրջինն ուսին, ես ու շունը ետևից, մտանք մանկավարժական ուսումնարան։ Հայրս հովիվ էր, փափախը մոթալ էր, խուրջինը՝ նախշերով, Բոբ շունը գելխեղդ էր,
բրդոտ գամփռ, ես՝ կարմիր թշերով, ոտից գլուխ տասնչորս տարեկան։ Մեզ վատ ընդունեցին։ Նախ՝ վարիչի շնիկը. սկսեց մանր կվթոցով հաչել հորս սապոգների մոտ, հետո նրբամտորեն իրեն համապատասխան համարելով մեր
Բոբին, սկսեց վնգստալ նրա ծալքավոր ծնոտի տակ։ Բոբը նայեց շնիկին, հետո ինձ, ու ինձ թվաց, թե Բոբը ժպտաց։ Հա՛, անպայման ժպտաց։ Իսկ շնիկը կծեց Բոբի ոտն ու վնգստոցով փախավ, կարծես ինքը չէր կծել, իրեն
էին կծել։ Բոբը թռավ նրա ետևից, բայց հայրս ասաց.
— Դե՛։ — Բոբը նայեց հորս։ — Չի՛ կարելի,— ասաց հայրս:
Բոբը պառկեց ու ոտը լիզում էր։ Շնիկը թաքուն եկավ, նորից կծեց։ Բոբը գազազեց, բայց հայրս նորից ասաց.
— Չի կարելի, Բո՛բ։
ՈԼ զայրացած Բոբը չլիզեց, թողեց, որ արյունը գնա։
—է, դժվար կլիներ քեզ համար այստեղ, ախպերս,— ասաց հանրահաշվի ծեր դասատուն Բոբին։
Իսկ վարիչը ձեռ առավ հորս.
— Լա՛վ Ժամանակին եկել եք։
Հայրս ուրախացավ։
— Հա, էն է ասի երեխին չուշացնեմ, գործը թողի, բերի։
— Լա՛վ Ժամանակին բերել ես։
— Բա ի՞նչ։ Թող երեխան մարդ դառնա, գործի հերն էլ անիծած, գործը կա ու կա։
Վարիչը չափեց ինձ։ Չափեց՝ այդ շատ է, ես չափվելու համար քիչ էի. մի վայրկյան նայեց։ Իրոք ես մարդ չէի, իրոք ինձնից մարդ նոր էր պատրաստվելու։
— Ի՞նչ ասեմ, ուշացել եք, դասերն սկսվել են, դուք նոր եք գալիս։
— Ի՞նչ,— կարծես թե չլսեց հայրս։
— Ուշացել եք, ուշացել,— ինչպես խուլի հետ, բարձրաձայն խոսեց վարիչը։
— Ո՞նց թե ուշացել ենք։
— Այսպես թե. այսօր ամսի քանի՞սն է։
— Իմ հաշվով մեկը։
— Իմ հաշվով էլ մեկն է, ապրես։ Ընդունելությունները վերջացել են ամսի քսանութին։ Այդպես եք ուշացել,— հանգիստ ձեռ առնելով հորս, բացատրեց վարիչը։
— Բա երեխան գերազանցիկ է, ո՞նց կլինի։
Այստեղ արդեն վարիչն ընդունեց աշխարհը բացատրելուց հոգնած փիլիսոփայի դեմք։ Նրանք բացատրում, բացատրում, բացատրում են, իսկ ահա այդ անհասկացողները չեն հասկանում, և մարդ ստիպված է լինում հրաժարվել
բացատրելուց և բավարարվել հեգնանքով։
— էդ գերազանցները ի՞նքն է ստացել, թե ձեր վարիչն է նշանակել։
— Ես ստացել եմ, վարիչը նշանակել է,— ասացի ես։
— Ըհը՛, ինքն ստացել է, Գերասիմը նշանակել է,- ասաց հայրս:
— Գերասիմը՝ այսինքն վարի՞չը,— հարցրեց վարիչը։
— Վարիչը,— ասաց հայրս։
— Դա հորեղբորդ տղան է, չէ՞,— բազկաթոռի մեշ խլրտաց վարիչը։
— Չէ, մի քիչ հեռու է, ազգական ենք։
— Ուրեմն Գերասիմը, ասում եք, նշանակել է։
— Նշանակել է։
— Ստացել եմ՝ նշանակել է,— ասացի ես։
— Սը՜ս,— հայրս կսմթեց մեջքս, մեջքիցս մի քիչ ներքև:
— Օրինակ, հայերենից ո՞նց է։
— Խոսելն էդ է, տեսնում ես, ձեռացագիրն էլ լավն է։
— Ասում ես ձեռացագիրը լա՛վն է,— աշխուժացավ վարիչը։
Հայրս կասկածեց։
— Կարևորը ձեռացագիրն է,— աչքերը կկոցեց վարիչը։
— Ոչ թե ձեռացագիրը, այլ ձեռագիրը,— հանգիստ ուղղեցի ես։
Հայրս հասկացավ, որ վարիչը մեզ ծաղրելիս է եղել, տխրեց։
— Ուրեմն ուշացել ենք...— էլ հույս չունենալով, ասաց հայրս։
— Չէ, ինչո՞ւ, եկող տարի կգաք։
— Եկող տարի թող ուրիշները գան, ես հիմա եմ եկել,— ասացի ես։
— Չի կարելի, Բա՛բ,— ասաց հայրս։
Հայրս հենց նրա համար է, որ Բոբին սաստի՝ երբ նրա ոտը կծի մի ինչ-որ շնիկ, Բաբին սաստի՝ երբ նրա հորը ձեռ առնի մի ինչ-որ շնիկատեր։
— Դե հիմա դո՛ւ ասա, թե ինչ անեմ,— շվարեց հայրս, բայց վարիչը չլսեց, գլխարկը ծածկել, տուն էր գնում։
Հայրս անճար նայեց շուրջը, այնտեղ Բոբն էր լաց լինում, կողքին ես էի աչքերս հանգիստ թարթում, Բոբի կողքին դասատուն էր՝ ծուխը կպած բեղերին։ Դասատուն աչքով արեց հորս ու ասաց.
— Ընկեր Չալոյան,— կանչեց դասատուն,— Վարագ... Ընկեր Չալոյան,— մոտեցավ դասատուն,— ճուտոյին ընդունիր։
Վարիչը տատամսելով մեզ նայեց։— Ախր ուշացել են, ընկեր Հախումյան։
— Լավ ճուտո է։ Լավ էլ շուն ունեն։ Վարագավանքի պահակ կարմիր շունը հիշու՞մ ես։ Որ միասին գնացել էինք։ Որ քեզ հետս տարել էի...
Նա հիշեցնում էր, որ իրենք նույն բարբառով են տվել առաջին հիշոցը և արել սիրո առաջին խոստովանությունը։ Նա պարզապես հիշեցնում էր նրա ծննդավայրը և որ իրենք հայրենակիցներ են, ու ինքը խնդրում է։
— Իսկ կարո՞ղ է սովորել...
Այստեղ արդեն բոլորս միասին ասացինք «կա՛րող է», կարծես երկրորդ դասարանի աշակերտներ լինեինք։
— Լավ։ Ձեռացագիրը լավն է։
Հայրս խոնարհ ժպտաց, երևի ուզեց նաև աշակերտի պես խոստանալ, թե դրանից հետո ձեռագիր կասի։
Հետո գնացինք ինձ համար կոշիկ առնելու ու ետ եկանք ուսումնարան։ Հայրս մտավ լսարան, նստարանս նայեց, իմ կոշիկները համեմատեց ուրիշների կոշիկների հետ, դարպասից դուրս եկավ, շանը ձեն տվեց ու գնաց։ Իսկ ես
մտա լսարան, հանրահաշվի։ Դասից հինգ րոպե էր անցել, Բոբը կլանչեց լսարանի դռանր, հետո ջղային ծվծվաց վարիչի շունր։ Ես ձեռք բարձրացրի, բացատրեցի, թույլտվություն խնդրեցի և դուրս եկա, իսկ այդքան ժամանակ
Բոբը գզում էր շնիկին։
— Բոբ, գնա,— ասացի ես։
Նա պոչր շարժեց։ Ես բացատրեցի, որ նա հո չի կարող ամբողջ տարին, մինչև ամառ, մնալ այդտեղ, առանց ոչխարի։ Նա կասկածում էր։ Ես ուզում էի նորից, սկզբից, պարզ բացատրել, թե նա ինչու չպետք է մնա՝ լսարանից
դուրս եկավ դասատուն։
— Հովիվյան, ի՞նչ եղար...
— Հիմա, ընկեր Հախումյան, սրան մի բան հասկացնեմ, գալիս եմ։
— Հասկացրու, տեսնենք։
Ես նորից բացատրեցի: Բայց նա պոչր շարժում էր։ Ես ստիպված հիշեցրի նրա պարտականությունը։
— Ոչխարդ ու՞ր է, գնա՛։
Գնաց։
— է, քեզ համար հանրահաշիվը դժվար կլինի։
— Դպրոցում հինգ էի։
— Իսկականի՞ց։
— Չէ,— ասացի ես։— Բայց գրականություն սիրում եմ: Աշխարհագրությունն էլ։ Դրանք իսկականից հինգ եմ։ Հանրահաշիվը նշանակել են։ Լավ շուն էր, չէ՞։ Չորս ախպեր են, չորսն էլ իրար նման։ Մեր սարով քոչ էր
գնում, քոչից գողացա։ Մանր բաներ էին, ամեն մեկը մի մեծ կարտոլի չափ։ Հետո տերը եկել էր, ուզում էր տանել, մի ոչխար տվեցինք՝ գնաց։ Ֆերմայի վարիչը ոչխարից հարցրեց՝ մեր սեփականը տարանք տեղն արինք,
մայրս էլ դրա համար առանձին կռիվ սարքեց՝ ասացինք գայլը կերել է։
— է՜հ, Հովիվյան, դժվար կլինի քեզ համար ապրելը։
Ապրելը չգիտեմ, բպյց դժվար էր ինձ համար հանրահաշիվ սովորելը։ Մի որոշ ժամանակ ընկեր Հախումյանը կանչում էր, բացատրում՝ սկսելով ամենատարրական բաներից, դրանք հասկանում էի։ Հետո անցնում էինք այդ
տարրական բաների գործակցմանը, քիչ էր մնում որ ստացվեր հանրահաշիվ՝ նա կտրում էր խոսքն ու ժպտում. դրանից ես հասկանում էի, որ մոտ չեն եկել գլխիս ոչ գործակցումը, ոչ էլ տարրական բաները։ Նա չէր
կշտամբում, ոչ էլ ես էի մտածում ամաչել։ Ապա հրաժարվեց ինձ գրատախտակի մոտ կանչելուց։ Ամեն անգամ մի պահ կանգ էր առնում անվանս դիմաց ու գլուխը տարուբերելով նշանակում անբավարար։
Իսկ իմ մտքում սարերն էին, շները՝ երբ մթի մեջ ճայթում է ամպրոպը, և նրանք վնգստալով ընկած են լինում գայլի ետևից։
Երրորդ քառորդի վերջում, երբ հանրահաշվից նշանակվել էր երրորդ անբավարարը, վարիչը քմծիծաղով ասաց.
— Ասում ես դու ստացել ես, ինքը նշանակե՞լ է։ Դա քեզ համար սկզբունք է դարձել, դու ստանում ես, իրենք նշանակում են։ Գնա տուն։ Իզուր ես մնում։
Իսկ ընկեր Հախումյանը վերցրեց ու, հենց նրա մոտ, անբավարարը դարձրեց բավարար։ Եվ ակնոցի վրայից երկար նայում էր ինձ պապի պես, հոր պես։ Բայց ես չէի մտածում թոռան ու որդու պես նրան շնորհակալություն
հայտնել։ Իմ մտքում սարերն էին երբ հորս շվիի նվագով ելնում է լիալուսինը, կիսանիրհի մեջ գլուխները թաթներին՝ շներն ունկնդրում են անդորրը, իսկ ինը եղբայրներս, քնած են մի թախտի, բոլորի կտրիչ ատամներն
էլ խոշոր, կիսաբաց բերաններով։
Չորրորդ քառորդին բավարար նշանակեց, բայց նրան քննադատեցին, և փոխադրական քննության գրավորի տակ նշանակեց անբավարար։ Անբավարար նշանակում են սխալ լուծելիս, իսկ ես սխալ չէի լուծել, ես պարզապես մաքուր
արտագրել էի առաջադրանքները և գնացել լեռներ։ Այնտեղից ետ բերեց վարիչը։ Լուծիր, ասաց։ նրա կարծիքով կյանքը առաջադրանքներ ու դրանց ճիշտ լուծումն էր։
«Ձեռագիրս լավն է, չէ՞»— ասացի ես ու նորից գնացի սարեր։ Կողքիս նստող Գևորգը վերցրեց իմ թերթիկը, մի քիչ մտածեց, ասաց՝ հեշտ է, լուծեց։
— Սա քո ձեռագիրը չէ,— ասաց վարիչը։
— Ի՛նչ նշանակություն ունի,— ասացի ես,- առաջադրանքներին պատասխանվա՛ծ է, չլուծված խնդիր չկա՞...
Ընկեր Հախումյանը լրիվ համաձայն էր բնձ հետ, բայց անբավարար էր նշանակել։
— Ամռանը կպարապես,— ասաց նա և երևաց, որ ուրիշի խոսք է կրկնում։
— Սարերում խնդիր լուծել հնարավոր չէ,— ասացի ես:
Վարիչն ուզում էր ծիծաղել, բայց Հախումյանն ասաց.
— Ճիշտ է, տղաս, սարերը խնդիրներ չեն սիրում,- և վարիչն սպասեց։— Սարերի ինչի՞ն է պետք խնդիր լուծելը, նրանք հենց նրա համար են, որ ծեծվեն կարկուտից, նորից կանաչեն, չմտածելով էլ, որ այդ կանաչը նորից է
ջարդվելու կարկուտից,— շարունակեց ընկեր Հախումյանը։
— Ես այդ չգիտեմ, բայց սարերում ոչ մի խնդիր էլ չես կարող լուծել։
Վարիչը մտքում վճռեց, որ դասատու Հախումյանը կասկածելի ողջամտություն ունի, իսկ ինձ ասաց.
— Սարերում խնդիր լուծել չե՛ս կարող՝ դուրս կմնաս... Եթե նրանց համար կարկուտի ծեծելը ոչ մի նշանակություն չունի, չեն մտածում դրա մասին, դուրս մնալուդ համար քեզ, հուսով եմ, չեն հանդիմանի։ Կգնաս
կդառնաս անասնապահ։
Ես ցտեսություն ասացի և գնացի սարեր։ Տանն ասացի, որ պարտքեր ունեմ, որ եթե չհանձնեմ՝ դուրս կմնամ։ Քանի դեռ կարոտած աչքերով էին նայում՝ չհասկացան։ Հետո, երբ խառնվեցի, կորա ինը երեխայի մեջ, մայրս
հրեց կողս.
— Պարապի՛ ր։
Իսկ փարախում հովիվները ձև էին տալիս առաջնորդ այծի պոզերին։ Նա, այդ ներին, հարմար էր գտել իր պոզերն աճեցնել այնպես, ինչպես իր վայրի նախնիներինն են եղել՝ ականջը բոլորելով մի լայն շրջան տված։
Հովիվները դա տձև էին համարում, հոտին և իրենց ոչ վայել։ Թոնրից տաք լավաշը հանում էին, փաթաթում պոզերին, տաքացնում և ուղղում։
— Ձեր ի՞նչ գործն է, ոնց ուզում է թող աճի,- ասացի ես։
— Հո իր ուզելով չէ՛,— տնքալով պոզերն ուղղեցին հովիվները:
Ուղղեցին, իրար կողքի տնկեցին գլխին։
Հետո կտրեցին միրուքը։
— Դուք գուցե բեղեր էլ դնեիք,— ասացի ես։
— Կսազի՞ որ...— կասկածեցին հովիվները։
Իսկ երեկոյան, երբ հոտն ուրթ էին իջեցնում, ներին երկար կանգնել բլրի գլխին, նայում էր մթնող ու խոհով լցվող հեռաստաններին։ Նա ձևացնում էր, թե խորհում է։ Իրականում կանգնել էր միայն նրա համար, որ
բարձրացող լիալուսինը նստի պոզերին։ Իսկ լուսինն սկզբում պսակի մեջ առավ ամբողջ ներուն, պսակից դուրս էին միայն պոզերը, հետո լուսինը ելնում հա ելնում էր և չէր հասնում պոզերի ծայրին։ Ու ներին խղճաց
լուսնին, քարից ցատկեց, և լուսինը միանգամից թռավ պոզերի ծայրը։
— Ներս արի պարապիր, քանի երեխեքը քնած են,— ասաց մայրս։
— Լուսինը բարձրանում է ներու պոզերին։
— Առանց քեզ էլ կբարձրանա, ներս արի պարապիր։
— Առանց ինձ չի կարող բարձրանալ։
Հետո, երբ դանդաղամիտ լուսինը մտածում էր բարձրանալ պոզերի ծայրից էլ վեր ու ցույց տալ, որ ինքն առանց հենարանի է, ներին պոզերը պոկեց նրանից ու տարավ քորեց պոչը, պոչի տակը։
— Ներս արի պարապիր,— ասաց մայրս։
— Սպասիր, է, լուսինը կարմրեց։
— Դո՛ւ կարմրեիր, պարտք ունես։
— Ինձ ոչ ոք էլ ձեռ չի առել։
— Պարապի՛ր, Բաբի՛կ,— ասաց մայրս,— կծեծեմ։
Նրանից ծեծող դուրս չէր գա։ Նա ավելի շուտ լացող էր. քաղաքամերձ ավանից լաց լինելով եկել էր սարեր հարս՝ մտքի մեջ քաղաքային փափուկ նայող տղաներ, ու այդպես էլ չէր հաշտվում հորս փափախի, մազոտ դեմքի,
ոչխարի, կթի, շների գոյության հետ։ Իմ սովորելը նրա աչքերը կչորացներ։ Բայց որ պարտք ունեի,— նա սպասում էր՝ գոգնոցը տանի՞ աչքերին, թե՞ կպարապեմ,— գոգնոցը թողնի։ Եվ մայրս լաց եղավ։ Այդ մյուս օրն էր։
Ես նստել էի, ուզում էի վարժություններ լուծել, դիմացի սարալանջին կլանչեց Բոբը։ Ուրթի քառասուն շները սրվեցին: Հետո ծխի մի փոքրիկ քուլա երևաց ու լսվեց կրակոցը։ Շներն ուրթից պոկվեցի՜ն։ Հենց առաջին
կես րոպեին երևաց արագագնան։ Սրա կողքերից, քիչ ետ ընկած, գնում էին սրա երկու եղբայրը։ Երեքն էլ սև ու երկարուկ։ Մնացած շները, բոլորն էլ սպիտակ, ձգվում էին առաջինի ետևից։ Վերջում մանր լակոտների ու
մեր տասը երեխաների փունջն էր՝ բոլորս էլ կարմիր։ Ես թռա ֆերմայի վարիչի ձիուն և լակոտներից առաջ անցա։ Մեկ ուզում էինք տասս էլ նստենք՝ տեղ չարեցինք, այդքան տեղ չկար։ Բոբը գայլի ետևից էր ընկել, երբ
հասանք, հետապնդելը մեզ թողեց, ինքը վերադարձավ ոչխարի մոտ։ Համարյա մինչև երեկո սարերը չափում էինք։ Հետո գայլին կորցրինք։ Շվարել էինք, չէինք իմանում ինչ անել՝ հոտի մոտ նորից կլանչեց Բոբը։ Թռա նք...
Այս անգամ մեզ առաջնորդեց ինքը՝ նորին մեծություն Բոբը։ Բռնեց, խեղդեցինք։ Հայրս վիրավոր ոչխարը մորթեց, տվեց շներին։ Երբ եկանք, մայրս լաց էր լինում։
— Ինչո՞ւ ես լաց լինում,— հարցրի ես։
— Ինչո՞ւ չես պարապում։
— Խեղդեցինք,— ասացի ես։
— Դուք գայլ չէ, մարդ էլ եք խեղդում, դու և հերդ։
Նրա մազերի մեջ հատուկենտ սպիտակ կար, բայց դեմքն ասում էր, որ մայրս հիմա ամբողջովին կսպիտակի։ Իսկ նա ընդամենը երեսունյոթ տարեկան էր։ Ես հասկացա, որ պետք է պարապել։ Բայց գիրքը կորցրել էի։ Չհիշեցի,
թե հարայ-հրոցի ժամանակ ուր եմ շպրտել:
— Տղես գայլ խեղդեց,— ասաց հայրս երեկոյան։
— Ես գայլ չէ, մարդ էլ եմ խեղդում։
— Եթե դու շների հետ չէիր գնացել, նրանք բռնողը չէին,— ասաց հայրս։— Նրանք սիրտ չեն անում բռնել։ Մորթին շատ եք փչացրել, ափսոս, բայց դե էլ ի՜նչ խեղդել, որ մորթին էլ չփչանա։
— Գիրքս կորցրել եմ,— ասացի ես։— Այստեղ պարապել չի լինում։ Վաղը գնում եմ։
Հախումյանին ասացի, որ սարերում պարապել չի լինում, բայց անպայման պետք է հանրահաշիվ սովորել, որ մայրս երեսունյոթ տարեկան է, բայց սպիտակում է, եթե լավ սովորեմ՝ չի սպիտակի:
— Շները ո՞նց են,— հարցրեց նա։
— Շների հերն էլ անիծած,— ասացի ես,— պետք է հանրահաշիվ սովորել: Մայրս սպիտակում է։
— Հա, այդ մայրերը...— հառաչեց նա։
— Դուք մայր ունեցե՞լ եք։
— Այո։ Նրա համար սովորեցի։
— Իսկ հիմա ո՞ւր է ինքը։
— Վանում է, գերեզմանոցում։
— Վանը Թուրքիայո՞ւմ է։
— Չէ՛, Հովիվյան, չէ, Թուրքիան է Վանում։
— Նրա համար սովորեցիք, հետո...
— Նրա համար սովորեցի, հետո նրան սպանեցին, հետո ես մնացի ինձ համար։
— Իսկ այդպես՝ դուք ձեզ համար՝ լա՞վ է,— հարցրի ես։
— Շուտ ես հոգնում ապրելուց։
— Հասցնո՞ւմ ես հոգնել։
— 0՜, Հովիվյան, շատ շուտ, մի տարում։
— Իսկ մնացած տարիները՞։
— Մնացած տարիները եթե խլեին, չէիր աղմկի։
— Վատ է այդպես,— ասացի ես։— Կպարապեի՞ք ինձ հետ։
— Վատ էլ է, լավ էլ է, ով գիտի։ Երկու դեպքում էլ հոգնում ես։ Մի դեպքում շների հետ վազում ես գայլերի ետևից, այդպես ես հոգնում, շատ շուտ, մյուս դեպքում էլ քեզ քաշում են՝ խոհանոց կարտոֆիլ մաքրելու,
կարծես անելիք ունես, պիտի անես, բայց գա ինչ գործ է, արժե՞ր դրա համար ծնվել...
Ես սկզբում կարծես հասկանում էի մեր զրույցը, հետո եղավ, ինչպես հնարահաշիվ սովորելիս էր պատահում մտքերի համագործակցումը չհասկացա։
— Ինչ-որ է,— վերադարձա ես սկզբին,— եթե մայրս ուզում է,պետք է սովորեմ։ Հետո՝ մինչև ե՞րբ է վարիչը ծիծաղելու ինձ վրա։ Հարկավոր է սովորել և հաշիվները փակել նրա հետ...
— Նա վատ մարդ չէ, Հովիվյան... Նա կյանքին պետք է։ Եթե նա չլիներ, մենք ալարկոտությունից կմեռնեինք։ Ախար մենք շատ ենք ալարկոտ...
Հետո մենք պարապեցինք. նա բացատրեց, ես հասկացա։ Ընդմիջումներին խոսեցինք՝ նա Վանից, ես սարերից։ Այդպես մի ամիս։ Ես Հարյուր անգամ պատմել էի ներու մասին։ Ամսվա վերջում, երբ լրիվ թաղվել էի հանրահաշվի
մեջ, և նա նորից ուզում էր պատմել տալ ներու մասին, ես կասկածեցի նրա ողջամտության վրա։
Պարտքս հանձնեցի գերազանցով։ Վարիչը հիացած էր։ Դրանից հետո միշտ, ժողովներում, ես վերադաստիարակվածի օրինակ էի։
— Հովիվյան Բաբիկր ձեզ օրինակ. ահավոր ընդունակությունների ու ահավոր ծուլության տեր։ Ծուլությանր մենք հակադրեցինք խստություն՝ և այդ նույն Հովիվյան Բաբիկր դարձավ գերազանցիկ։
Ես հեզի արտահայտություն էի ընդունում։ Ինձ թվում էր, թե իմ մեջ, այդ հեզից բացի, կա ուրիշ մեկը՝ ահագին կռվարար, ահագին կծու, և դեռ չի մոռացել «ձեռացագիրը»։ Հետո զգացի, որ նա չի զարթնելու, կարող է
բոլորովին չէր էլ եղել, իսկ հեզությունը աշխարհիս ամենալավ բանն է։
Շուտով թոշակի ուղարկեցին Հախումյանին։ Սկզբում ես մեկ-մեկ գնում էի, նա Վանից էր պատմում, ես՝ սարերից։ Նա մեր սարերը բերանացի գիտեր։ Նա արդեն ձանձրանում էր ներուց ու գայլերից։
— Ուրիշ, Հովիվյան, ուրիշ։
Պատմելու ուրիշ բան՝ ես չունեի։ Ուրիշը արդեն հանրահաշիվն էր։
— Ա՛հ,— ձեռքը թափ էր տալիս նա։ Հետո ասում էր.— Մայրդ որ ծերանա ու նրա համար մեկ լինի դասատո՞ւ կլինես թե հովիվ, վեր կաց ու գնա սարերը, շները գայլի ետևից բաց արձակիր ու վազիր... վազիր... վազիր...
այնքան վազի՛ր...
Նա մեռավ, իսկ ինձ պահեցին ուսումնարանում հանրահաշվի դասատու։ Մտքիս մեջ հաճախ կլանչում էր Բոբը։ Սարից իջածներին ես հարցնում էի.
— Բոբը ո՞նց էր։
— Բո՞բը,— ծիծաղում էին նրանք։— Բոբը լավ էր, ասում էր եղբայրներիդ համար կոշիկ ուղարկիր երեսուներեքից մինչև քառասունմեկ համարի, կոշիկ են ուզո՜ւմ։
Ու Բոբը փոքրանում, մտնում էր կոշիկի մեջ։
Ծանոթ, անծանոթ գլխարկ էր բարձրացնում նրա առաջ. Ղազարոս Աղայան
19-րդ դարի սկզբից Թիֆլիսում սկսվեց գրական-կուլտուրական մի շարժում, որը գնալով լայն ծավալ ստացավ, գրավելով արևելահայերի բոլոր կենսունակ ուժերը, որոնք և սերնդից սերունդ այդ կենտրոնում դարբնում էին
հայ գրականությունն ու կուլտուրան` իր տարբեր երանգավորումներով:
Այդ կենսունակ ուժերից մեկի` Ղազարաոս Աղայանի մասին է պատմում Ստ. Զորյանը իր «Հուշերի գրքում»:
Փառահեղ ծերունի էր. բարձրահասակ, թիկնեղ, լայնալանջ, և այդ հպարտ լանջին իջնում էր նրա գեղեցիկ ճերմակ մորուքը, ծածկելով կորովի վիզը: Իսկ գլուխը միշտ հպարտ էր, վե´ր. Նայում էր տիրական հայացքով,
ինչպես մի հին նահապետ կամ նախարար, բայց ամեն հանդիպողի նայում էր մտերմաբար, երբեմն իբրև մեծ եղբայր կամ հայր, իսկ հաճախ իբրև ուսուցիչ:
Խոշոր թուխ աչքերում կային մշտավառ, նույնիսկ ցոլուն կայծեր, որ ասես մոգիչ զորություն ունեին, մի զորություն, որն ստիպում է քեզ անտարբեր չլինել դեպ ինքը. դրանից էր
թերևս, որ ծանոթ, անծանոթ գլխարկ էր բարձրացնում նրա առաջ:
Անցնում է, ասենք, մի գործակատար կամ վաճառական` երկուսն էլ գլխարկները հանում, բարևում են հարգանքով. անցնում է մի աշակերտ կամ ուսուցիչ` գլխարկ բարձրացնելով,
բարևում են խոնարհ ակնածանքով. անցնում է բժիշկ կամ իրավաբան` բարևները սիրալիր են և միշտ հարգալից:
Թվում է` ամբողջ թաղը, նույնիսկ ամբողջ քաղաքը ծանոթ է նրան: Թերևս այդպես է: Բայց ոչ.նրան բարևում են և անծանոթները:Ես ինքս, անձամբ ծանոթ չլինելով Աղայանին, բարևում էի ջանադիր:
Իսկ նա, ընդունելով բոլոր բարևները, քայլում էր հանդարտ ու խոհուն. թվում էր` նրան զբաղեցնում են մտածումներ ու հոգսեր, որ անձնական են և միանգամայն հանուր:
Ես նրան տեսնում էի միշտ Վելյամինովսկայա փողոցում, մի փողոց, որ գտնվում էր Թիֆլիսի կենտրոնական` Երևանյան հրապարակի մոտ, քաղաքային տան կողքին: Թե այդ փողոցը և թե
նրանից վերև ու ներքև տարածվող ընդարձակ թաղերն ամբողջ բնակված էին հայերով: Ոչ միայն այդ. այս թաղերում էին գտնվում հայկական միջնակարգ ու ծխական դպրոցները, հայկական շատ հաստատություններ`
ընկերություններ ու խմբագրատներ, տպարաններ, գրախանութներ և այլն: Ինքը Աղայանը արդեն ապրում էր Վելյամինովսկայա փողոցում:
Վաղ առավոտ, երբ մարդիկ խմբերով շտապում էին իրենց գործին` պաշտոնատուն, գործարան, դպրոց, Աղայանը, ձեռները մեջքին դրած կամ որևէ իր բռնած, հանդարտ քայլում էր Վելյամինովսկայա փողոցի մայթով և
հետաքրքիր, ուշադիր նայում անցորդներին, ընդունելով նրանց բարևները:
Այդ պահին նա թվում էր մի զորավար, որ դուրս է եկել ստուգելու իր վաշտերը, տեսնելու, թե յուրաքանչյուր ոք կատարո՞ւմ է իր պարտքը:
Հաճախ, երբ նա կանգնեցնում էր այս կամ այն ծանոթին և խոսում հետը, ինձ թվում էր միշտ, թե հարցնում է.
- Ամեն ինչ կարգի՞ն է ձեզ մոտ: Ժողովրդին չի՞ պատահել մի աղետ, մի վնաս …
Պատասխանը գոհացուցիչ լինելու դեպքում` նրա դեմքը պայծառանում էր աչքերի փայլից. բացասականի ժամանակ` տխրում ու դառնում խոհուն:
Ընդհանրապես նա այնքան պայծառ էր ու վեհատեսիլ, որ ես չէի հավատում, թե«Իմ կյանքի գլխավոր դեպքերի»մանրախնդիր, կրքոտ էջերը նա է գրել: Նրա կառուցվածքին ու բարի նայվածքին վայել էին լայնախոհություն ու սրտացավություն.«Անահիտը»,«Ճախարակը»և«Ծիծեռնակը բուն է
շինում»…
Գարնանը և ամռանը նա շրջում էր թեթև հագուստներով և ծղոտե գլխարկով: Իսկ ձմեռը հագնում էր երկար սև դրապ վերարկու, որի մեջ նա, թվում էր, ավելի է ծերանում, մանավանդ որ գլխարկը լինում էր նույնպես սև ու
լայնեզր:
Տան թեթև գնումները, ըստ երևույթին, կատարում էր ինքը, բայց տուն տանելուց առաջ երկար շրջում էր փողոցում այդ թեթև իրերի կապոցը ձեռքին: Իսկ ձմեռը նա այդ իրերը, որոնք
լինում էին մեծ մասամբ Չիչկինի և Շադինովի խանութներից գնած կարագ, պանիր կամ երշիկ, կապոցի թելով կախում էր վերարկուի խոշոր կոճակներից և շրջում այդպես: Նրա ասպետական բնավորությունը երևի չէր
հանդուրժում, որ ձեռքերն զբաղված լինեն չնչին բաներով. չէ՞ որ մարդկանց պետք է բարևեր կամ, խոսելիս, լայն շարժումներ կատարեր:
Սկզբնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում և Շամշուլդա գյուղում՝ քահանա Տեր-Պետրոսի մոտ։ 1853 թվականին
ընդունվել է ԹիֆլիսիՆերսիսյան դպրոցը, սակայն մեկ տարի անց ինքնակամ հեռացել։ Այնուհետև իր գիտելիքները լրացրել է ինքնակրթությամբ։
1895 թվականին ձերբակալվել է հնչակյան կուսակցությանը պատկանելու մեղադրանքով, աքսորվել Նոր Նախիջևան, ապա՝ Ղրիմ (1898-1900)։ Այնուհետև մինչև կյանքի վերջը եղել է ցարական ժանդարմերիայի հսկողության տակ։ 1902 թվականի մայիսին տոնվել է Աղայանի գրական գործունեության 40-ամյակը։ 1905 թվականին մասնակցել է Թիֆլիսի հոկտեմբերյան ցույցին՝ ցարին տապալելու կոչ արել։
Ես սիրում եմ մթնշաղը նրբակերտ,
Երբ ամեն ինչ երազում է հոգու հետ,
Երբ ամեն ինչ, խորհրդավոր ու խոհուն,
Ցրնորում է կապույտ մութի աշխարհում…
Չկա ոչ մի սահման դնող պայծառ շող,
Աղմուկի բեռ, մարդկային դեմք սիրտ մաշող.—
Հիվանդ սիրտըդ չի՛ տրտնջում, չի՛ ցավում,
Որպես երազ մոռացումի անձավում.
Եվ թվում է, որ անեզր է ամեն ինչ —
Ու ողջ կյա՛նքդ — մի անսահման քաղցր նինջ
ԳԱՐՈՒՆ
Գարունը այնքա՛ն ծաղիկ է վառել,
Գարունը այնպե՛ս պայծառ է կրկին.
— Ուզում եմ մեկին քնքշորեն սիրել,
Ուզում եմ անուշ փայփայել մեկին։
Այնպե՛ս գգվող է երեկոն անափ,
Ծաղիկներն այնպես նազով են փակվում.
— Շուրջըս վառված է մի անուշ տագնապ,
Մի նոր հուզում է սիրտըս մրրկում…
Անտես զանգերի կարկաչն եմ լսում,
Ւմ բացված սրտում հնչում է մի երգ.
—Կարծես թե մեկը ինձ է երազում,
Կարծես կանչում է ինձ մի քնքուշ ձեռք…
ԱՇՆԱՆ ԵՐԳ
Ցրտահա՜ր, հողմավա՚ր.
Դողացին մեղմաբար
Տերևները դեղին,
Պատեցին իմ ուղին…
Ճաճանչները թոշնան…
Կանաչներիս աշնան —
Իմ խոհերը մոլար՝
Ցրտահա՜ր, հողմավա՜ր…
Կրակներըս անցան,
Ցուրտ ու մեգ է միայն.
Անուրջներըս երկնածին
Գնացի՜ն, գնացի՜ն…
1.Գրի՛րտրվածբառերիբացատրությունը:
իմաստակ-տգետ
գեղեցկատես-գեղեցիկ տեսքով
անասելի-Անպատշաճ,անվայել մառան-գինիպահելունկուղ:
փառահեղ-Շքեղ,հոյակապ
բնավ-ամենևին:
2.Երեքպատմություններիցորըքեզդուրեկավ,ինչո՞ւ:
Երեք պատմություններից ինձ ամենաշատը դուր եկավ առաջինը, որովհետև այն հետաքրքիր էր;
3.Քոկարծիքովինչո՞ւՔսանթոսըգնեցԵզոպոսին:
Իմ կարծիքով Քսանոթը գնեց Եզոպոսը, որովհետև նա երկար լեզու ուներ: